Cytologia to podstawowe badanie diagnozujące raka szyjki macicy, na którego chorują kobiety w różnym wieku. Mimo zaleceń lekarzy i wielu kampanii, kobiety wciąż obawiają się badania cytologicznego. Kiedy należy ją wykonać? Na czym właściwie polega cytologia?
Cytologia, czyli badanie cytologiczne
Rak szyjki macicy może rozwinąć się z wirusa brodawczaka ludzkiego, czyli HPV, którego nosicielkami jest wiele kobiet. Nie w każdym przypadku wirus zamienia się w nowotwór. Jednak cytologia jest w stanie rozpoznać raka szyjki macicy, dlatego badanie jest tak ważne w postępowaniu diagnostycznym i szeroko pojętej profilaktyce. Badanie cytologiczne pozwala na wykrycie większości przypadków raka szyki macicy, co więcej, wcześniej wykryty nowotwór jest całkowicie wyleczalny.
Czy jest się czego bać?
Samo badanie jest bezbolesne. Panie mogą odczuwać jedynie niewielki dyskomfort, jak przy większości badań ginekologicznych. Lekarz pobiera z szyjki macicy fragment nabłonka wraz ze śluzem. Cytologia odbywa się przez wprowadzenie wziernika do pochwy kobiety. Badanie jest częścią rutynowej wizyty u ginekologa, więc nie ma się czego obawiać. Pobrany materiał oddaje się do badania laboratoryjnego. Już po kilku dniach możemy otrzymać wyniki cytologii. Wynik cytologii może mieć dwa oblicza. Jeśli jest prawidłowy, komórki tarczy i szyjki macicy są prawidłowe. W przypadku podejrzanych komórek, na cytologi będzie widniał wynik nieprawidłowy. Wtedy zaleca się dalsze, szczegółowe badania.
Kiedy należy wykonać cytologię?
Wirus HPV przenoszony jest drogą płciową, dlatego kobieta powinna udać się na cytologię już po pierwszym współżyciu. Cytologia jest wskazana dla kobiet w wieku 25-59 lat. Z bezpłatnych badań profilaktycznych mogą skorzystać panie, które znajdują się we wspomnianym przedziale wiekowym, w ciągu ostatnich trzech lat nie miały wykonywanej cytologii, są w grupie ryzyka oraz te, które nie wykonywały cytologii przez ostatnie 12 miesięcy. Badania nie wykonuje się w czasie miesiączki, optymalny czas na cytologię przypada między 10. a 20. dniem miesiączki. Oprócz bezpłatnych badań, cytologię można wykonać prywatnie, na własny koszt. W przypadku infekcji lub podrażnienia, najlepiej przełożyć badanie na inny termin. 
Niektóre z czynników mogą zaburzać wyniki cytologii, dlatego zaleca się na dwa dni przed badaniem rezygnację z kąpieli pod prysznicem, seksu, tamponów, globulek dopochwowych czy innych środków tego typu. Kobiety po 60. roku życia mogą zaprzestać wykonywania regularnej cytologii, jeśli w ich badaniach w przeciągu 10 lat nie pojawiły się żadne sygnały alarmowe. Jednak taka decyzja jest tylko i wyłącznie decyzją pacjentki. Większość z pań cytologię wykonuje co 3 lata, lecz panie znajdujące się w grupie ryzyka powinny wykonywać ją każdego roku. Zaliczamy do nich nosicielki wirusa HPV, osoby po chemioterapii czy leczeniu sterydowym, obciążającym układ odpornościowy organizmu.
Warto dbać o zdrowie i regularnie wykonywać cytologię oraz inne badania lekarskie. Profilaktyka pomaga zapobiec rozwojowi wielu poważnych kobiet, o czym każda z nas powinna pamiętać, bez względu na wiek.
Katarzyna Antos
