Nie każda gorączka jest taka sama. Umiarkowana gorączka oznacza stan mobilizacji systemu odpornościowego i pomaga nam wyzdrowieć. Dopiero wysoka lub długotrwała jest sygnałem, że w organizmie dzieje się coś niedobrego.
Jak rozpoznać gorączkę?
Przede wszystkim musimy mieć świadomość, że gorączka nie jest samodzielną chorobą, lecz objawem nieprawidłowości w funkcjonowaniu naszego organizmu.
Określone czynniki jak bakterie czy wirusy mogą spowodować podwyższenie ciepłoty ciała. Dzieje się tak ponieważ wzrost temperatury przyspiesza procesy metaboliczne oraz reakcje chemiczne np. w celu uwolnienia większej ilości tlenu z komórek, potrzebnego do przeciwstawienia się chorobie. Przyczyna gorączki nie zawsze musi być zewnętrzna, może być nią także reakcja organizmu na wzmożoną przemianę materii, uszkodzenie tkanek, zatrucie, stan zapalny, chorobę krwi, rozrost nowotworowy, reakcję alergiczną, odwodnienie lub doznanie ciężkiego urazu fizycznego.
Gorączka, mimo iż jest dla nas informacją, że w którymś z układów zachodzi jakaś nieprawidłowość, niekoniecznie jest zła. Oznacza ona, iż organizm podjął walkę z chorobą samodzielnie. W przypadku „lekkich” infekcji nie należy jej więc obniżać, bowiem dzięki postawieniu naszego organizmu w stan gotowości oraz wzmożonej produkcji krwinek białych, nasze ciało jest w stanie samo obronić się bez leczenia farmakologicznego. Ważne jest więc wczesne rozpoznanie gorączki i ocena jej wysokości, aby wiedzieć jak powinnyśmy się zachować.
Podstawowa zasada jest prosta: Im wyższa temperatura ciała, im gwałtowniejszy jest jej wzrost – tym poważniejsza jest dolegliwość.
Wyróżniamy pięć rodzajów gorączki:
– gorączka krótkotrwała – trwa 1-2 dni, temperatura podwyższa się o 2-2,5°C, występuje w przebiegu zatruć i ostrych zakażeń
– gorączka ciągła – utrzymuje się nawet przez kilka tygodni, temperatura podwyższa się o 1,5-2°C od normy;), występuje w przebiegu zapalenia płuc, duru brzusznego, płonicy
– gorączka skacząca (septyczna) – wahania dobowe wynoszą 1,5-3°C, występuje w przebiegu zapalenia płuc, gruźlicy, ropnicy, posocznicy
– gorączka przerywana (przepuszczająca) – okresy gwałtownego wzrostu i spadku temperatury występują na przemian z okresami bez gorączki, występuje w przebiegu zimnicy
– gorączka powrotna – długie okresy bezgorączkowe oddzielają okresy gorączkowe, występuje w przebiegu duru powrotnego
Normalna temperatura ludzkiego ciała w zależności od miejsca pomiaru i pory dnia waha się w granicach od 36 do 37°C. Wówczas właściwie działa nasz metabolizm, a organizm funkcjonuje prawidłowo. Jako że podwyższona temperatura ciała odgrywa ważną rolę w obronności organizmu, gorączkę należy obniżać dopiero gdy jest wysoka, czyli przekracza 38-39°C.
Jak zapobiegać gorączce?
Zanim sięgniemy po środki farmaceutyczne, warto spróbować domowych sposobów. Zalecane jest położenie zimnego okładu na czoło, okrycie się prześcieradłem zmoczonym w zimnej wodzie czy okłady z lodu lub zimnej wody, przykładane do miejsca przebiegu dużych naczyń krwionośnych (pachwiny, szyja, łydki). Można też zastosować ziołowe środki napotne i przeciwgorączkowe jak np. herbata z sokiem malinowym, napar z kwiatu lipowego czy napar z kwiatu lub owocu bzu czarnego. Nie zapominajmy też, by stale i dużo pić. Gorączka powoduje zwiększoną utratę płynów przez skórę i płuca, dlatego bardzo łatwo się odwodnić.
Popularne środki przeciwgorączkowe to paracetamol, ibuprofen, metamizol (Pyralgina) i kwas acetylosalicylowy (Aspiryna) dostępne przeważnie w aptekach w postaci tabletek, czopków lub zastrzyków. Pamiętajmy jednak, by zażywając lek przeciwgorączkowy zapoznać się uprzednio z ulotką i nie przekraczać dawki maksymalnej. Gdy środki te nie skutkują lub nasz stan jest wyjątkowo ciężki, powinnyśmy natychmiastowo skontaktować się z lekarzem.
A. Złotkowska
