Andrologia jest dziedziną nauk medycznych, która zajmuje się męskim układem płciowym. Jest to dziedzina stosunkowo młoda, ponieważ jeszcze kilka wieków wcześniej panowało przeświadczenie, że za bezpłodność oraz wady u noworodków odpowiada wyłącznie kobieta.
Zainteresowanie płodnością istniało od wieków i polegało głównie na leczeniu chorób kobiecych, aby kobieta mogła bezpiecznie donosić ciążę i urodzić zdrowe dziecko. Całą odpowiedzialnością za bezpłodność, czy też problemy z ciążą oraz za wady noworodka obciążane były kobiety. Dlatego ginekologia jako dziedzina medycyny zajmująca się profilaktyką i leczeniem chorób żeńskiego układu płciowego pojawiła się w historii ludzkości bardzo wcześnie. Dowodem na to jest najstarszy tekst medyczny znajdujący się na papirusie z Kahun w Egipcie z ok. XXIII wieku p.n.e., który jest podręcznikiem ginekologii.
Tymczasem zainteresowanie zdrowiem mężczyzny sprowadzało się głównie do leczenia jego niemocy seksualnej, ponieważ sprawność seksualna była zawsze jedną z głównych oznak męskości. Natomiast rola mężczyzny w poczęciu nowego życia, chociaż niepodważalna, była dosyć niejasna, a jej mechanizm trudny do wyjaśnienia. Męskie komórki płciowe, plemniki, po raz pierwszy zaobserwował w skonstruowanym przez siebie mikroskopie holender Anton Van Leeuwenhoek w 1677 roku. Jednak dopiero 200 lat później, w 1875 roku, niemiecki uczony Oskar Hertwig stwierdził, że zapłodnienie polega na wniknięciu plemnika do komórki jajowej.
Niemieccy uczeni w końcu XIX i na początku XX wieku jako pierwsi zaczęli badać fizjologię i patologię męskiego układu płciowego. Ich zainteresowanie wynikało głównie z dążenia do zwalczania chorób zakaźnych przenoszonych drogą płciową, które w tym czasie były prawdziwą plagą. To właśnie dermatolodzy leczący choroby weneryczne, stworzyli nazwę „andrologia” i byli pierwszymi specjalistami w tej dziedzinie. W Niemczech, jako jedynym kraju, w dalszym ciągu możliwa jest specjalizacja lekarska z dziedziny andrologii po specjalizacji z dermatologii. Również w Niemczech zaczęto wydawać w 1969 roku pierwsze specjalistyczne czasopismo poświęcone tym tematom, periodyk Andrologie (obecnie Andrologia).
Andrologia (gr. andros – mężczyzna i logos – słowo) jest dziedziną nauk medycznych, która zajmuje się męskim układem płciowym. Wyodrębniła się na pograniczu endokrynologii, urologii, seksuologii i pediatrii. W centrum zainteresowań andrologii są takie problemy zdrowotne mężczyzn jak: niepłodność, niedobór męskich hormonów płciowych – androgenów (głównie testosteronu wytwarzanego w jądrach), zaburzenia seksualne i zaburzenia rozwoju płciowego.
Jolanta Słowikowska-Hilczer
