Trudne okoliczności jednych skłaniają się do przyjęcia postawy poddańczej, a innych do walki o lepsze jutro. Ta druga grupa posiada zdolność do szybkiego powrotu do stanu równowagi, mimo komplikacji. Odporność psychiczna została u niej dobrze wykształcona, choć naukowcy nie do końca potrafią opisać to zjawisko. Jak ją wzmacniać i co warto o niej wiedzieć?
Spis treści:
- Czy rodzina dysfunkcyjna to wyrok na całe życie?
- Czym jest odporność psychiczna?
- Strategie adaptacyjne oparte na odporności psychicznej
- Jak działa wizualizacja sukcesu?
- Dlaczego kobiety są bardziej odporne psychicznie?
Czy rodzina dysfunkcyjna to wyrok na całe życie?
Trudne sytuacje z dzieciństwa niektórych pozbawiają sił do działania. Osoby z dysfunkcyjnych rodzin często popadają w uzależnienia i stają się beneficjentami opieki społecznej. Tymczasem istnieją ludzie, którzy mimo dorastania w rodzinie alkoholowej, w której często dochodziło do aktów przemocy, świetnie sobie radzą w dorosłym życiu. Nie trafili na dno, lecz skończyli dobre studia, założyli własną firmę i otaczają się gronem prawdziwych przyjaciół. Mimo niekorzystnych okoliczności udało im się znaleźć szczęście. Trudne dzieciństwo nie zawsze przekreśla szanse na życiowy sukces. Ważna jest jednak odporność psychiczna.
Czym jest odporność psychiczna?
Odporność psychiczna to swego rodzaju zjawisko, którego fenomenu nawet najlepsi specjaliści nie potrafią w pełni wytłumaczyć. Niewątpliwie osoby, u których występuje, nauczyły się stawiać czoła przeciwnościom losu. Wykształciły własne mechanizmy adaptacyjne. Dostrzegły też swoje mocne strony i zaczęły je rozwijać, czyniąc z nich niezaprzeczalny atut. Np. córki alkoholika mogły nauczyć się spędzać czas w bibliotece, aby uniknąć rodzinnych awantur. Tam nie tylko zyskiwały spokój i komfort, ale też możliwość nauki. W rezultacie osiągały świetne wyniki w szkole, a po jej ukończeniu wyjechały na studia, które ukończyły z wyróżnieniem. Zrozumiały, że chcąc stworzyć własne szczęśliwe życie wolne od przemocy, muszą ciężko pracować.
Strategie adaptacyjne oparte na odporności psychicznej
Odporność psychiczna w każdej sytuacji oznacza co innego. Jedni przywołują trudne doświadczenia z dzieciństwa po to, aby odnaleźć w sobie siłę do jeszcze cięższej pracy na życiowy sukces. Np. kobieta, która wyprowadziła się z rodziny alkoholowej, może przypominać sobie o przemocy i niepewności, aby jeszcze bardziej zmotywować się do nauki i pracy, która zapewnia jej niezależność finansową.
Jak działa wizualizacja sukcesu?
Przyszłość dla osób odpornych psychicznie stanowi nadzieję na lepsze jutro. Dziś muszę spać w domu, w którym ojciec się awanturuje, ale za dwa miesiące będę mieć dość pieniędzy, aby się z niego wyprowadzić i coś wynająć. Taka postawa ułatwia walkę o przetrwanie. Wewnętrzny opór, jaki rodzi się w człowieku, ma ogromną moc. Sprawia, że łatwiej jest znosić codzienne niedogodności, by w końcu osiągnąć cel. Np. zyskać dość pieniędzy na wyprowadzkę i spokojne życie.
Dlaczego kobiety są bardziej odporne psychicznie?
Z przeprowadzonych badań psychologicznych wynika, iż odporność psychiczna częściej występuje u kobiet. Panie, mimo doświadczenia przemocy w rodzinie, często potrafią osiągnąć życiowy sukces, założyć własną firmę czy wejść w dobry związek oparty na bliskości. Ta sztuka nie udaje się wielu mężczyznom, którzy w miarę upływu czasu coraz bardziej staczają się na dno. Psycholodzy tłumaczą to zjawisko, odwołując się do kilku czynników. Po pierwsze, dziewczynki częściej mają dobry wzorzec, ponieważ rzadziej agresywnym rodzicem jest matka. Ona może wspierać rozwój córki i zapewniać jej wsparcie emocjonalne. Po drugie, dziewczynki są bardziej otwarte i skłonne do wyrażania emocji. W rezultacie często znajdują grupę wsparcia w postaci przyjaciółek czy sąsiadek. Ich dobre słowo sprawia, że trudne dzieciństwo choć przez chwilę wydaje się mniej bolesne. Po trzecie, w dziewczynkach nie wspiera się skłonności do agresji. Wielu chłopców z trudnych rodzin w wieku nastoletnim wchodzi w konflikt z prawem. Ich rówieśniczki raczej skupiają się na nauce, aby wyrwać się z patowej sytuacji.
