Psychologiczny paradygmat w podejściu do rozumienia i leczenia rodzin zakłada, iż osoby, składające się na system rodzinny, oddziaływają na siebie w sposób cyrkularny.
Co to znaczy?
W praktyce oznacza to, że nie można powiedzieć, że przykładowo „nawrzeszczałam na ciebie, ponieważ znów zapomniałeś zapłacić rachunki”, ale zakłada się raczej, że ty zapomniałeś, ale ja poprzedniego dnia prosiłam cię o załatwienie dodatkowych spraw dlatego, że wcześniej byłam w delegacji itp.
Podejście systemowe zakłada, że żadna czynność B nie wynika bezpośrednio z A, ale jest sumą zdarzeń, na która składają się zachowania wszystkich członków systemu. W systemie rodzinnym nie ma więc uczuć wyizolowanych. Nie istnieje możliwość, by emocja odczuwana przez jednego członka systemu nie miała wpływu na pozostałych.
Prawidłowy system rodzinny
Jeśli się smucisz – smutni będą również Twoi bliscy. Choć ciężko to czasem zaakceptować, to nie powinnaś być na nich zła, bo “nie pomagają Ci wyjść z dołka” swoim brakiem optymizmu. Jeśli są to osoby, którym naprawdę zależy na Tobie i Twoim samopoczuciu, one – podobnie jak Ty – stają się więźniami emocji. Czy to oznacza, że wpadacie w błędne koło? Otóż, nie. To jest tzw. łańcuch reakcji i musisz być świadoma, ze to Ty stanowisz jego pierwsze ogniwo, bo to Twój nastrój promieniuje na innych.
Zaburzony system rodzinny
W zdrowych systemach rodzinnych można mówić o adekwatnym wpływie np. kiedy jedna osoba się smuci, pozostałe współodczuwają i próbują smutek zniwelować. W systemach zaburzonych, kiedy jeden z członków się smuci inni się denerwują, obrażają, a nawet sami czują się dotknięci.
Bez względu na rodzaj systemu nastrój każdego członka systemu wpływa w sposób istotny na pozostałych. Baczną uwagę należy zwrócić na rozmiary owego wpływu. Z pomocą przychodzi tutaj ustalenie rodzaju granic rodzinnych: czy są one przepuszczalne, zdrowe, elastyczne – czy też sztywne lub zatarte.
Alicja Złotkowska
