Kłykciny kończyste, inaczej brodawki płciowe, są objawami choroby wenerycznej, wywoływanej przez wirusy HPV. Kłykciny kończyste u mężczyzn najczęściej występują na prąciu lub w okolicy moszny. U kobiet pojawiają się w przedsionku pochwy oraz na wargach sromowych. O zakażenie nietrudno, ponieważ infekcje wywołane wirusem HPV, w tym także kłykciny kończyste, mogą przybierać postać skąpoobjawową lub bezobjawową, przez co chory nawet nie wie, że zaraża.
Co to są kłykciny kończyste?
Kłykciny kończyste to główny objaw zakażenia wirusem HPV (HPV 6 i 11), który odpowiada za wiele różnych chorób przekazywanych drogą płciową. Jak można zarazić się HPV? Przede wszystkim poprzez kontakt seksualny, jednak zdarza się również, że do zakażenia dochodzi w zupełnie inny sposób, na przykład za pośrednictwem skażonych przedmiotów codziennego użytku.
Od zainfekowania organizmu do wystąpienia pierwszych objawów zakażenia HPV mija przeważnie kilka tygodni. Okres wylęgania wirusa może trwać od miesiąca do roku, a niekiedy nawet dłużej. Zdarza się, że choroba przebiega bez charakterystycznych zmian zewnętrznych ani żadnych innych, subiektywnych objawów (świądu, bólu). Kłykciny kończyste mogą zostać niezauważone, zwłaszcza gdy obejmą nietypową lokalizację – ujście cewki moczowej, kanał odbytu, rowek zażołędny.
Jak rozpoznać kłykciny kończyste?
Typowe kłykciny kończyste wyglądają jak brodawki – to różnej wielkości zmiany grudkowe o beżowym, różowym lub brązowym zabarwieniu. Występują pojedynczo lub zbiorowo. Pojawiają się w obrębie narządów płciowych, a w niektórych przypadkach również w okolicy jamy ustnej i gardła. Kłykciny kończyste u mężczyzn najczęściej stwierdza się na prąciu (pod napletkiem), w okolicy moszny lub odbytu. Natomiast u kobiet zmiany chorobowe występują głównie w przedsionku pochwy, na wargach sromowych, a także w obszarze krocza i odbytu. Seks analny jest wprawdzie czynnikiem predysponującym do pojawienia się kłykcin kończystych odbytu, aczkolwiek nie stanowi to reguły. Zakażenie może rozszerzać się w dowolnym kierunku narządów płciowych, bez względu na rodzaj aktywności seksualnych.
Jeśli kłykciny kończyste pojawiają się w widocznym obszarze i mają charakterystyczny wygląd, rozpoznanie jest relatywnie proste. Diagnoza opiera się na podstawie wywiadu i badania przedmiotowego. Ponieważ przy kontaktach oralno-genitalnych zakażenie może objąć nie tylko narządy płciowe, lecz także jamę ustną i gardło, ważne jest, aby ocenie zostały poddane wszystkie te obszary. Aby jednoznacznie stwierdzić, że dane zmiany to kłykciny kończyste, należy przeprowadzić rozpoznanie różnicujące, które pozwala wykluczyć zmiany o podobnej strukturze (brodawki łojotokowe, liszaja płaskiego, mięczaki, włókniaki, a nawet strzępki błony dziewiczej).
Kłykciny kończyste – leczenie zachowawcze i zabiegowe
Kłykciny kończyste w początkowym stadium oraz wykwity o niewielkich rozmiarach można leczyć zachowawczo w warunkach domowych. W terapii stosuje się leki o różnych właściwościach:
łagodzące świąd i pieczenie, środki działające miejscowo,
hamujące podział komórkowy, substancje mitotyczne (cytostatyki, podofilotoksynę),
indukujące odpowiedź immunologiczną, preparaty z interferonem, imikwimodem.
Zachowawcze leczenie kłykcin kończystych w początkowym stadium może być bardzo efektywne, jednak ze względu na nawrotowość choroby obecnie zaleca się przede wszystkim leczenie zabiegowe, którego skuteczność przekracza 90%.
Większość dostępnych dziś metod chirurgicznych pozwala na usuwanie kłykcin kończystych szybko i małoinwazyjnie. Są to m.in:
- krioterapia,
- elektrokoagulacja
- laseroterapia (laser CO2),
- łyżeczkowanie,
- wycinanie chirurgiczne.
Po rozpoznaniu kłykcin kończystych leczeniem powinny zostać objęte wszystkie osoby z ,,grupy ryzyka”. Terapia może być skuteczna jedynie wówczas, gdy wirus nie będzie miał szans się rozprzestrzeniać, dlatego tak ważne jest uczulanie pacjentów, że wirus brodawczaka ludzkiego (HPV) jest bardzo zaraźliwy. Do zakażenia dochodzi szybko, ale do wyleczenia potrzeba znacznie więcej czasu.
