Overthinking to nadmierne myślenie i rozkładanie każdej sytuacji na czynniki pierwsze, co teoretycznie ma umożliwić nam podjęcie najlepszej decyzji. W rzeczywistości nie potrafimy często dokonać wyboru. Obawiamy się bowiem, że przeoczyliśmy coś istotnego. Ponadto nadmiar różnych opcji sprawia, że trudniej nam wskazać jedną i uznać ją za satysfakcjonującą. Przez overthinking ciągle myślimy o czymś, zamiast żyć tu i teraz. Nie umiemy skupić się na bieżącej chwili i czerpać z niej radości.
Spis treści:
- Nadmierne myślenie – gdzie zaczyna się problem?
- Czym jest paraliż analityczny i jak wpływa na nasze życie?
- Dlaczego overthinking powoduje zmęczenie?
- Jak nadmierne analizowanie osłabia naszą wydajność?
- Co wspólnego ma overthinking z lękiem?
- Jak radzić sobie z overthinking?
- Dlaczego warto wsłuchać się w ciało?
Nadmierne myślenie – gdzie zaczyna się problem?
Nadmierne myślenie stanowi bardzo uciążliwy problem. Wszyscy czasem go doświadczamy w określonych sytuacjach, które postrzegamy jako wyjątkowo istotne. Gdy wybieramy się na pierwszą randkę, chcemy świetnie wypaść, dlatego analizujemy swój ubiór, fryzurę i makijaż. Nie potrafimy się wówczas skupić na pracy czy rozmowie z przyjaciółką. Niektórzy mają jednak większy problem, bo overthinking towarzyszy im na co dzień. Kiedy mają dużo zleceń, zastanawiają się, jak je zrealizują w przewidzianym terminie. Gdy klientów brakuje, martwią się, czy ich firma nie splajtuje. Nie potrafią skupić się na chwili obecnej i podjęciu stosownych działań. W pierwszym przypadku na efektywnej pracy w skupieniu, a w drugim na aktywnym poszukiwaniu nowych klientów.
Czym jest paraliż analityczny i jak wpływa na nasze życie?
Kiedy uprawiamy overthinking, doskwiera nam paraliż analityczny. Nasz mózg jest bardzo kreatywny, potrafi snuć niekończące się scenariusze, co utrudnia nam podjęcie decyzji. Wybieramy jedną z opcji, ale brakuje nam przekonania, że postąpiliśmy właściwie. W rezultacie analizujemy ponownie wszystkie za i przeciw. Koncentrujemy się nadmiernie na przyszłości lub przeszłości, pomijając zupełnie teraźniejszość. Nasze życie byłoby dużo łatwiejsze, gdybyśmy pogodzili się z ewentualnymi błędami i pozwolili sobie na wybór wystarczająco dobry. Nie zawsze musimy mieć najlepszy w danej kategorii cenowej laptop. Wystarczy, że działa bez zarzutu, a nam przyjemnie się na nim pracuje.
Dlaczego overthinking powoduje zmęczenie?
Przemęczenie to częsty problem osób, które praktykują nadmierne myślenie. Tak naprawdę każdy z nas potrafi przywołać chwilę, gdy podejmował trudną decyzję. Zastanawiał się nad wyborem studiów czy zmianą miejsca pracy. Analizował wówczas wszystkie za i przeciw. Kiedy dokonał wyboru, poczuł ogromną ulgę, ale też zmęczenie. To efekt zmęczenia mózgu i jego przebodźcowania.
Jak nadmierne analizowanie osłabia naszą wydajność?
Overthinking tak bardzo stymuluje układ nerwowy, że często generuje poważne trudności. Pojawiają się problemy z sennością, koncentracją, co przekłada się na mniejszą wydajność w pracy czy w życiu osobistym. Lista obowiązków ciągle się wydłuża, a my mamy wrażenie, że niewiele posuwamy się do przodu.
Co wspólnego ma overthinking z lękiem?
Psycholodzy podkreślają, że overthinking pozostaje mocno osadzony w lęku. Często obawiamy się konsekwencji popełnionych przez siebie błędów. Zapominamy, że nie sposób ich uniknąć. Dysponujemy ograniczoną wiedzą i czasem, czasem zmagamy się ze zmęczeniem, przez co nietrudno o pomyłki. Większość z nich nie ma jednak daleko idących konsekwencji. Wiele rzeczy da się naprawić, wystarczy tylko odrobina dobrej woli.
Jak radzić sobie z overthinking?
Istnieją różne metody. Niektórym pomaga wypisanie na kartce wszystkich opcji. Później oceniają oni ich prawdopodobieństwo. Przybliża ich to do bardziej realistycznej oceny sytuacji. Dobre rezultaty daje też uważność, która polega na obserwowaniu rzeczywistości w sposób wolny od jej oceniania. Zdarza się, że konieczna staje się psychoterapia. Pozwala dostrzec, jakie są nasze przekonania kluczowe, które często pochodzą z dzieciństwa. Następnie z pomocą terapeuty oceniamy ich prawdziwość i zastępujemy je bardziej wspierającymi. Choć trudno w to uwierzyć, takie podejście bardzo pomaga. Terapia poznawczo-behawioralna zwraca bowiem uwagę, że myśli wpływają na emocje i zachowania. Kiedy je zmienimy, pociągnie to za sobą zmodyfikowanie także pozostałych obszarów. Jeśli rodzice krytykowali nas za każdy błąd, to boimy się decyzji. Chcemy unikać błędów, więc za dużo myślimy. To nam szkodzi, bo nie żyjemy tu i teraz. Na szczęście tylko od nas zależy, czy zgadzamy się na destrukcyjny wpływ overthinking.
Dlaczego warto wsłuchać się w ciało?
Ciało często działa bardziej intuicyjnie. Ono wie, co jest dla nas korzystne i o tym mówi. Niestety, ignorujemy jego komunikaty, bo tego nas nauczono. Jako dzieci wiemy, że jesteśmy najedzeni, ale rodzice zmuszają nas do zjedzenia kolejnej porcji, przez co tracimy naturalny kompas i barometr. Kiedy nawiążemy lepszy kontakt z ciałem, ułatwi to nam podejmowanie dobrych decyzji.
