Dorastanie dzieci to trudne doświadczenie dla ich rodziców, którzy nie zawsze wiedzą, jak przejść przez okres buntu. Sprzeciw pociechy biorą za cios wymierzony w swoim kierunku. Tymczasem nastolatek negując pewne wartości i zasady rodziców, kształtuje własną autonomię. Hamując ten proces, wypuszczamy w świat niedojrzałych ludzi, którzy nie radzą sobie z najprostszymi zadaniami. Mają problemy z podejmowaniem decyzji i ponoszeniem ich konsekwencji. Okres buntu to tworzenie własnego ja, czyli de facto rozwój młodego człowieka. Jak wychowywać nastolatka?
Spis treści:
- Dlaczego nastolatki chcą być traktowani jak dorośli?
- Jak wychowywać nastolatka? Trening odpowiedzialności
- Jakie problemy rodzi nadopiekuńczość rodziców?
- Problemy wychowawcze. Różnice w podejściu do życia
- Różnica pokoleń – dlaczego tak trudno ją przeskoczyć?
- Okres dojrzewania i odkrycie wad rodziców
- Syndrom opuszczonego gniazda i kryzys w związku
Dlaczego nastolatki chcą być traktowani jak dorośli?
Nastolatki często irytują swoich rodziców tym, że chcą być traktowani jak dorośli, choć brakuje im odpowiedzialności. Np. uważają, że ich matka nie powinna sprzeciwiać się, gdy chcą wyjechać ze znajomymi pod namiot lub nocować u koleżanki. Nie zawsze jednak nastolatek jest wystarczająco odpowiedzialny. Rodzice często obawiają się przedwczesnej inicjacji seksualnej podczas wyjazdu czy nocowania poza domem. Czy jednak trzeba wszystkiego dorastającemu dziecku zabraniać? Okazuje się, że nie, ale musimy stawiać wyraźne granice i uczyć je odpowiedzialności. Zaznajomić z podstawami edukacji seksualnej, w tym formami antykoncepcji. Uświadomić, jakie zagrożenia niesie seks bez zabezpieczeń.
Jak wychowywać nastolatka? Trening odpowiedzialności
Psycholodzy podkreślają, że bardzo ważny jest trening odpowiedzialności. Rodzic zezwala nastolatkowi na niektóre rzeczy, ale pociąga go też do odpowiedzialności. Dziecko może nie jechać do dziadków w niedzielę, ale musi samodzielnie wyjaśnić przyczyny swojej nieobecności. W ten sposób uczy się konsekwencji, w tym musi zmierzyć się z uczuciem zawodu swoich krewnych. Wolność bez odpowiedzialności to droga, która prowadzi donikąd. Jeśli pozwalamy robić nastolatkowi, co tylko zechce, z czasem może on wejść w konflikt z prawem, mieć problem z ukończeniem szkoły czy studiów.
Jakie problemy rodzi nadopiekuńczość rodziców?
Rodzice pragną dla swoich dzieci wszystkiego, co najlepsze, dlatego często usiłują je uchronić przed skutkami niewłaściwych decyzji. Jednak nadopiekuńczość nie popłaca. Jeśli rodzic roztacza nad nastolatkiem parasol ochronny, sprawia, że ten nie rozwija się, nie uczy się samodzielnego podejmowania decyzji i ponoszenia ich skutków. W rezultacie jest niedojrzały emocjonalnie i w dorosłym życiu nie potrafi nigdzie zagrzać miejsca. Zmienia pracę co pół roku, podobnie jak partnerów i zainteresowania. Nadopiekuńczość rodziców to często nieuświadomiona forma przemocy, która ma daleko idące konsekwencje rozwojowe.
Problemy wychowawcze. Różnice w podejściu do życia
Wielu rodziców zastanawia się, jak wychowywać nastolatka, skoro ten ma zupełnie inny styl myślenia. Np. nie rozumie, jak można spędzać w pracy po kilkanaście godzin dziennie. Rodzic tak postępuje, ponieważ inaczej nie mógłby utrzymać rodziny przy stale wzrastających kosztach utrzymania. Obie strony wychowywały się w innych warunkach. Być może za kilkanaście lat rynek pracy zmieni się, będziemy spędzać mniej czasu na sprawach zawodowych, a mieć go więcej dla bliskich i swoje pasje. Obecnie jednak panują inne uwarunkowania rynkowe.
Różnica pokoleń – dlaczego tak trudno ją przeskoczyć?
Nastolatki często nie rozumieją rodziców i vice versa, ponieważ dzieli je różnica pokoleń. Ta w dzisiejszych czasach ma kolosalne znaczenie ze względu na rozwijające się technologie. Młodzi ludzie żyją w mediach społecznościowych, to za ich pośrednictwem podtrzymują przyjaźnie. Rodzice tego nie rozumieją. W ich czasach każdy umawiał się z kolegami i spędzał czas na aktywnościach na świeżym powietrzu. Warto jednak pamiętać, że inaczej nie zawsze znaczy gorzej. Jeśli nie wykształcimy w sobie bardziej elastycznego myślenia, stracimy kontakt z nastolatkiem.
Okres dojrzewania i odkrycie wad rodziców
Okres dojrzewania to też trudny czas dla samego nastolatka, ponieważ ten odkrywa, że rodzice nie są tak doskonali, jak wydawali się niegdyś. Popełniają błędy, czasem kłamią i nie dogadują się z innymi. Okazuje się, że matka, która głosi konieczność prawdomówności, sama zataja przed ojcem niektóre rzeczy. To wszystko jest dla dziecka trudne, ponieważ generuje nieznane wcześniej emocje.
Syndrom opuszczonego gniazda i kryzys w związku
Syndrom opuszczonego gniazda to problem wielu rodziców, gdy ich pociecha wyjeżdża do innego miasta na studia. Jeśli cały czas koncentrowali się oni na dziecku, jego potrzebach, to gdy zostają sami, dokucza im ogromna pustka. Muszą spróbować ją czymś wypełnić – własną pasją, spotkaniami z przyjaciółmi czy bliskością partnera. Gdy dziecka opuszcza dom rodzinny, często pojawia się też kryzys w związku. Nagle wychodzi na jaw, że rodzice jakoś się dogadywali dla dobra swojej pociechy. To ona scalała ich małżeństwo. Teraz jednak wyfrunęła z gniazda i zabrakło spoiwa. To czas, kiedy wiele par decyduje się na rozwód, bo zdaje sobie sprawę, że ten już nie zaszkodzi dziecku.
