Książka Wirusy kontra fake newsy ma za zadanie obalić mity, na które często możemy natknąć się w internecie. Niestety, przeciętnemu użytkownikowi sieci trudno ocenić, które informacje mają naukowe podstawy, a które stanowią jedynie plotkę lub celowo rozpowszechnianą nieprawdę. Tam, gdzie krzyżują się interesy różnych grup społecznych, bardzo łatwo o manipulację danymi. Profesor Krzysztof Simon dysponuje ogromną wiedzą nt. chorób zakaźnych oraz wirusów. Dzieli się nią z czytelnikiem. Dzięki współpracy z Dorotą Szadkowską książka jest przyjemna w odbiorze.
Dlaczego wirusy nie są organizmami żywymi?
Choć wirusy stanowią przedmiot badań biologii, nie są organizmami żywymi. Nie wykształciły bowiem własnego metabolizmu. Pod tym względem przypominają pasożyty, które żyją kosztem gospodarza. Jeśli wirus, który namnaża się wyłącznie w organizmie człowieka, nie znajdzie dla siebie żywiciela, umrze. Choć wiele z nich rozprzestrzenia się poprzez kontakt z przedmiotami, których dotykała osoba chora, vide COVID-19, wirusy przeziębienia czy grypy, to jednak dość szybko obumierają poza organizmem człowieka i przestają stanowić zagrożenie.
Poznaj rodzaje wirusów i ich materiał genetyczny
Wirusy wykazują dużą różnorodność pod względem posiadanego materiału genetycznego. Znane są wirusy z jedno- i dwuniciowym DNA, istnieją także takie, które namnażają swoje RNA. To ostatnie również może być jedno- lub dwuniciowie. Niektóre wirusy przepisują materiał z DNA na RNA, jest to możliwe dzięki enzymowi odwrotnej transkryptazie. Taką właściwość wykazują retrowirusy, w tym wirus HIV. To właśnie umiejętność przeprowadzenia odwrotnej transkrypcji sprawia, że nie możemy pozbyć się go z naszych komórek. Retrowirusy włączają bowiem własny materiał genetyczny do materiału genetycznego gospodarza.
Wirusy źródłem informacji genetycznej zawartej w genomie człowieka
Nie wszystkie wirusy zagrażają człowiekowi. Wiele z nich nie powoduje infekcji i wchodzi w skład naszej mikroflory. Mało tego, wirusy od milionów lat pozostawiają nam spadek w postaci własnego kodu genetycznego. Ten zazwyczaj jest bezużyteczny, ale zdarza się, iż koduje przydatne białka lub takie, które zwiększają ryzyko rozwoju chorób nowotworowych. Wiele wirusów, z którymi obecnie walczymy, pochodzi od zwierząt. W pewnym momencie przeskoczyły one na człowieka i uzyskały możliwość przenoszenia się z człowieka na człowieka.
Wirusy RNA i ich tendencja do mutacji
W książce Wirusy kontra fake newsy Krzysztof Simon wskazuje na powody, dla których nie jest możliwe opracowanie szczepionek przeciwko niektórym wirusom. Wynika to z ich wysokiej zmienności genetycznej. W tym miejscu warto zaznaczyć, że wirusy RNA mutują częściej niż DNA. Większość mutacji ma charakter obojętny, część negatywny dla samych patogenów, ale niektóre poszerzają ich możliwości adaptacyjne.
Choroba brudnych rąk, czyli wirusowe zapalenie wątroby typu A
Wirusowe zapalenie wątroby typu A wywołuje wirus HAV. Przypadłość ta często bywa określana mianem choroby brudnych rąk. Rzeczywiście możemy zarazić się poprzez korzystanie z tej samej toalety co osoba chora, jeśli nie zadbamy o higienę. Ponadto niebezpieczne jest spożywanie posiłków przez nią przygotowywanych. Wirusowe zapalenie wątroby typu A nie jest jednak tak groźne jak typ B oraz C. Niemniej nie należy go lekceważyć, ponieważ w niektórych przypadkach, zwłaszcza przy chorobach współistniejących, może doprowadzić do zgonu. Na wirusowe zapalenie wątroby typu A opracowano szczepionkę. Jej dwukrotne podanie w określonym odstępie czasu chroni przed HAV do końca życia. Co ciekawe, wirusowe zapalenie wątroby typu A może rozwinąć się u nas wskutek kontaktów analnych z osobą zakażoną.
Dlaczego wirus HBV jest tak niebezpieczny?
Profesor Krzysztof Simon w książce Wirusy kontra fake newsy systematyzuje wiedzę z zakresu wirusowego zapalenia wątroby. Przypadłość tę wywołują różne wirusy. Niestety, wiele osób myli poszczególne typy zapalenia wątroby. Typ A to choroba brudnych rąk. HBV i HCV przenosi się wraz z krwią, spermą czy wydzieliną z pochwy. Najbardziej zakaźny jest wirus HBV, tutaj potrzeba minimalnych ilości patogenu, by się zarazić. Profesor Krzysztof Simon zachęca do szczepień przeciwko HBV, ponieważ zapewniają one wysoką odporność na ten groźny patogen. Niestety, gdy ten raz wniknie do organizmu, to włącza swój materiał genetyczny do materiału genetycznego komórek wątroby. W rezultacie nie da się go usunąć z organizmu. Można jedynie ograniczyć jego liczebność, przyjmując określone leki.
Czy wirusowe zapalenie wątroby typu C można wyleczyć?
Natomiast wirusowe zapalenie wątroby typu C także jest niebezpieczne i dość mocno zaraźliwe. Tutaj nie mamy do dyspozycji szczepionek. Niemniej istnieje też dobra wiadomość dla chorych, którzy zostali dostatecznie wcześnie zdiagnozowani. HCV można się pozbyć z organizmu. Jest to możliwe za sprawą leku, który w 2015 roku trafił do sprzedaży. Charakteryzuje się on wysoką skutecznością i bezpieczeństwem stosowania. Nie daje takich skutków ubocznych jak kuracja z użyciem rybawiryny. Niestety, większość Polaków nie zdaje sobie sprawy ze skali zagrożenia, przez co nie wykonuje badań przesiewowych. Profesor Krzysztof Simon w swojej książce Wirusy kontra fake newsy obala wiele mitów, w tym ten dotyczący przenoszenia wirusów zapalenia wątroby. HBV i HCV to problem nie tylko narkomanów czy osób uprawiających przygodny seks. Także liczne hospitalizacje, operacje, tatuaże czy wizyty w salonie fryzjerskim lub beauty zwiększają ryzyko zachorowania. Wystarczy, że fryzjer nie korzysta z autoklawu do sterylizacji narzędzi, które wykorzystuje w swojej pracy, by zaraził HBV lub HCV wielu swoich klientów. Z podobną sytuacją mamy do czynienia w przypadku salonów kosmetycznych, gdzie niedostatecznie dba się o względy higieniczne.
Wirusy kontra fake newsy, czyli obalanie mitów dotyczących wirusów
Książka Wirusy kontra fake newsy pokazuje, dlaczego broń biologiczna jest tak niebezpieczna. Profesor Krzysztof Simon i Dorota Szadkowska próbują też udzielić odpowiedzi na pytanie, czy COVID-19 mógł uciec z laboratorium. Z wyżej wspomnianej książki dowiemy się także, dlaczego tak niebezpieczny jest wirus cytomegalii oraz Epsteina-Barra. Autorzy szczegółowo omawiają poszczególne podtypy wirusów oraz wskazują na praktyczne następstwa z nimi związane. Książka Wirusy kontra fake newsy obfituje w liczne ciekawostki, które zostały opisane niezwykle przystępnym językiem. W rezultacie w ręce czytelnika trafia wartościowy tytuł, który poszerzy jego wiedzę z zakresu wirusologii oraz pomoże mu rozpoznać nieprawdziwe informacje rozprzestrzeniane w sieci.
