Dystrofia tkanek polega na zaburzeniach ich odżywiania, które prowadzą do zmian zwyrodnieniowych. W skrajnych przypadkach przypadłość ta przyczynia się do atrofii. Jest to stopniowe zmniejszanie objętości, potocznie nazywane zanikiem, tkanki lub narządu. Zmiany te mogą dotyczyć także okolic intymnych. Dystrofia i atrofia pochwy występują często u pań po menopauzie. Spadek produkcji estrogenów w tym okresie skutkować może atroficznym zapaleniem pochwy. Jak poradzić sobie z tą dolegliwością?
Atrofia może być wywołana przez wiele niekorzystnych czynników. Zaliczamy do nich brak aktywności, odnerwienie, silny i długotrwały ucisk lub niedożywienie. Istotny wpływ na tkanki mają również zmiany poziomu hormonów. Dotyczy to w szczególności kobiet w okresie klimakterium, u których zahamowana zostaje produkcja estrogenów. Mogą cierpieć na zanikowe zapalenie pochwy, które objawia się suchością, swędzeniem i pieczeniem okolic intymnych.
Zmiany hormonalne w okresie klimakterium
Klimakterium to naturalny i fizjologiczny okres w życiu kobiety. Poprzedza menopauzę, czyli ostatnią miesiączkę, i trwa jeszcze kilka lat po niej. W jego trakcie wygasają czynności rozrodcze i endokrynne jajników. Przestają one produkować estrogeny, czyli żeńskie hormony płciowe. Te biologicznie czynne związki są odpowiedzialne za regulację cyklu menstruacyjnego. Mają również wpływ na wiele istotnych procesów w kobiecym organizmie. Niedobór estrogenów prowadzi do licznych zmian w ciele kobiety. Rozregulowana gospodarka wapniowa i lipidowa może skutkować osteoporozą i otyłością. Zmniejszenie syntezy kolagenu sprawia, że mięśnie i skóra stają się bardziej wiotkie. Także naczynia krwionośne są słabsze. Zmiany obejmują również układ moczowo-płciowy. Zmniejsza się wydzielanie śluzu w pochwie, która staje się sucha i podrażniona. U wielu pań pojawia się również dystrofia i atrofia pochwy, przyczyniające się do pogorszenia życia seksualnego oraz ogólnego komfortu.
Dystrofia i atrofia pochwy
Dystrofia pochwy polega na zaburzeniu odżywiania budujących ją tkanek. Przypadłość ta często dotyczy także sromu, który staje się spękany i suchy. W jego skutku kurczy się wejście do pochwy – staje się ono jedynie małym, owalnym otworem. Dolegliwości te najczęściej są diagnozowane u pań po menopauzie. Często rozwija się u nich także atrofia pochwy, prowadząca do zanikowego zapalenia tego narządu. Szacuje się, że aż połowa dojrzałych kobiet zmaga się z jego objawami. Przyczyną atroficznego zapalenia pochwy są niedobory hormonalne. Brak estrogenów sprawia, że ściany pochwy tracą swoją elastyczność. Zahamowana jest też produkcja wydzieliny pochwowej, która naturalnie nawilża jej śluzówkę. Nabłonek staje się cienki i nieodporny na działanie patogenów, dlatego panie po menopauzie często skarzą się na infekcje intymne. Zaburzona zostaje równowaga mikroflory pochwy, która traci swój kwaśny odczyn. Przykrą konsekwencją atrofii dla wielu kobiet jest brak czerpania satysfakcji z seksu.
Objawy atrofii pochwy
Atroficzne zapalenie pochwy wiąże się z objawami, które w dużym stopniu obniżają komfort życia kobiet. Uciążliwa jest szczególnie suchość pochwy, która sprawia, że okolice intymne są podrażnione. W jej wyniku pojawia się świąd i pieczenie. Atrofia pochwy zwiększa też skłonność do uszkodzeń nabłonka tego narządu. Mogą pojawić się wybroczyny i nadżerki. Zbyt mała ilość wydzieliny pochwowej dodatkowo przyczynia się do zaburzeń kwasowości pochwy. Wynikają one z nieprawidłowego składu biocenozy okolic intymnych, w której brakuje korzystnych bakterii kwasu mlekowego. W takich warunkach z łatwością mogą rozwinąć się zakażenia bakteryjne lub grzybicze. Towarzyszą im upławy, swędzenie, a nawet ból. Dolegliwości bólowe mogą pojawiać się również podczas stosunku, a nawet przy chodzeniu.
Jak wyleczyć atrofię pochwy?
Atrofia pochwy wpływa nie tylko na stan zdrowotny kobiety, ale także na jej psychikę. Objawy choroby są bardzo nieprzyjemne i znacząco obniżają komfort życia. Kobiety unikają zbliżeń z partnerem, co staje się przyczyną konfliktów i nieporozumień. Dlatego to bardzo istotne, aby podjąć odpowiednie leczenie przypadłości. Niewielkie zmiany w obrębie śluzówki pochwy wymagają używania środków nawilżających i lubrykantów. Panie powinny również nosić przewiewną bieliznę. Pomocne jest także stosowanie probiotyków dopochwowych. Zawierają one korzystne bakterie kwasu mlekowego z rodzaju Lactobacillus. Działanie tych drobnoustrojów opiera się na przywracaniu kwaśnego pH pochwy, co zapobiega infekcjom i ich przykrym objawom. Ważny jest także zdrowy styl życia: wykluczenie z diety ostrych przypraw i czekolady oraz odstawienie używek. Nasilają one symptomy atroficznego zapalenia pochwy.
Hormonalna terapia zastępcza w leczeniu atrofii pochwy
Okresowi klimakterium towarzyszy szereg przykrych objawów. Należą do nich uderzenia gorąca, zlewne poty czy zaburzenia snu. Do tego po menopauzie wzrasta ryzyko zachorowania na osteoporozę, nietrzymanie moczu czy atrofię pochwy. Z tego powodu ginekolodzy zalecają stosowanie hormonalnej terapii zastępczej. Polega ona na uzupełnieniu niedoboru estrogenów za pomocą syntetycznych preparatów hormonalnych. Dodatkowo pacjentka powinna przyjmować też gestagen, który zapobiega rozwojowi raka endometrium. HTZ znosi przykre objawy klimakterium, zapobiega też wystąpieniu atrofii pochwy. Należy jednak pamiętać, że terapię należy odbywać pod ścisłą kontrolą lekarza. To on dobiera odpowiednie dla nas dawki hormonów. Monitoruje także nasz stan zdrowia dzięki przeprowadzaniu regularnych badań.
Karolina Solga
