Samo słowo „nadżerka” nie brzmi zbyt przyjemnie, choć oznacza jedynie ubytek naskórka. W wilgotnym środowisku, takim jak np. wnętrze jamy ustnej, ranka nie goi się jednak łatwo.
Nadżerki szyjki macicy
Niegojąca się rana wewnątrz szyjki macicy wymaga leczenia, bo może przekształcić się w stan zapalny, a ten – mieć związek z nowotworem. Przez uszkodzoną skórę łatwiej wnikają do wnętrza organizmu wirusy, co szczególnie niebezpieczne właśnie w okolicach narządów rodnych.
Nadżerkę szyjki macicy diagnozuje lekarz podczas badania. To on decyduje o ewentualnym leczeniu, choć niektórych nadżerek nie trzeba leczyć. Inne wymagają stosowania globulek, wymrażania czy wypalania. Najważniejsze, to co roku robić badanie cytologiczne, które wykaże, czy na nadżerce nie ujawniają się niepokojące zmiany.
Nadżerki w jamie ustnej, czyli afty
Uszkodzenia błony śluzowej mogą pojawiać się też w jamie ustnej. Nadżerki tego typu nazywamy aftami i nie są one groźne. Przyczyn aft jest bardzo wiele, zarówno miejscowych, jak i ogólnych. Wywołuje je zwykle alergia, problemy z zębami czy osłabiona odporność. Trudno określić jednoznacznie ich przyczynę, dlatego leczenie bywa długotrwałe i często nawraca. Czasem bolesne nadżerki w jamie ustnej powstają przez uraz mechaniczny: ugryzienie, obtarcie lub uszkodzenie np. krawędzią produktu żywnościowego (często chipsy lub lizaki powodują nadżerki u dzieci, których podniebienia są szczególnie delikatne). Powinny zniknąć w ciągu ok. dwóch tygodni. Zmiany aftowe są bolesne i mogą utrudniać jedzenie, picie, mówienie czy mycie zębów. Dopiero niegojąca się nadżerka w jamie ustnej może być powodem do niepokoju, bo zamienia się wówczas w owrzodzenie. Podobnie jak stan zapalny nadżerki szyjki macicy może przerodzić się w coś poważniejszego, tak każde owrzodzenie występujące w jamie ustnej i niewykazujące cech remisji w wyniku podjętego leczenia po 2 tygodniach wymaga konsultacji lekarskiej w celu przeprowadzenia dokładnej diagnostyki i doboru odpowiedniej terapii.
Nadżerki w kącikach ust mogą mieć związek z niedoborami minerałów, osłabieniem (zajady) lub wirusem (opryszczka). Te również nie są najczęściej powodem do niepokoju, choć są mało przyjemne i utrudniają cieszenie się szczególnie ciepłymi i zimnymi potrawami.
Czym smarować nadżerki w jamie ustnej?
Środki na afty można stosować samodzielnie w domu. Czym smarować nadżerki w jamie ustnej? Stosowanie tradycyjnych sposobów może nie przynieść pozytywnych skutków. Stała obecność śliny w jamie ustnej oraz ruchy języka stanowią duże utrudnienie dla utrzymania się leków na zmienionej chorobowo tkance. Dlatego też silne właściwości adhezyjne wybranego preparatu powinny zapewniać utrzymywanie go na powierzchni błony śluzowej na tyle długo, aby składniki lecznicze mogły wniknąć w uszkodzone miejsce. Konsystencja preparatu miejscowego i jego zdolność do trzymania się na powierzchni zmienionej chorobowo tkanki mają więc tutaj znaczenie. Składniki, takie jak poliwinylopirolidon (PVP) czy kwas hialuronowy, mają zdolność szybkiego tworzenia stabilnej, bioadhezyjnej warstwy pełniącej funkcję bariery mechanicznej. Warto dobierać właściwą postać preparatu w zależności od rodzaju i umiejscowienia zmiany oraz wieku chorego (żel, spray, płyn do płukania jamy ustnej). W przypadku trudno dostępnych miejsc jamy ustnej, czyli na podniebieniu miękkim lub tylnej ścianie gardła, dobrym wyborem będzie forma w sprayu (np. Anaftin spray). Umożliwi on aplikację bez zbędnego narażania pacjenta na wywołanie odruchu wymiotnego. Preparat ten nie tylko szybko chroni przed bólem, ale i wspomaga gojenie owrzodzenia.
Nadżerka przełyku i żołądka
Nadżerki w obrębie układu pokarmowego są wywołane najczęściej:
- bakteriami,
- urazami,
- oparzeniem (również chemicznym).
Objawy nadżerki żołądka są podobne do zgagi i refluksu, a ból wywołują szczególnie intensywne w smaku potrawy. Można ją rozpoznać podczas gastroskopii. Leczenie opiera się na lekkostrawnej diecie, która nie będzie podrażniać ranki, a także wyeliminowaniu innych drażniących czynników, np. alkoholu.
