Wzdęcia cechują się zespołem charakterystycznych, nieprzyjemnych objawów. Ból okolicy brzucha, nadmierne wypuszczanie gazów z jelit oraz uczucie pełności to najczęstsze symptomy. Zwykle wzdęcia nie pojawiają się na skutek jednego wydarzenia, częściej problem jest wynikiem wielu nakładających się okoliczności. Palenie tytoniu, brak ruchu oraz nieodpowiednia dieta są najczęstszymi czynnikami ryzyka pogarszającymi problem gazów jelitowych. Wzdęcia mogą być również objawem chorób układu pokarmowego.
Wpływ diety na wzdęcia
Gazy jelitowe mają dwojakie źródło pochodzenia. Mogą trafić do układu pokarmowego na skutek połknięcia powietrza atmosferycznego lub powstać na drodze chemicznych i biologicznych przemian w jelitach. Głównym producentem gazów są bakterie stanowiące florę fizjologiczną jelit. Nie cała flora jest jednak zaangażowana w fermentację, będącą źródłem gazów. Bakterie fermentacyjne stanowią jedynie część gatunków bakterii obecnych w jelitach. Na rozrost kolonii produkujących gazy olbrzymi wpływ ma dieta.
Dietę stymulującą rozrost bakterii można opisać pokrótce jako wysokowęglowodanową oraz zawierającą wiele cukrów prostych. Oprócz cukrów prostych istotną rolę pełnią cukry niemożliwe do wchłonięcia przez nabłonek jelit. Cukrami takimi są m.in. stachioza i werbaksoza. Cukry te, podobnie jak przyjmowane w nadmiernej ilości cukry proste, są zużywane przez bakterie produkujące gaz do swoich przemian metabolicznych. Pokarmami zawierającymi trudno przyswajalne cukry – jakich należy unikać, aby zapobiec pojawieniu się gazów – są m.in.:
- morskie algi,
- grzyby,
- szparagi,
- kalafior,
- czosnek,
- cebula,
- brukselka.
Szczególnie wśród populacji Europy Zachodniej, ale również w Polsce, problemem prowadzącym do wzdęć jest nietolerancja laktozy. Problem spowodowany jest niedoborem enzymu – laktazy, niezbędnego do trawienia laktozy, czyli cukru mlecznego. Diagnostyka w tym kierunku może pomóc w poradzeniu sobie ze wzdęciami oraz biegunką.
Jedzenie dużej ilości słodkich pokarmów może wzmagać objawy wzdęć. Słodycze oraz słodkie owoce zawierają sacharozę i fruktozę. Cukry te są lubiane przez bakterie jelitowe produkujące gaz. Ograniczenie ilości spożywania tych pokarmów może poskutkować złagodzeniem problemów. Stosowanie słodzików, zamiast cukru, nie rozwiązuje problemu. Ksylitol, będący często wykorzystywanym słodzikiem, również zużywany jest przez bakterie do prowadzenia procesów fermentacyjnych.
Co oprócz diety?
Łagodzenie wzdęć można uzyskać, stosując środki farmakologiczne. Espumisan to często stosowany środek łagodzący wzdęcia, oparty na symetykonie – substancji zmniejszającej napięcie powierzchniowe pęcherzy gazu w jelitach, a zatem ułatwiającej ich rozpuszczanie.
Zdrowy tryb życia oparty na ruchu fizycznym, niepaleniu papierosów, celebracji posiłków oraz unikaniu słodkich, gazowanych napojów dodatkowo wspomaga organizm, zmniejszając ryzyko pojawienia się problemów ze wzdęciami.
