Macica przypomina kształtem spłaszczoną gruszkę. Jej szersza część nazywana jest trzonem i zbudowana jest z mięśni gładkich. Pokryta jest od wewnątrz błoną śluzową, czyli endometrium. Trzon od góry jest połączony z jajowodami w miejscach nazywanych rogami macicy. Węższa szyjka jest łącznotkankowa i produkuje zasadową wydzielinę, która ma za zadanie ułatwić plemnikom penetrację. Prawidłowa budowa macicy warunkuje udane zajście w ciążę, donoszenie jej i poród. Niestety, niekiedy narząd ten może nie być prawidłowo rozwinięty. Czy wady budowy macicy wpływają na przebieg ciąży?
Niektóre wady budowy macicy faktycznie zwiększają ryzyko poronienia. Część z nich jednak nie powoduje żadnych problemów z zajściem i donoszeniem ciąży. Do defektów budowy macicy zaliczamy między innymi występowanie przegrody, macicę dwurożną, jednorożną oraz podwójną. Jakie są rokowania dla ciąży u kobiet z tymi nieprawidłowościami?
Prawidłowa budowa macicy
Macica to niewielki narząd o długości około 8 cm i 4 cm szerokości. Jest umiejscowiona wewnątrz miednicy mniejszej pomiędzy pęcherzem a odbytem. Jej kształt przypomina nieco spłaszczoną gruszkę, której szersza część tworzy trzon, a węższa szyjkę. Trzon macicy jest najgrubszą jej częścią. U góry połączony jest z jajowodami. Jego wnętrze wyściełane jest endometrium. Jest to błona śluzowa macicy, w której zagnieżdża się zapłodniona komórka jajowa. Poniżej trzonu występują: kilkumilimetrowa cieśń oraz położona najniżej szyjka macicy. Mięśnie macicy są silne, chronią płód i umożliwiają skurcze porodowe. Niestety, nie zawsze budowa macicy u kobiet jest podręcznikowa. Wady jej budowy mogą być niewykrywane przez dłuższy czas, ponieważ nie dają żadnych objawów. Mogą jednak stanowić przeszkodę dla zajścia w ciążę lub jej donoszenia.
Przegroda macicy – jakie są rokowania dla ciąży?
Przegroda macicy jest wadą wrodzoną tego narządu. Charakteryzuje się występowaniem tkankowej błony, która dzieli macicę na dwie części. Przegroda może być całkowita lub jedynie częściowa. Jest przyczyną występowania nieprawidłowości w obrębie endometrium. Budowa zewnętrzna narządu jest prawidłowa. Przegroda macicy zaburza płodność, ponieważ uniemożliwia prawidłowe zagnieżdżenie się komórki jajowej. Może też stać się przyczyną nawykowych poronień lub przedwczesnych porodów, ponieważ płód nie ma dostatecznie dużo miejsca na rozwój. Dobre rokowania dla ciąży u pań z tą wadą wynoszą jedynie 15%. Zaleca się operacyjne usunięcie przegrody, a w przypadku donoszonej ciąży – wcześniejsze jej rozwiązanie poprzez cesarskie cięcie.
Macica dwurożna – wrodzona wada macicy
Macica dwurożna to wrodzona wada zarówno zewnętrznej, jak i wewnętrznej budowy macicy. Dochodzi do niej na wczesnym etapie rozwoju prenatalnego. Obejmuje około 0,4-05% kobiet. Na zewnątrz wadliwie zbudowanej macicy wyróżnia się dwa wyraźne rogi, a na jej powierzchni można zauważyć wgłębienie. Jama narządu przybiera kształt litery W. Rokowania dla ciąży w przypadku tej wady są o wiele wyższe – wynoszą aż 60%. Jednak bardzo zaawansowane nieprawidłowości budowy macicy dwurożnej mogą prowadzić do poronień lub wcześniejszych porodów. Mogą zwiększyć też ryzyko niewydolności cieśniowo-szyjkowej, która stanowi zagrożenie dla życia dziecka. Szyjka macicy zaczyna się wtedy zbyt wcześnie skracać i rozpulchniać. Ginekolodzy rozpoznają macicę dwurożną w czasie badania USG lub podczas badań laparoskopowych. Często myli się ją z występowaniem w narządzie przegrody. W wyjątkowych przypadkach specjaliści zalecają operacyjną rekonstrukcję macicy.
Rokowania dla ciąży u pań z macicą jednorożną
Macica jednorożna jest rzadką wadą rozwojową narządu. W układzie rozrodczym we właściwy sposób wykształca się jedynie jeden róg macicy. Łączy się on z prawidłowo rozwiniętym jajowodem. Drugi jajowód najczęściej wcale się nie rozwija. Rokowania dla ciąży zależą od tego, jak dobrze wykształcona jest jama macicy. Im jest większa, tym wyższe są szansę na donoszenie ciąży. Wynoszą dla pań z tą wadą około 40%. W przypadku tego defektu istnieje także ryzyko, że płód się nieprawidłowo ułoży. Może się też zbyt wolno rozwijać. Niekiedy pojawia się też niewydolność szyjki macicy. Zazwyczaj wada rozpoznawana jest w trakcie zwykłego badania USG, jednak niekiedy wymagane są bardziej zaawansowane badania. Jeśli macica jednorożna nie pozwala na prawidłowy przebieg ciąży, rozważane jest leczenie operacyjne wady.
Macica podwójna a ciąża
W rozwoju embrionalnym macica najpierw rozwija się jako dwie małe rurki – przewody kołośródnerczowe Mullera. W późniejszym czasie łączą się one, tworząc jeden większy narząd. Niekiedy jednak połączenie to nie jest całkowite, a jedna z rurek rozwija się i rośnie oddzielnie. U pań występować wtedy mogą dwie szyjki macicy, a nawet dwie pochwy. Defekt ten rozpoznawany jest najczęściej w trakcie rutynowego badania ginekologicznego. Dobre rokowanie dla ciąży u kobiet z tą wadą jest dość wysokie, wynosi około 65%. Wiele pań nie zdaje sobie sprawy, że jest dotknięta wadą. Jeśli podwójna macica wykształciła się poprawnie i jest spora, możliwy jest prawidłowy przebieg ciąży. Niekiedy pojawiają się powikłania, takie jak niepłodność, nieprawidłowe ułożenie płodu czy przedwczesny poród. Bardzo rzadko lekarz zaleca operację scalania macicy.
Karolina Solga
