Józef Stalin zasłynął jako okrutny dyktator, który nie wahał się skazywać na śmierć czy pobyt w więzieniu o zaostrzonym rygorze nawet członków własnej rodziny. Do końca życia prześladował go strach przed spiskowcami planującymi zamach na głowę państwa. Choć ten człowiek, współtwórca komunistycznego ustroju totalitarnego w Związku Sowieckim, zapisał się na kartach historii jako sprawca cierpień milionów ludzi, miał też bardziej łagodne oblicze. Córka Stalina to biografia Swietłany Alliłujewej, kobiety, która została wychowana przez jednego z najbardziej krwawych dyktatorów w historii. Jak została ukazana w książce Rosemary Sullivan?
Swietłana Alliłujewa – jedyna osoba, którą kochał Stalin
Swietłana Alliłujewa przyszła na świat 28 lutego 1926 roku jako córka Józefa Stalina i jego drugiej żony, Nadii Alliłujewej. Kobieta przez całe swoje dzieciństwo i lata młodości nosiła nazwisko ojca. Po jego śmierci postanowiła jednak powrócić do nazwiska panieńskiego matki, aby zerwać ze stygmatem córki Stalina. Swietłana bowiem doskonale zdawała sobie sprawę, do jak okrutnych zbrodni posunął się jej ojciec. Nie chciała, aby kojarzono ją z terrorem i akcjami zwalczającymi wyimaginowanych spiskowców. Poza tym ciążyła jej ochrona, jaką roztaczał nad nią aparat bezpieczeństwa. 
Pierwsze lata dzieciństwa Swietłana wspomina jako niezwykłe – spędzała je w daczy Stalina wraz z matką, ukochaną nianią i rodzeństwem. Zapach kwiatów, cień, jaki zapewniały jej drzewa na zawsze pozostały w pamięci córki Stalina. Dacza ojca kojarzyła się jej z bezpieczną przystanią, towarzystwem przyszywanych i prawdziwych wujków, którzy małej dziewczynce zawsze poświęcali dużo uwagi i troski. Niestety, Swietłana nie mogła liczyć na czułość i troskę ze strony matki, Nadii. Kobieta, podobnie jak wiele innych zwolenniczek rewolucji bolszewickiej, skupiała się na aktywności wewnątrz struktur partyjnych, a dziecko oddała na wychowanie niani. W tamtych latach nie było to niczym niezwykłym. Wiele kobiet tak postępowało.
Córka Stalina i koniec jej beztroskiego dzieciństwa
Życie Swietłany Alliłujewej dramatycznie zmieniło się w listopadzie 1935 roku, kiedy to jej matka została znaleziona martwa w swoim pokoju. Choć wszystko wskazywało na samobójstwo – Nadia miała zabić się, korzystając z pistoletu, jaki otrzymała od młodszego brata, śmierć żony Stalina nawet dziś pozostaje przedmiotem domysłów. Nie wiadomo bowiem, czy do jej desperackiego kroku przyczyniła się kłótnia ze Stalinem podczas uroczystej kolacji wydanej w ramach celebrowania rewolucji październikowego (Rosjanie świętowali rewolucję październikową w listopadzie ze względu na różnice czasowe w kalendarzach gregoriańskim i juliańskim). Nie brakuje też głosów, że śmierć Nadii Alliłujewej nie była samobójstwem, lecz morderstwem, którego dopuścić miał się sam Stalin. Wiele wskazuje jednak na to, iż matka Swietłany po prostu czuła się rozczarowana osobą męża, krwawego dyktatora, który zhańbił ideały, jakie przyświecały rewolucji bolszewickiej. Nadia szczerze wierzyła w komunizm jako ustrój wyrównujący szanse społeczne. Tymczasem Stalin zamiast pomagać w stworzeniu równego i szczęśliwego społeczeństwa, wprowadzał terror, a swoją żonę regularnie zdradzał.
Swietłana przez wiele lat żyła w przekonaniu, że jej matka zmarła z powodu nieudanego zabiegu usunięcia wyrostka robaczkowego. Dopiero po latach odkryła bolesną prawdę. Stalin bowiem robił wszystko, aby utrzymać ją z dala od pewnych informacji. Na swój sposób próbował chronić córkę. Choć dopuścił się wielu zbrodni i błędów wychowawczych, wszystko wskazuje na to, że szczerze kochał Swietłanę. Po śmierci Nadii dziewczynka czuła się samotna, ojciec należał do dość szorstkich mężczyzn, ale czasem zdarzały mu się przebłyski czułości. Swietłana i jej dzieci były jedynymi osobami, do których Stalin zwracał się z miłością. Jednocześnie dbał o to, aby jego córka była traktowana jak inne dzieci.
Obsesyjna miłość Stalina do córki
Gdy Swietłana dorosła, obsesja Stalina na jej punkcie mocno dała się we znaki. Dyktator nieustannie ją osaczał, kontrolując każdy jej krok. Na dodatek miał spore zastrzeżenia do jej przyjaciół i ukochanych. Gdy tylko ktoś zanadto zbliżał się do Swietłany, lądował w łagrze lub był poddawany egzekucji. Córka Stalina długo nie rozumiała, dlaczego bliscy jej ludzie znikają. Gdy zaczęła domyślać się prawdy, obwiniała przyjaciół ojca o zły wpływ na jego zachowanie.
Swietłana Alliłujewa – uciekinierka ze Związku Sowieckiego
Życie prywatne Swietłany było pełne wzlotów i upadków. Jakiś czas po śmierci ojca, Alliłujewa wyjechała do Indii, gdzie zgłosiła się z prośbą o pomoc do amerykańskiej ambasady. Po przylocie do USA pragnęła rozpocząć nowe życie. Czy udało jej się odnaleźć spokój i szczęście? Jak Swietłana Alliłujewa sprawdziła się w roli matki? Czy z czasem udało jej się przebaczyć Stalinowi? Kogo tak naprawdę kochała córka Stalina? Jak dorastanie w klatce, którą zafundował jej ojciec, wpłynęło na jej późniejsze życie?
Biografia córki Stalina
Córka Stalina to świetnie napisana biografia córki jednego z najpotężniejszych dyktatorów w historii świata, o której istnieniu większość Rosjan nawet nie miała pojęcia. Mężczyzna siejący postrach w całej Europie i Stanach Zjednoczonych strzegł swojej prywatności niczym największej świętości. Swojego życia rodzinnego nigdy nie wystawiał na widok publiczny. Rosemary Sullivan wykonała ciężką pracę, zbierając materiały źródłowe do książki. Sama bibliografia zajmuje kilkadziesiąt stron. Autorka starała się zachować daleko idący obiektywizm, mimo to historia Swietłany Alliłujewej została ukazana w „ludzki” sposób. Na kartach książki poznajemy kobietę, której życie zdeterminowała osoba ojca. Osobę utalentowaną, wrażliwą i ciekawą świata, którą przez lata trzymano w klatce. Córka Stalina to biografia, która wciąga niczym najlepszy film akcji.
Irmina Cieślik
