Książki, filmy i muzyka często rozbudzają ludzką wyobraźnię. Dzięki nim wyobrażamy sobie różne sceny, obrazy i dźwięki. Kultura uwrażliwia nas na innych ludzi i ich emocje. Pozwala też przewidzieć ciąg zdarzeń. Czym jest afantazja i kogo dotyka?
Spis treści:
- Czym jest afantazja?
- Czy afantazja to choroba?
- Dlaczego osoby z afantazją miewają problemy w szkole?
- Czy afantazja wyklucza wysoką inteligencję?
- Czy istnieją jakieś zalety afantazji?
Czym jest afantazja?
Afantazja to nieumiejętność rozbudzania wyobraźni, osoby, u których została zdiagnozowana, nie widzą tego, co opisują im inni. Np. duża, soczysta malina nie pojawia się w ich umyśle jako owoc, który wzbudza konkretne skojarzenia zmysłowe. Afantazja czyni życie bardziej ubogim i nierzadko utrudnia edukację. Ta bowiem w dużej mierze opiera się na mocy wyobraźni. W podręcznikach często opisuje się różne sytuacje po to, aby te pomogły czytelnikowi lepiej zobrazować sobie konkretny problem.
Czy afantazja to choroba?
Wykazano, że afantazja ma podłoże genetyczne. Osoba, u której ją zdiagnozowano, z 20-procentowym prawdopodobieństwem będzie miała dziecko pozbawione umiejętności rozbudzania wyobraźni. Na tę przypadłość według różnych szacunków cierpi aż 4% populacji.
Dlaczego osoby z afantazją miewają problemy w szkole?
Mogłoby się wydawać, że afantazja tylko czyni życie uboższym. Osoby, które się z nią borykają, nie potrafią snuć wspaniałych wizji. Nie wyobrażają sobie swojego ślubu, mieszkania po remoncie czy włosów po koloryzacji. W rzeczywistości wiele z nich ma problem, aby odnaleźć się na etapie edukacji. Polska szkoła tylko w teorii dostosowuje sposób nauczania do indywidualnych możliwości ucznia. W praktyce nikt nie przejmuje się wysoko wrażliwymi uczniami ani tymi, u których występuje afantazja. Próbuje się im przekazywać wiedzę, zakładając, że mają w pełni rozwiniętą wyobraźnię. Sporym utrudnieniem okazują się dla nich lekcje muzyki i plastyki, podczas których trzeba wykazać się kreatywnością. Stwierdzono też, że osoby z afantazją posiadają gorzej rozwiniętą wyobraźnię przestrzenną.
Czy afantazja wyklucza wysoką inteligencję?
Co ciekawe, afantazja często idzie w parze z wysoką inteligencją. Ludzie, którzy na nią cierpią, świetnie odnajdują się w charakterze księgowych, matematyków, chemików czy fizyków. Brak rozwiniętej wyobraźni często idzie w parze z dobrze rozwiniętym umysłem ścisłym. Niektóre osoby zmagające się z afantazją sprawdzają się w roli grafików komputerowych. Potrzebują mieć przed oczami konkretne obrazy, które stanowią dla nich bazę do stworzenia logotypu czy banneru. Nie wizualizują go w głowie, lecz opierają się na konkretnych przykładach.
Czy istnieją jakieś zalety afantazji?
Kiedy powieść nie rozbudza wyobraźni, podobnie jak barwna opowieść znajomych można czuć rozczarowanie. Afantazja sprawia, że trudniej odnaleźć się w społeczeństwie, ponieważ to często korzysta z wytworów umysłu. Z drugiej strony ta cecha ma również pewne zalety. Zauważono, że osoby z afantazją rzadziej stresują się, ponieważ nie potrafią tworzyć w swojej głowie czarnych scenariuszy. Nie skupiają też uwagi na tym, co miał ktoś na myśli, ponieważ skupiają się na otwartej komunikacji. Afantazja utrudnia interpretację wierszy i piosenek, z drugiej strony chroni przed przykrymi wspomnieniami. Osoby, które się z nią zmagają, nie powracają do rozstania z eks, kłótni z przyjaciółką czy błędów młodości. Skupiają się na obecnych doznaniach, co czyni ich życie znacznie prostszym.
Choć afantazja zazwyczaj ma podłoże genetyczne, to czasem wynika z udaru mózgu, urazu głowy czy depresji. Tę przypadłość coraz częściej wiąże się także z autyzmem.
