Mikołajki to jedno z najpopularniejszych świąt, poprzedzających Boże Narodzenie. Tradycja wręczania prezentów różni się, w zależności od miejsca na ziemi. Jak św. Mikołaj prezentuje się na świecie?
Św. Mikołaj – postać, którą znają wszyscy
Gdyby przeprowadzić międzynarodową sondę, dotyczącą postaci św. Mikołaja, nie brakowałoby odpowiedzi. Bez wątpienia to pozytywna postać, osadzona nie tylko w religii i historii, ale także w popkulturze. Wizerunek Mikołaja jest zależny od danego kraju. Św. Mikołaj był biskupem Miry, który pomagał biednym i ubogim. Za swoje dobre uczynki wyniesiono go na ołtarze, dzięki czemu pamięć o nim, jest wciąż żywa. Tradycja Mikołaja sięga dawnych lat, a my wciąż z niecierpliwością wyczekujemy 6 grudnia, czyli dnia imienin Mikołaja. Jak jest on obchodzony na świecie?
Holenderski Sinterklaasa
W Holandii bardzo uroczyście obchodzi się święto Mikołaja, które przypada na wigilię jego imienin. Sinterklaasa, bo tak nazywany jest tam święty, przypływa do kraju na statku parowym, by wraz ze swoimi pomocnikami, obdarować grzeczne dzieci upominkami. Jego strój nawiązuje do tytułu biskupa, którym był według historii. Mikołaj ma więc długie szaty, czerwoną stułę, czapkę oraz pastorał. Pomaga mu tzw. Czarny Piotrek, czyli czarnoskóry chłopak, w kolorowym stroju, który ma nosić worek z prezentami i zabawiać dzieci. Według holenderskiego zwyczaju, najmłodsi otrzymują od Mikołaja zwykle słodycze, które zostawiane są w specjalnie przygotowanych butach. W Holandii popularne są czekoladowe litery, korzenne ciasteczka czy figurki z marcepanu. Następuje uroczyste powitanie i pożegnanie Sinterklaasa, który wróci za rok.
Mikołaj w amerykańskim stylu
Wizerunek św. Mikołaja został skomercjalizowany przez Amerykanów, którzy w latach 30. przeobrazili go w starszego pana z brodą, czerwono-białym strojem i wypchanym workiem. Anglojęzyczny św. Mikołaj, czyli popularny Santa Claus, odwiedza domy dzieci w wigilię Bożego Narodzenia. W świąteczny poranek, dzieci rozpakowują prezenty zostawione pod choinką. Niektórzy, specjalnie na tę okazję pieką ciasteczka, które wraz z szklanką mleka zostawiają w okolicach choinki, by Mikołaj mógł się posilić. Dla reniferów, które ciągną zaprzęg św. Mikołaja, znajdzie się zaś marchewka. Amerykański Mikołaj na dobre zagościł w kulturze masowej. Najczęściej jest przedstawiany w takiej postaci. Nawet pomnik św. Mikołaja przed ruinami kościoła jego imienia w Turcji, został zastąpiony jego komercyjną wersją.
Rosyjski Dziadek Mróz
Dziadek Mróz to świecki odpowiednik św. Mikołaja, o którym warto wspomnieć. Według legend, był czarnoksiężnikiem, władającym pogodą. Z czasem jego wizerunek uległ ociepleniu. Rosyjski Dziadek Mróz przychodzi do dzieci w Nowy Rok, rozdając im prezenty. Towarzyszy mu Śnieżynka, jego wnuczka. W okresie istnienia ZSRR, tradycję Dziadka Mroza chciano przenieść do Polski oraz innych państw. W białoruskiej Puszczy Białowieskiej, największą atrakcją jest siedziba Dziadka Mroza.
Polski Mikołaj
Św. Mikołaj jest znaną postacią także w naszym kraju. Dawniej był przedstawiany jako biskup, co jest raczej kultywowane tylko w kościołach. Mikołajki, czyli dzień 6 grudnia, to szczególnie dla najmłodszych czas podarunków. W szkołach i domach, Mikołaj wręcza dzieciom prezenty, głównie słodycze i zabawki. Na ulicach miast można spotkać św. Mikołaja, który często porusza się różnymi środkami transportu. Inną formą tradycji św. Mikołaja jest Gwiazdor. W niektórych rejonach Polski, to właśnie Gwiazdor przynosi prezenty, ale w Wigilię Bożego Narodzenia. Motyw gwiazdy zrodził się od kolędników, którzy rozświetlali drogę. Jednak postać św. Mikołaja w czerwonej czapce i z siwą brodą jest tak powszechna, że wypiera dawne tradycje.
Mimo różnorodnego przedstawienia postaci św. Mikołaja, wciąż pozostaje jedna, ważna tradycja, jaką jest dzielenie się radością z innymi. W końcu o to chodzi w dawaniu prezentów. Wraz z upominkami rozdajemy radość, a to bezcenny dar, o którym warto pamiętać.
Katarzyna Antos
