To, czy będziemy chcieli powtarzać daną czynność, zależy od tego, jak ją zapamiętamy. Jeśli zapisze się w naszej głowie jako przyjemna, będziemy chcieli do niej powracać. Czym jest wzmocnienie pozytywne?
Co to jest wzmocnienie pozytywne?
Wzmocnienie pozytywne to termin, którym posługuje się psychologia eksperymentalna. Kryje się pod nim każda sytuacja, która uruchamia w nas układ nagrody i sprawia, że chcemy ją powtarzać. Np. jeśli zaczniemy prowadzić konto na Instagramie, a pod zdjęciem pojawiają się przychylne komentarze, to czujemy przypływ endorfin. To właśnie on sprawia, że zamieszczanie zdjęć na Instagramie będzie nam teraz kojarzyło się z czymś pozytywnym, co warto kontynuować. Taka osoba ma duże szanse stać się influencerem regularnie publikującym nowe treści.
System nagradzania motywuje do nauki
Podobnie działa postawa nauczyciela w szkole. Jeśli on widząc, że ktoś wkłada dużą pracę w przyswajanie wiedzy, doceni tę osobę i publicznie ją pochwali, to uruchomi w niej układ nagrody. W rezultacie ta osoba uzyska wzmocnienie pozytywne. Będzie jeszcze bardziej zmotywowana do systematycznej nauki. Zobaczy, że to, co robi ma sens i przynosi rezultaty.
Jak zmotywować pracownika do pracy?
Wzmocnienie pozytywne to mechanizm, z którym powinien zapoznać się każdy menedżer, aby efektywnie zarządzać zespołem. Tak naprawdę to właśnie system nagród i pochwał motywuje ludzi do pracy. Wypominanie im błędów czy straszenie zwolnieniem za niską efektywność nigdy nie przynosi pożądanych rezultatów. Jeśli pochwalisz pracownika za to, że dobrze radzi sobie z zadaniem i przyznasz mu premię, jeszcze bardziej zmotywujesz go do pracy. Taka osoba uzna, że warto przykładać się do zadań, bo można w ten sposób zarobić więcej pieniędzy i zaspokoić swoją potrzebę uznania.
Jak zachęcić dziecko do domowych obowiązków?
Także rodzic może zachęcać swoje dziecko do pokonywania codziennych trudności, chwaląc je i nagradzając. Jeśli np. dziecko samo zdecyduje się pomóc w sprzątaniu mieszkania, warto uruchomić w nim mechanizm nagrody. Stosując wzmocnienie pozytywne, istnieje spore prawdopodobieństwo, że zaszczepimy w dziecku pożądane postawy i zachowania.
Wzmocnienie pozytywne a nałogi
Wzmocnienie pozytywne bywa jednak również źródłem nałogów. Gdy wypijemy drinka i poczujemy się przyjemnie rozluźnieni, nasz układ nagrody poczuje się usatysfakcjonowany. W rezultacie za każdym razem, gdy będziemy chcieli się odprężyć, zaczniemy sięgać po kieliszek. Jeśli zauważymy, że po zjedzeniu czekolady, mamy lepszy humor, możemy zacząć wpływać na swój nastrój poprzez konsumpcję słodyczy.
Układ nagrody a ryzykowne zachowania
Wzmocnienie pozytywne może nas też skłaniać do niebezpiecznych zachowań. Jeśli zauważymy, że mężczyzna nas lepiej traktuje, gdy we wszystkim mu potakujemy, możemy zacząć dostosowywać się do jego oczekiwań własnym kosztem. Nie jest to zdrowe zachowanie. Podobnie jak uzyskiwanie męskiej aprobaty i zainteresowania poprzez przygodne relacje seksualne.
Jak widać, wzmocnienie pozytywne może mieć swoje jasne i ciemne strony. Jasne to te aspekty, w których po uruchomieniu układu nagrody zakodowujemy w sobie pozytywne zachowania. Ciemne to nałogi oraz niebezpieczne zachowania, które poprawiają nam nastrój.
