Badania prenatalne wzbudzają w Polsce silne emocje. Niektórzy uważają, że służą jedynie do tego, aby wykrywać wady u płodu, a w przypadku ich wystąpienia poddawać się aborcji. Badania prenatalne budzą również obawy rodziców, którzy boją się konfrontacji z informacją o poważnych wadach rozwojowych. Tymczasem często mają charakter rutynowy. Lekarz zleca je ciężarnym, które ukończyły 35. rok życia. Ponadto badania prenatalne pozwalają wykryć wady rozwojowe, które można zacząć leczyć jeszcze w łonie matki. Jakie emocje im towarzyszą i z czego wynikają?
Spis treści:
- Badania prenatalne i ich czarny PR
- USG w ciąży i test podwójny – w jaki sposób informuje o stanie zdrowia dziecka?
- Strach przed badaniami prenatalnymi – z czego wynika?
- Testy wolnego DNA – bezpieczne i bardzo drogie
- Jak oswoić lęk przed badaniami prenatalnymi?
- Jak pogodzić się z wadami genetycznymi dziecka?
Badania prenatalne i ich czarny PR
Przekaz społeczny jest dość nieprzychylny badaniom prenatalnym. Jeszcze parę lat temu miasta tworzyły pilotażowe programy adresowane do wszystkich ciężarnych, które miały pomóc w wykryciu ewentualnych nieprawidłowości. Cel był bardzo szczytny. Wcześnie wykryte problemy zdrowotne mogą być leczone jeszcze w łonie matki. Ponadto niektóre dzieci muszą przyjść na świat w wysokospecjalistycznych szpitalach, które dysponują specjalistyczną aparaturą umożliwiającą im przeżycie. Dla par, które planowały poród domowy lub w lokalnym szpitalu to cenna informacja, która znajduje praktyczne wykorzystanie. Obecnie darmowe badania prenatalne mogą wykonać głównie ciężarne po 35. roku życia oraz te, które w przeszłości urodziły dziecko z wadą genetyczną.
USG w ciąży i test podwójny – w jaki sposób informuje o stanie zdrowia dziecka?
Badanie USG cieszy się wśród przyszłych mam dobrą opinią. Większość z nich nie zdaje sobie nawet sprawy, że ma do czynienia z nieinwazyjnym badaniem prenatalnym. Lekarz może na jego podstawie ocenić wiele istotnych parametrów, w tym budowę serca, ewentualny rozszczep kręgosłupa, fałd karkowy czy wykształcenie przegrody nosowej. Niepokojące obserwacje mogą go skłonić do przeprowadzenia szerszej diagnostyki. Dużą popularnością cieszy się także test podwójny. Przy pierwszym USG pobiera się krew matki i bada w nim obecność dwóch białek – PAPP-A oraz beta-hCG. Następnie do specjalnego programu lekarz wprowadza stosowne dane, które służą do obliczenia ryzyka wystąpienia chorób genetycznych. W przypadku, gdy wynik okaże się ryzykowny, konieczne mogą okazać się inwazyjne badania prenatalne.
Strach przed badaniami prenatalnymi – z czego wynika?
Kobiety boją się badań prenatalnych. Strach przed konfrontacją z rzeczywistością jest całkowicie zrozumiały. Warto go jednak oswoić, aby móc udzielić pomocy swojemu nienarodzonemu dziecku. Choć inwazyjne badania prenatalne wiążą się z ryzykiem poronienia, to jest jednak stosunkowo niskie i 1 raz na 200 przypadków. Najczęściej lekarz wykonuje u pacjentki amniopunkcję, czyli przez powłokę brzuszną dokonuje pobrania płynu owodniowego do dalszej diagnostyki.
Testy wolnego DNA – bezpieczne i bardzo drogie
Istnieją także bezpieczniejsze badania prenatalne, które pozwalają z dużą dokładnością określić wystąpienie wad genetycznych u rozwijającego się płodu. Ich minusem jest jednak wysoka cena oraz pełna odpłatność. Mowa o testach wolnego DNA. Materiał genetyczny dziecka przedostaje się częściowo do krwi matki, skąd może zostać pobrany i poddany drobiazgowej analizie molekularnej. Ta jednak opiera się na wykorzystaniu kosztownych aparatur i odczynników. Testy wolnego DNA wykonuje niewiele placówek, dlatego też ich ceny są tak wysokie, że często odstręczają wielu rodziców.
Jak oswoić lęk przed badaniami prenatalnymi?
Gdy lekarz sugeruje pacjentce wykonanie badań prenatalnych, może ona odczuwać lęk. To zrozumiałe, gdyż pragnie dla swojego dziecka wszystkiego, co najlepsze. Nie należy się jednak zamykać w sobie i poddawać dysocjacji czy zagłuszaniu obaw. Warto od razu zapytać ginekologa, dlaczego rekomenduje badania prenatalne. Może się okazać, że uczestniczy w programie pilotażowym organizowanym przez miasto czy jakąś fundację. Niewykluczone również, że zleca takie badania rutynowo wszystkim kobietom po 35. roku życia, gdyż wówczas istnieje większe ryzyko wystąpienia wad genetycznych w materiale matki. Kobiety najbardziej przerażają inwazyjne badania prenatalne. Choć poronienie występuje tylko w 1 na 200 przypadków, to nigdy nie wiadomo, czy ten problem nie dotknie akurat nas. Warto w takiej sytuacji porozmawiać z lekarzem nt. mniej inwazyjnych metod.
Jak pogodzić się z wadami genetycznymi dziecka?
Wodogłowie, rozszczep kręgosłupa, zespół Downa – taka diagnoza często przeraża i powoduje trudności emocjonalne. Rodzice powinni wówczas skorzystać z profesjonalnego wsparcia psychologicznego, aby oswoić się z trudną sytuacją. Na poród dziecka z wadą genetyczną często trzeba się odpowiednio przygotować. Wybrać świetnie wyposażony szpital, skorzystać z cesarki i mieć w domu odpowiedni sprzęt. Choć choroby genetyczne przerażają, to wady serca można leczyć już w łonie matki, a inne nieprawidłowości zredukować dzięki odpowiedniej rehabilitacji. Aby podjąć stosowne działania, trzeba jednak zawczasu dysponować cenną wiedzą. A tę można zdobyć, korzystając z badań prenatalnych.
