Tematy tabu istnieją w każdej kulturze, w każdym społeczeństwie. Tajemnicze i zakazane, są równocześnie groźne, ale i podniecające. Dlaczego lubimy sięgać po zakazany owoc?
Skąd się bierze tabu w kulturze?
Tematy zakazane zazwyczaj dotyczą takich sfer życia, które trudno kontrolować lub wyjaśnić – dlatego najlepiej ich w ogóle zakazać. Mogą dotyczyć każdej sfery życia, ale najczęściej dotykają tematów związanych z ogólnie pojętymi wierzeniami czy sferą seksualną. Dotyczą tematów, których poruszanie budzi nasz lęk czy wstyd.
W tworzeniu tematów tabu czynny udział biorą kulturowi przewodnicy duchowi – powszechną praktyką było, aby szamani czy kapłani nakładali tabu na pewne sprawy, aby móc sprawować władzę. Posiadali oni wiedzę z zakresu astronomii czy przyrody, która pozwalała im przewidywać w jakimś stopniu pogodę, przez co utrzymywali pozycję autorytetów.
Najlepszym przykładem tego typu praktyk jest powieść Bolesława Prusa „Faraon”, gdzie kasta kapłanów pozbawia władzy młodego władcę, trafnie przewidując zaćmienie Słońca.
Najbardziej charakterystyczne dla tematów tabu jest to, że budzą one nieuzasadnioną drażliwość i agresję. Nieracjonalny jest też lęk przed łamaniem owych praw. Jednak człowiek posiada najsilniejszy mechanizm motywujący do działania, jakim jest ciekawość poznawcza, dlatego im bardziej jest coś tajemnicze, tym większa jest chęć doświadczenia tego na własnej skórze.
Joanna Pastuszka-Roczek
