Osoby wysoko wrażliwe stanowią ok. 20% społeczeństwa. Oznacza to, że co piąty pracownik posiada tę wyjątkową cechę mózgu. Pozostaje bardziej wyczulony na bodźce, które napływają z wnętrza ciała oraz ze świata zewnętrznego. Mózg przetwarza je szczególnie intensywne, przez co szybciej się męczy. Osoby wysoko wrażliwe w pracy często miewają problemy, które wynikają z niedostosowania warunków do ich potrzeb. Jak można wesprzeć ich rozwój z korzyścią dla firmy?
Wysoka wrażliwość przetwarzania sensorycznego – dlaczego ewolucja ją promuje?
Wysoka wrażliwość przetwarzania sensorycznego to właściwość mózgu, która ma podłoże genetyczne. Występuje zarówno wśród ludzi, jak i u zwierząt. Nie zanikła w procesie ewolucji, gdyż pełni ważną rolę. Czyni człowieka czujnym i pozwala mu w porę wychwycić informacje o nadciągającym zagrożeniu. Osoby wysoko wrażliwe prawdopodobnie dawniej pełniły rolę zwiadowców. Niestety, ich unikalne cechy rzadko spotykają się ze zrozumieniem, co hamuje ich rozwój.
Osoby wysoko wrażliwe w pracy – co je przytłacza?
Osoby wysoko wrażliwe często czują się przytłoczone warunkami, w jakich pracują. Zewsząd napływają bodźce, do tego zadania lubią napływać w tym samym czasie, powodując przestymulowanie. Uważa się, że najbardziej stresujące są ciągle napływające maile i telefony, które odciągają uwagę od wykonywanej pracy. Osoby wysoko wrażliwe często stają przed poważnym dylematem. Zastanawiają się, czy powinny wybrać aktywność zawodową, która zapewnia optymalny poziom stymulacji, czy taką, która gwarantuje godny zarobek.
Poczucie sensu w pracy – dlaczego osoby wysoko wrażliwe go potrzebują?
Wysoka wrażliwość sprawia, że osoby, u których występuje, potrzebują widzieć sens w wykonywanej pracy. Inaczej nie potrafią się w nią w pełni zaangażować. Kiedy wykonują zadania, które niczego nie wnoszą, doświadczają silnej ambiwalencji. Pewne aktywności przychodzą im z łatwością i przynoszą satysfakcję. Inne wykonują z trudem, bo są zbyt mało kreatywne i nie niosą ze sobą większej wartości. Osoby wysoko wrażliwe zawsze dają z siebie 100%, gdy w grę wchodzi cel społeczny, ochrona środowiska czy praw kobiet. Nie do końca mogą jednak odnaleźć się w raportowaniu, analizowaniu planów sprzedażowych czy pozyskiwaniu klientów.
Przekonania dotyczące pracy, które pochodzą z domu rodzinnego
Osoby wysoko wrażliwe często internalizują przekonania innych ludzi. W związku z tym warto przyjrzeć się, jakie komunikaty o pracy, napływały ze strony najbliższej rodziny. Jeśli ktoś wychował się w biedzie, bo ojciec nadużywał alkoholu, a matka nie pracowała, kluczową rolę odgrywa dla niego stabilizacja finansowa. Może częściej padać ofiarą nadużyć, bo zgadza się na więcej niż jego koledzy, którzy nigdy nie zaznali biedy. Osoby, które pochodzą z dobrych domów, częściej zwracają uwagę na to, czy przez aktywność zawodową rozwijają się.
Jak wykorzystać potencjał osób wysoko wrażliwych?
Gdy menedżer dostrzega mocne strony osób wysoko wrażliwych, może im delegować takie obowiązki, które spotkają się z ich pełnym zaangażowaniem. Zadania należy dobrać do ich możliwości, aby nie powodowały przytłoczenia i zostały starannie wykonane.
Przebodźcowanie w pracy – co go powoduje i jak go uniknąć?
Osoby wysoko wrażliwe w pracy często nie odnajdują się najlepiej, chociaż lubią swój zawód. Problem zazwyczaj rodzi najbliższe otoczenie oraz zbyt duża liczba wymagań. Świetlówki, hałas, ciągłe oceny i napływ maili – wszystko to powoduje przestymulowanie. Mózg męczy się od nadmiaru bodźców, które przetwarza. Czasem pomocne okazują się słuchawki wyciszające, lampka dająca delikatne światło i przeglądanie maili raz dziennie, najlepiej po wykonaniu pracy kreatywnej. Wówczas ewentualne zmęczenie nie przełoży się aż tak bardzo na niską efektywność.
Jak relacje interpersonalne wpływają na osoby wysoko wrażliwe?
Niezwykle istotną rolę odgrywają relacje interpersonalne. Ludzie mogą dodawać energii osobom wysoko wrażliwym, ale też ją odbierać. Choć większość WWO to introwertycy, to występują wśród nich także ekstrawertycy. Ci drudzy potrzebują większej liczby interakcji z ludźmi, ale nie w momencie, gdy skupiają się na pracy. Inaczej łatwo się rozpraszają i stresują opóźnieniami w realizacji zadań. Przebywanie wśród toksycznych osób, np. praca pod kierownictwem narcystycznego menedżera, mocno drenuje z energii. Szczególnie mocno odbija się to na pracownikach o wysokiej wrażliwości przetwarzania sensorycznego.
Work life balance, czyli balans między pracą a życiem osobistym
Osoby wysoko wrażliwe w pracy często czują się przytłoczone trudnymi emocjami i myślami. Niestety, często zabierają je ze sobą do domu. Trudniej im zachować balans między aktywnością zawodową a życiem prywatnym. Problemy z przełączaniem się między trybem biuro a dom nierzadko prowadzą do wypalenia.
Trauma w pracy – co może o niej przypomnieć?
Jeśli wysoko wrażliwy pracownik w przeszłości doświadczył traumy, np. z powodu bezzasadnej krytyki ze strony rodzica, reaguje bardzo emocjonalnie na informację zwrotną szefa. WWO częściej padają ofiarami mobbingu, bo sprawcy przemocy wyczuwają ich słabość i problemy ze stawianiem granic. Widząc ich bezbronność, pozwalają sobie na znacznie więcej. Przemoc psychiczna angażuje układ współczulny, który z ewolucyjnego punktu widzenia odpowiada za reakcję uciekaj, walcz, zamieraj. Leczenie traumy polega na odzyskaniu poczucia bezpieczeństwa i sprawczości. Niestety, nawet terapia, która początkowo przynosi rezultaty, może nie wystarczyć. Czasem doznane krzywdy dają o sobie znać, gdy jakiś bodziec nasunie skojarzenia z przeszłością. Mózg osób wysoko wrażliwych ciągle wszystko analizuje i doszukuje się analogii.
Bibliografia:
- Cassil A.; Moc wysokiej wrażliwości. Wykorzystaj swój ukryty potencjał; Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, 2023
