Menopauza jest stanem trwałego zatrzymania cyklu menstruacyjnego. W medycynie nazwa to oznacza ostatnią miesiączkę w życiu kobiety. Kilka lat przed i po niej trwa okres klimakterium. W tym czasie wygasa czynność jajników i stopniowo spada produkcja kobiecych hormonów płciowych. Dla przekwitania charakterystyczne są przykre dolegliwości, na które skarży się wiele pań. Jakie są symptomy emocjonalne i fizyczne menopauzy?
Objawy przekwitania mają wpływ nie tylko na ciało, ale i na naszą psychikę. Wiele pań boryka się z kołataniem serca, uderzeniami gorąca czy zaburzeniami snu. Wahania nastroju i drażliwość także sprawiają, że codzienne funkcjonowanie staje się trudniejsze. Nic dziwnego, że wiele kobiet w okresie okołomenopauzalnym doświadcza epizodu depresyjnego. Czy z przykrymi symptomami klimakterium można sobie poradzić?
Menopauza – czym jest?
Menopauza to ostatnia miesiączka w naszym życiu, po której nie jesteśmy już płodne. Stwierdza się ją, gdy u przekwitającej kobiety przez 12 miesięcy nie występuje menstruacja. Potocznie terminem tym określa się cały okres przekwitania. Z medycznego punktu widzenia przekwitanie, czyli klimakterium, trwa jednak kilka lat przed i po menopauzie. W tym czasie następuje stopniowe wygaszenie czynności jajników. Tracą one swoją funkcję endokrynną, co oznacza, że przestają wydzielać kobiece hormony płciowe. Estrogeny odpowiedzialne są za regulację cyklu miesiączkowego. Mają też wpływ na wiele innych procesów, w tym gospodarkę wapniową i lipidową organizmu, termoregulację czy syntezę kolagenu. Niedobór tych ważnych hormonów jest dotkliwie odczuwany przez kobiety. To właśnie on jest odpowiedzialny za przykre symptomy menopauzy.
Symptomy fizyczne menopauzy
Pierwsze objawy zbliżającej się menopauzy nazywamy wypadowymi. Najwcześniejszym sygnałem, że wchodzimy w okres klimakterium, są zaburzenia miesiączkowania. Menstruacja pojawia się nieregularnie, może mieć większą lub mniejszą niż normalnie obfitość. Po pewnym czasie ustaje całkowicie. Jednocześnie mogą się pojawić inne symptomy fizyczne: uderzenia gorąca, zlewne poty czy kołatanie serca. Są one związane z zaburzeniami termoregulacji ciała, wywołanymi przez niedobór estrogenów. Panie w okresie przekwitania zmagają się też z suchością pochwy i spadkiem libido. Zmienia się także ich wygląd: skóra traci elastyczność, a włosy i paznokcie łatwiej się łamią. Spowalnia także metabolizm, co sprzyja przybieraniu na wadze.
Menopauza – jak wpływa na psychikę?
Przekwitające panie dotkliwie odczuwają nie tylko fizyczne dolegliwości. Spadek poziomu estrogenów wpływa również na ich psychikę. Wiele kobiet w tym czasie cierpi z powodu wahań nastroju. Drażliwość negatywnie wpływa na ich relacje z bliskimi. Pojawiają się także lęki oraz problemy z koncentracją i pamięcią. Sama świadomość zbliżającej się menopauzy jest przyczyną pogorszonego samopoczucia. Panie w tym czasie czują się mniej atrakcyjne i mają wrażenie, że stają się niepotrzebne. Obawiają się także o swoje zdrowie i wygląd. Emocjonalne symptomy przekwitania są nasilane dodatkowo przez zaburzenia snu, takie jak bezsenność czy kłopoty z zasypianiem. Wiele kobiet w okresie klimakterium doświadcza głębokiego smutku, który może przerodzić się w depresję.
Depresja okołomenopauzalna
Doświadczenie kliniczne lekarzy wskazuje na wyraźnie częstsze występowanie depresji u przekwitających kobiet niż u pań w innym wieku. Klimakterium sprzyja także nawrotom zaburzeń depresyjnych, na które pacjentka cierpiała już wcześniej. Depresja okołomenopauzalna występuje u 10-15% pań, u których objawy wypadowe przekwitania pojawiły się przed 45. rokiem życia. Rozwija się też częściej u kobiet, które zmagały się z zespołem napięcia przedmiesiączkowego czy depresją poporodową. Jak odróżnić typowe symptomy emocjonalne menopauzy od depresji? Istotny jest czas trwania i intensywność przeżywania dolegliwości. Należy zgłosić się do psychologa lub psychiatry, jeżeli uniemożliwiają normalne życie i trwają dłużej niż 2 tygodnie.
Dolegliwości w okresie przekwitania – jak im zaradzić?
Przekwitanie to naturalny i fizjologiczny proces. Niestety, towarzyszące mu objawy mogą być tak silne, że uniemożliwiają codzienne funkcjonowanie. Lekarze zalecają w takim przypadku hormonalną terapię zastępczą. Polega ona na uzupełnianiu niedoboru hormonów kobiecych za pomocą syntetycznych preparatów. HTZ łagodzi, a nawet niweluje wiele dolegliwości związanych z menopauzą. Niestety, jak każda terapia medyczna, nie jest bez wad. Warto zapytać o nie ginekologa przed rozpoczęciem kuracji. Mniej intensywne objawy klimakterium mogą być zniesione dzięki fitoestrogenom. Są to hormony roślinne zawarte w roślinach strączkowych, niektórych owocach, warzywach i ziołach. Dieta lub suplementy bogate w te związki mogą pomóc w opanowaniu dolegliwości fizycznych menopauzy. Wpłyną też pozytywnie na urodę i nasze samopoczucie.
Karolina Solga
