Trema na ogół kojarzy nam się ze stanem, który występuje przed wystąpieniem publicznym czy ważnym spotkaniem zawodowym, np. rozmową kwalifikacyjną. Nie przepadamy za nią i staramy się jej uniknąć za wszelką cenę. Częściej więcej uwagi poświęcamy temu, aby ona w ogóle nie wystąpiła, zamiast nauczyć się nad nią panować. Co daje nam trema?
Spis treści:
- Czym jest trema?
- Kiedy pojawia się trema?
- Co daje nam trema?
- Jak poradzić sobie z tremą?
- Jak radzić sobie z wpadkami podczas wystąpień publicznych?
- Zadaniowe podejście do wystąpienia publicznego
- Nie masz wpływu na odbiór wystąpienia przez otoczenie
- Jak przygotować się do wystąpienia publicznego?
- Trema – zmora wielkich artystów
Czym jest trema?
Czym tak naprawdę jest trema? To wewnętrzne rozedrganie, któremu towarzyszy całe spektrum emocji, nierzadko sprzecznych. Możemy jednocześnie odczuwać nadzieję, lęk, odwagę, niepewność i ekscytację. Ten wachlarz emocji wynika ze specyfiki sytuacji. Z jednej strony chcemy jak najlepiej wypaść, ze swoim wystąpieniem wiążemy spore nadzieje, które wprawiają nas w stan ekscytacji. Z drugiej obawiamy się, że nasza wypowiedź nie spotka się z aprobatą odbiorcy. Tutaj do głosu dochodzi lęk przed odrzuceniem. U jednych osób jest on silniejszy, u drugich słabszych. Zazwyczaj zależy to od relacji z najważniejszą osobą w naszym życiu, czyli matką. Jeśli ta okazywała nam aprobatę, łatwiej będzie nam zapanować nad tremą.
Kiedy pojawia się trema?
Trema pokazuje, że dana sprawa ma dla nas wielką wagę. Np. zależy nam na tym, aby dobrze wypaść podczas prezentacji swoich pomysłów na rozwój przedsiębiorstwa, ponieważ wiemy, że przyniosą zyski, a co za tym idzie, poprawią nasz status materialny. Jednocześnie zdajemy sobie sprawę, że ludzie częściej przykładają większą wagę do tonu głosu, aniżeli tego, co mamy do przekazania. Trema wcale nie musi wynikać z nieśmiałości czy niskiej samooceny. Ta o lekkim natężeniu stanowi całkowicie naturalne zjawisko.
Co daje nam trema?
Często źle interpretujemy tremę. Np. odczuwamy silny lęk, gdy otrzymujemy zlecenie od klienta, o którego pozyskanie zabiegałyśmy. Tymczasem to wyzwanie, które wyzwala w nas szereg emocji, w tym lęk. Chcemy bowiem jak najlepiej wypaść, aby zapisać się w pamięci klienta jako rzetelny wykonawca i zyskać kolejne zlecenia. Właściwa interpretacja tremy jest bardzo ważna. Dużo lepiej bowiem poradzimy sobie z zadaniem, gdy dostrzeżemy w nim wyzwanie, aniżeli widząc w nim wyłącznie lęk i zagrożenie.
Jak poradzić sobie z tremą?
Gdy pojawia się trema, najlepiej skupić się na działaniu. Możesz zacząć realizować zlecenia dla klienta. Im bardziej zaangażujesz się w działanie, tym trema będzie mniej odczuwalna, zastąpi ją przyjemna ekscytacja i poczucie flow. Pomysły same zaczną wypływać z twojej głowy, tworząc spójną całość. Wiele osób boi się wyzwań tak bardzo, że lęk paraliżuje ich przed działaniem. Tymczasem dużo lepiej jest podjąć wyzwanie i zacząć działać. Najwyżej przed oddaniem owocu swojej pracy wprowadzisz parę korekt. Dostrzeżesz je w naturalny sposób, bo działając, uruchamiamy pozytywną energię i pokłady kreatywności.
Jak radzić sobie z wpadkami podczas wystąpień publicznych?
Czasem najpierw pojawia się trema, a później mają miejsce mniejsze lub większe wpadki. Tymczasem warto się z nimi pogodzić i iść dalej. Np. przejęzyczyłaś się podczas prezentacji dla zarządu. Nie płacz, nie wpadaj w panikę, tylko poruszaj kolejne punkty. Bardzo często ludzie nie dostrzegają wpadki albo traktują ją jako naturalną kolej rzeczy. W końcu tylko ten nie popełnia błędów, kto nic nie robi.
Zadaniowe podejście do wystąpienia publicznego
Jeśli zastanawiasz się, jak zapanować nad tremą, mamy dla ciebie jeszcze jedną cenną wskazówkę. Skup się na celu danego zadania. Np. musisz porozmawiać z szefem, aby poprawić obroty firmy. Jeśli nie przedstawisz mu problemu oraz potencjalnych rozwiązań, sytuacja nie ulegnie poprawie, a ty otrzymasz gołą pensję bez premii. Pomyśl o tym, że twoim naczelnym celem jest przekazanie informacji o problemach i potencjalnych rozwiązaniach. Nawet jeśli zaczniesz się jąkać lub się przejęzyczysz, nie stanie się nic strasznego. Najważniejszy jest bowiem konkretny przekaz.
Nie masz wpływu na odbiór wystąpienia przez otoczenie
Warto potraktować swoje wystąpienie jako dar. Masz do przekazania ważną informację, np. o tym, jakie działania podejmuje konkurencja. Jak zostanie ona przyjęta przez kolegów z pracy, zależy tylko od nich. Ważne, abyś zrobiła swoje. Nie masz wpływu na ich decyzje i to, czy dostrzegą potrzebę wprowadzenia zmian także w waszym przedsiębiorstwie.
Jak przygotować się do wystąpienia publicznego?
Do wystąpienia warto się przygotować w sposób merytoryczny. Np. spisz sobie na kartce najważniejsze kwestie do poruszenia. Przygotuj niezbędne dane, np. obliczenia i porównania statystyczne. Nie musisz jednak uczyć się recytować treści swojego wystąpienia na pamięć. Taka postawa rodzi ryzyko, że zapomnisz jednego słowa i posypie się cała twoja prezentacja. Zdaj się na naturalne flow.
Trema – zmora wielkich artystów
Czy wiesz, że nawet artyści odczuwają tremę? Ba, oni są nawet bardziej na nią narażeni. Wynika to ze specyfiki ich zawodu. Paradoksalnie osoby, które zarabiają, występując publicznie, często tworzą wspaniałe dzieła dzięki swojej wysokiej wrażliwości. Ta czyni ich również bardzo podatnymi na krytykę, co rodzi potężną tremę. Oni także poszukują wsparcia u coacha czy specjalistów ds. wystąpień publicznych. Nie jesteś sama z problemem tremy. Skoro wiesz już, co daje nam trema (energię do działania), znasz sposoby zarządzania nią, to z pewnością poradzisz sobie w sytuacjach, przed jakimi postawi cię życie.
