Jakie są objawy uzależnienia od substancji psychoaktywnych? Gdzie kończy się kontrolowana przyjemność, a gdzie zaczyna prawdziwy problem?
Substancja psychoaktywna to naturalna lub chemiczna substancja, która działa na układ nerwowy i przez to na funkcjonowanie psychiczne człowieka. Może nią być: alkohol, narkotyki, tytoń, kofeina, leki nasenne i uspokajające oraz lotne rozpuszczalniki (kleje, benzyna, nafta, emalie).
W klasyfikacji zaburzeń psychicznych i zaburzeń zachowania ICD-10 przyjmuje się, że by móc zdiagnozować zespół uzależniania, muszą wystąpić przynajmniej trzy z sześciu objawów (opisanych poniżej) oraz muszą się one utrzymywać:
- przez okres co najmniej miesiąca lub
- krócej niż miesiąc, lecz w sposób powtarzający się w przeciągu 12 miesięcy.
Notoryczne pragnienie przyjmowania substancji albo poczucie przymusu jej przyjmowania
Jest to tzw. „głód” przyjęcia danej używki, który jest uciążliwym objawem i jednocześnie najbardziej charakterystycznym dla nałogu. Uważa się, że pragnienie przyjmowania substancji psychoaktywnej w uzależnieniach nie jest czysto konsumpcyjne, ale jest spowodowane cierpieniem i strachem, które po prostu przejawia się pragnieniem. Na szczęście, wraz z biegiem czasu stopniowo ono maleje, a osoba, która podejmuje się zerwania z nałogiem, uczy się taki głód kontrolować i panować nad nim.
Upośledzona zdolność kontrolowania przyjmowania substancji psychoaktywnej
Osoba, która spełnia to kryterium, nie potrafi rozpocząć, zakończyć, ani przyjąć takiej ilości substancji, jaką sobie wcześniej założyła. W praktyce oznacza to, że jednostka, która przejawia problem kontroli np. picia alkoholu, upija się do nieprzytomności bądź popada w tzw. „ciąg alkoholowy”. Tu należy także dodać, że okresy przerw w piciu nie świadczą o braku tego objawu – osoba może pić rzadko, ale w sposób niekontrolowany.
Karolina Maria Wincewicz
