O kwasie foliowym mówi się najwięcej w kontekście kobiet w ciąży i starających się o dziecko. Jest to jednak składnik mający wpływ na zdrowie każdej kobiety – niezależnie od wieku i stanu. Nasz organizm nie jest w stanie samodzielnie go wytworzyć, dlatego musimy przyjmować kwas foliowy wraz z dietą lub go suplementować. Sprawdź, dlaczego kwas foliowy odgrywa tak istotną rolę w zdrowiu kobiety.
Czym jest kwas foliowy?
Kwas foliowy, znany również jako witamina B9, witamina B11, witamina M i folacyna, jest związkiem niezbędnym dla prawidłowego przebiegu procesu podziału komórki, dlatego odgrywa ważną rolę m.in. w pracy układu krwiotwórczego czy funkcjonowaniu tkanek nabłonka przewodu pokarmowego. Kwas foliowy jest również potrzebny do wytwarzania osłonki mielinowej włókien nerwowych. Dzienne zapotrzebowanie dorosłej kobiety na kwas foliowy to ok. 400 μg (nawet 500–600 μg w przypadku kobiet w ciąży, karmiących piersią). Rola kwasu foliowego w organizmie kobiety
Do niedoboru kwasu foliowego można doprowadzić bardzo łatwo – wystarczy dieta uboga w ten cenny składnik lub długotrwałe przyjmowanie niektórych leków. Warto więc regularnie kontrolować poziom witaminy B9 w organizmie podczas wykonywania badań krwi.
Kwas foliowy pełni ważne funkcje w organizmie kobiety:
- odgrywa istotną rolę w prawidłowym rozwoju płodu, zmniejszając ryzyko wad wrodzonych wynikających z uszkodzenia cewy nerwowej,
- wpływa na prawidłową pracę mózgu i układu nerwowego,
- reguluje procesy wzrostu i podziału komórek,
- wspiera produkcję serotoniny, która wpływa na sen i samopoczucie,
- wspomaga funkcjonowanie układu pokarmowego: jelit, żołądka i wątroby,
- chroni przed chorobami serca, zakrzepicą i anemią,
- u kobiet po menopauzie obniża stężenie homocysteiny we krwi, zmniejszając ryzyko choroby niedokrwiennej serca, zawału i udaru.
Jak się objawia niedobór kwasu foliowego?
Główne przyczyny niedoboru witaminy B9 to stosowanie diety ubogiej w ten składnik, przyjmowanie niektórych leków (np. antykoncepcyjnych, przeciwzapalnych, przeciwpadaczkowych), palenie papierosów, nadużywanie alkoholu i choroby przewlekłe.
Najczęstsze objawy niedoboru kwasu foliowego to:
- problemy z pamięcią i koncentracją,
- obniżony nastrój,
- stany depresyjne lub psychotyczne,
- drętwienie i mrowienie kończyn,
- zaburzenia mowy i wzroku,
- zmęczenie i osłabienie,
- kołatanie serca,
- blada cera,
- przebarwienia na paznokciach,
- kłopoty ze stabilnością chodu,
- skrócony oddech,
- stany zapalne błony śluzowej jamy ustnej.
Przewlekłe niedobory kwasu foliowego mogą prowadzić do groźnych chorób, takich jak niedokrwistość megaloblastyczna, osteoporoza, miażdżyca czy schorzenia układu pokarmowego.
Czy można przedawkować kwas foliowy?
Witamina B9 dobrze wchłania się z jelita cienkiego i osiąga maksymalne stężenie w osoczu po ok. 2–3 godzinach. Jej biologiczny okres półtrwania sięga ok. 3–3,5 godziny, a magazynowanie i metabolizowanie kwasu foliowego odbywa się głównie w wątrobie. Jest to witamina rozpuszczalna w wodzie, a jej nadmiar jest usuwany z moczem i kałem. Nie należy jednak przekraczać zalecanej dziennej dawki, gdyż może to doprowadzić do maskowania niedoboru witaminy B12, co skutkuje zaburzeniami pracy układu pokarmowego i nerwowego.
Źródła kwasu foliowego w diecie
Aby zapobiec niedoborowi witaminy B9, zadbaj o zdrową i zbilansowaną dietę. Bogate źródła kwasu foliowego to m.in. wątróbka, drożdże, orzechy, zielone warzywa liściaste (np. szpinak, jarmuż, brukselka, sałata, pietruszka, brokuły), owoce cytrusowe (np. pomarańcze), pełne ziarna zbóż, żółtka jaj, ciecierzyca, biała fasola, słonecznik, szparagi, sezam i awokado.
Kiedy suplementować kwas foliowy?
Suplementacja kwasu foliowego jest zalecana w przypadku stwierdzenia niedoboru tego składnika. Aby uniknąć zbyt dużej dawki, zwróć uwagę, czy inne preparaty, które przyjmujesz, nie są przypadkiem wzbogacone o witaminę B9. Choć kwas foliowy znajduje się w produktach spożywczych, jego biodostępność może być ograniczona przez inne substancje zawarte w żywności czy obróbkę termiczną.
Nawet jeśli zdrowo się odżywiasz, możesz cierpieć na niedobór kwasu foliowego. W takim przypadku konieczna jest suplementacja – syntetyczny kwas foliowy jest wysoko przyswajalny i zalecany w przypadku niedoborów tego składnika. Warto wybierać suplementy z aktywną formą kwasu foliowego, takie jak Profolium Oleofarm.
Witamina B9 przyjmowana z pożywieniem musi zostać przekształcona w enzym do aktywnej biologicznie formy – w naszej populacji często występuje jednak mutacja w genie, która przyczynia się do zmniejszenia lub ograniczenia przemiany kwasu foliowego do aktywnej, łatwo przyswajalnej formy. Sięgając po suplement, wybieraj ten z aktywną formą kwasu foliowego, który nie musi już przechodzić żadnych przemian w organizmie.
