Przekwitanie jest szczególnym, ale i trudnym okresem w życiu kobiety. W tym czasie organizm stopniowo zaprzestaje wydzielania estrogenów, czyli żeńskich hormonów płciowych. Między 45. a 55. rokiem życia pojawia się menopauza. Nazywamy tak ostatnią miesiączkę wyznaczającą koniec naszych zdolności rozrodczych. Klimakterium trwa kilka lat przed i po niej. Charakterystyczne dla tego okresu są przykre dolegliwości wynikające z niedoboru estrogenów. Wiele pań skarży się na uderzenia gorąca, wahania nastroju czy zaburzenia snu. Na szczęście objawy te złagodzić mogą fitoestrogeny z czerwonej koniczyny. Dzięki odpowiedniej diecie i suplementacji klimakterium nie jest straszne!
Fitoestrogeny to roślinne związki, które dzięki swojej budowie wykazują powinowactwo do receptorów estrogenowych. Oznacza to, że w pewnym stopniu oddziałują na organizm kobiety tak jak swoiste żeńskie hormony płciowe. Dzięki temu łagodzą przykre symptomy przekwitania. Przekwitającym paniom zalecane są preparaty z czerwonej koniczyny. Ta niepozorna polna roślina zawiera izoflawony, które należą do fitoestrogenów. Jak wygląda jej korzystne działanie na nasz organizm?
Jak objawia się klimakterium?
Klimakterium to naturalny, fizjologiczny proces, który w pewnym momencie dotyka wszystkie kobiety. Rozpoczyna się na kilka lat przed menopauzą. Stopniowe wygasanie czynności jajników i ich mniejsza aktywność endokrynna początkowo daje się we znaki zaburzeniami miesiączkowania. Menstruacja może pojawiać się częściej lub rzadziej oraz mieć nietypową obfitość. Wkrótce niedobór estrogenów skutkuje kolejnymi dolegliwościami przekwitania. Kobiety zmagają się z takimi objawami, jak uderzenia gorąca, zlewne poty, kołatanie serca czy suchość pochwy. Dolegliwości obejmują również psychikę. Typowe dla klimakterium są wahania nastroju, problemy z koncentracją i zaburzenia snu. Symptomy te utrzymują się przez jakiś czas po ostatniej miesiączce. Niestety, po ich zaniknięciu panie narażone są na inne kłopoty zdrowotne. Po menopauzie wzrasta ryzyko zachorowania na osteoporozę, nietrzymanie moczu i miażdżycę.
Fitoestrogeny – sposób na menopauzę
Fitoestrogeny są naturalnymi związkami organicznymi, których działanie polega na regulowaniu rozwoju i wzrostu roślin. Mogą służyć także jako barwniki, przeciwutleniacze czy sygnalizatory stresu. Ich niesteroidowa budowa wykazuje podobieństwo do żeńskich estrogenów wydzielanych przez jajniki. Dzięki niej roślinne hormony mogą łączyć się z receptorami estrogenowymi różnych narządów i podobnie oddziaływać na kobiecy organizm. Skutkuje to złagodzeniem objawów menopauzy. Wyróżniamy kilka klas fitoestrogenów. Najważniejsze znaczenie dla medycyny mają izoflawony, lignany, stilbeny i kumestany. Kumestany znajdziemy w kiełkach soi i pędach lucerny. Ze stilbenów najbardziej skuteczny jest resweratrol obecny w winogronach i orzechach ziemnych. Źródłem lignanów może być za to siemię lniane lub nasiona słonecznika. Najczęściej przekwitające panie sięgają jednak po izoflawony. Obecne są one w roślinach strączkowych oraz czerwonej koniczynie.
Fitoestrogeny z czerwonej koniczyny – jak działają?
Koniczyna czerwona jest niepozorną rośliną pastewną porastającą łąki i uprawianą na polach. Ta bylina z rodziny bobowatych występuje w całej Europie, środkowej Azji oraz północnej Afryce. Ze względu na dużą zawartość białka i soli mineralnych wykorzystywaną ją jako paszę dla bydła. Od lat w medycynie ludowej wykorzystywano ją jako środek moczopędny i wykrztuśny. Czerwona koniczyna jest jednak wyjątkowo korzystna dla pań w okresie okołomenopauzalnym. Zawiera fitoestrogeny, a konkretnie izoflawony, które wykazują strukturalne podobieństwo do estrogenów. Badania wykazały, że w roślinie tej obecne są takie izoflawony, jak genisteina, daidzeina, biochanina A i formononetyna. Związki te nie tylko mają działanie estrogenopodobne, ale też stymulują wydzielanie prostacykliny. Rozkurcza ona naczynia krwionośne, obniża ciśnienie krwi oraz hamuje agregację trombocytów. Poza izoflawonami w koniczynie znajdują się również antyutleniacze: kempferol i kwercetyna. Działaniem przeciwmiażdzycowym wykazują się za to katechiny.
Gdzie możemy znaleźć fitoestrogeny?
Fitoestrogeny są obecne w wielu roślinnych produktach spożywczych. Możemy znaleźć je w warzywach strączkowych, takich jak soja czy soczewica, oraz nasionach lnu, sezamu i słonecznika. Występują również w zbożach oraz ziołach: czerwonej koniczynie, pluskwicy groniastej czy niepokalanku pospolitym. Niestety, nasze zapotrzebowanie na te roślinne hormony w okresie przekwitania jest bardzo wysokie. Powinnyśmy spożywać około 40-45 mg izoflawonów dziennie, co odpowiada 100 g serka tofu lub 500 g mleka sojowego. Z tego powodu wiele pań sięga po suplementy diety w formie tabletek lub herbat. Zalecane są preparaty z koniczyny czerwonej, które prócz fitoestrogenów zawierają witaminy: A, C, P, E i B, wyższe kwasy tłuszczowe, żelazo, magnez czy wapń. Warto pamiętać, że działanie fitoestrogenów jest znacznie słabsze niż syntetycznych hormonów. Dlatego paniom o bardzo nasilonych dolegliwościach związanych z menopauzą zalecana jest hormonalna terapia zastępcza.
Karolina Solga
