Jak wiadomo kobiety posiadające małe dzieci raczej wycofują się z życia zawodowego, zwłaszcza w początkowym okresie życia dziecka. Od kliku lat funkcjonuje wydłużony urlop macierzyński, który trwa 12 miesięcy i większość kobiet z tego korzysta. Zwłaszcza dzięki temu, że w okresie tym wypłacane są środki pieniężne, co znacząco ułatwia, a w niektórych przypadkach sprawia, że jest to możliwe, aby kobieta została z dzieckiem.
Jest to czas bardzo ważny dla rozwoju dziecka, i dla niego lepiej, kiedy mama jest przy nim w tym okresie.
Jak pogodzić rolę matki z pracą zawodową?
Kobiety, które posiadają zatrudnienie, mają możliwość powrotu do pracy po tym okresie. Jednak wiele kobiet ma z tym ogromny problem. Kobieta, która chce być jednocześnie matką i pracownikiem, boryka się z nieustającym konfliktem ról. Każda podejmowana przez kobietę aktywność wiąże się ze sprzecznymi oczekiwaniami, które wymagają nadludzkiego wysiłku i wytrzymałości, zapętlając się w coraz większe wymagania i dążenia. Pragnienie bycia dobrą matką, ale jednocześnie wspaniałym i wartościowym pracownikiem.
Praca zawodowa ma znaczenie
Dla większości kobiet praca zawodowa i rodzina to najważniejsze wartości w życiu. Im dziecko jest starsze, tym łatwiejsza jest akceptacja powrotu do pracy matki. Sytuacja społeczno-ekonomiczna sprawia, że większość kobiet chce lub musi szybciej wrócić na rynek pracy.
Praca, jak wynika z badań i literatury, ma znaczenie w trzech obszarach: ekonomicznym, psychologicznym i społecznym. Wymiar ekonomiczny zapewni środki pozwalające na utrzymanie rodziny. A drugi bardzo ważny aspekt to niezależność finansowa, która dla wielu kobiet w dzisiejszym świecie jest bardzo ważna.
W wymiarze społecznym, praca zapewnia kobiecie zajęcie inne niż tylko prace domowe czy opieka nad dziećmi. Stwarza możliwości poznawania i przebywania wśród innych ludzi.
Kobiety stale przebywające w domu często stają się wyizolowane i mogą stracić dystans do siebie samej i do świata. A przemęczenie i izolacja społeczna powodują, że czują się niedocenione i mniej atrakcyjne. Praca daje napęd, aby bardziej o siebie zadbać, zrobić codziennie makijaż, ubrać się w ładne ubrania, być może częściej pójść do fryzjera. Ogólnie zadbać o swój wizerunek. W ładnej bluzce i makijażu łatwiej poczuć się atrakcyjnie niż w znoszonym dresie i koszulce. A siedząc w domu, po co się stroić? Łatwo w taką pułapkę wpaść…
Andriyko Podilnyk z Unsplash
Macierzyństwo a trudności z powrotem na rynek pracy
Nowa życiowa rola – macierzyństwo, bardzo często powoduje stan zagubienia, zmienia się wszystko, łącznie z tym że kobieta podporządkowuje dziecku swój rytm okołodobowy. Już samo połączenie obowiązków domowych z opieką nad dzieckiem nie jest łatwe, a co dopiero dokładając do tego jeszcze pracę zawodową. To rodzi wiele obaw i nawet lęków związanych z opieką nad dzieckiem. Każda matka chce aby dziecko miało jak najlepsza opiekę, żeby było bezpieczne i szczęśliwe. Część matek ma możliwość korzystania z opieki babci i ta opcja wydaje się być najbardziej komfortowa pod wieloma względami, np. dziecko jest z osobą bliską, nie ma konieczności płacenia i jest większa elastyczność oraz dostępność. Dodatkowo babcia może opiekować się dzieckiem na terenie znanym dla dziecka, więc zmiana jest tylko jedna i w jego życiu, że mniej jest z mamą, a więcej z babcią. Natomiast matki, które nie mają możliwości korzystania z pomocy babci, muszą skorzystać z prywatnej opieki, niani albo zapisać dziecko do żłobka, a jedno i drugie jest kosztowne i wiąże się z trudnościami. Np. co z dzieckiem, kiedy jest chore, kto może się nim zająć. To są dylematy współczesnych matek, a do tego dołożyć można obawy przed niedoborem czy wręcz brakiem aktualnej wiedzy czy kompetencji w pracy, która była wykonywana przed narodzinami dziecka. Obawa, czy się odnajdę w środowisku pracy po przerwie, czy będę miała wsparcie.
Łączenie obowiązków domowych i zawodowych
Ilość przypisywanych ról współczesnej kobiecie, czyli żona, matka, pracownik. powoduje wystąpienie rozbieżności tych obowiązków. Przeładowanie obowiązkami w każdej z ról powoduje, zmęczenie i/lub frustrację. Każda z tych ról jest bardzo wymagająca i obciążająca, zarówno jeśli chodzi o odpowiedzialność, jak i ilość zadań.
Centrum Badań Opinii Społecznej przeprowadzało badania dotyczące podziału obowiązków domowych i z badań tych wynikało, że bardzo duża ilość, zarówno mężczyzn, jak i kobiet deklaruje partnerstwo w dzieleniu się obowiązkami domowymi, jednak w rzeczywistości znaczną ilość tych obowiązków wykonują kobiety.
Brooke Cagle z Unsplash
Wyczerpująca pogoń za perfekcją kontra bycie wystarczająco dobrą
Łączenie obowiązków domowych i zawodowych wymaga od kobiety wypracowania nowego rytmu i planu dnia oraz jego organizacji. Co nie zawsze jest łatwe, a przy okazji pokutuje potrzeba bycia w każdej z tych ról najlepszą. Co niestety często przekłada się na zaniedbywanie własnych potrzeb.
Dlatego drogie Panie, nie musicie być najlepsze we wszystkim, co robicie. Wystarczy, jak będziecie wystarczająco dobre. Nie ma konieczności udowadniać całemu światu, jak sobie świetnie radzicie, nie ma nic złego w proszeniu o pomoc innych, po to, żeby móc pójść do fryzjera czy kosmetyczki albo na kawę z koleżanką. Macie do tego prawo.
A wszystkie Panie, które mają trudność w tym aby zadbać o siebie, w tym wszystkim, zapraszamy do nas. Jesteśmy kobietami, matkami, pracownikami – pomożemy Wam znaleźć balans między jedną i drugą rolą, bez krzywdy dla siebie.
Alicja Krawczyk
Psycholog
Praktyk Terapii BSFT
Bibliografia:
Gębuś, Rodzina a kariera zawodowa – dylematy współczesnych młodych kobiet 7 Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica” 2014, nr 51, s. 201.
Ochocki, Rodzicielstwo a praca [w:] E. Ozorowska, R. Cz. Horodeński (red.), Kobieta etyka ekonomia, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Ekonomicznej, Białystok 2009, s. 172.
Budrowska, D. Duch-Krzystoszek, A. Titkow., Miedzy pracą zawodową i domem A. Titkow (red.), Szklany sufit. Bariery i ograniczenia karier kobiet [w:] , Fundacja Instytut Spraw Publicznych, Warszawa 2003, s. 260.
Janicka, Konflikt w relacji rodzina praca a jakość życia jednostki [w:] L. Golińska, B. Dudka (red.), Rodzina i praca z perspektywy wyzwań i zagrożeń , Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2008, s. 419.
