Fitoestrogeny to ponad 300 biologicznie aktywnych związków występujących w roślinach, które wykazują podobne działanie do estrogenów. Są substancjami odpowiedzialnymi za wzrost, dojrzewanie i kwitnienie roślin. W ostatnich latach fitoestrogeny zdobyły bardzo dużą popularność ze względu na swoje korzyści zdrowotne.
W przypadku przyjmowania przez kobiety czy to w suplementach czy to w pożywieniu, fitoestrogeny łagodzą objawy menopauzy, poprawiają stan zdrowia i przedłużają młodość. Najprościej mówiąc fitoestrogeny to substancje zastępujące hormony w kobiecym organizmie. Występują w wielu produktach spożywczych np. warzywach, owocach, nasionach, roślinach strączkowych i ziołach.
Wyróżniamy trzy główne rodzaje fitoestrogenów:
- flawonoidy:
- izoflawony w tym: genisteina, formononentyna, biochanina A, daidzeina, glicyteina;
- flawonole np. kwercetyna i kaempferol;
- kumestany czyli kumestrol;
- lignany: enterodiol, enterolakton, matairezinol;
- stilbeny: resweratrol
Zastosowanie fitoestrogenów:
Zalety stosowania fitoestrogenów obejmują ich naturalne pochodzenie, łagodne działanie i potencjalne korzyści zdrowotne, takie jak łagodzenie objawów menopauzy i poprawa zdrowia serca.
- Leczenie objawów menopauzy: Fitoestrogeny są znane ze zdolności do łagodzenia objawów menopauzy, takich jak uderzenia gorąca, nocne poty, wahania nastroju i problemy ze snem. Ich zdolność do wiązania się z receptorami estrogenowymi w organizmie, może pomóc w zrównoważeniu poziomu hormonów.
- Poprawa zdrowia serca: Niektóre badania sugerują, że fitoestrogeny mogą mieć korzystny wpływ na zdrowie serca poprzez obniżanie poziomu cholesterolu, poprawę elastyczności naczyń krwionośnych i zmniejszenie ryzyka wystąpienia miażdżycy i chorób serca.
- Zdrowie kości: Fitoestrogeny mogą również mieć korzystny wpływ na zdrowie kości poprzez ich zdolność do promowania utrzymania gęstości mineralnej kości i zmniejszania ryzyka osteoporozy.
- Zapobieganie nowotworom: Niektóre badania sugerują, że fitoestrogeny mogą mieć działanie przeciwnowotworowe poprzez swoje działanie przeciwzapalne i przeciwwpływające na wzrost komórek nowotworowych.
Należy pamiętać że istnieją również pewne ograniczenia i zagrożenia związane ze stosowaniem fitoestrogenów. Niektóre osoby mogą doświadczać nietolerancji lub alergii na fitoestrogeny, a ich nadmiar w diecie może prowadzić do niekorzystnych skutków zdrowotnych (tj. bóle brzucha, delikatne bóle mięśniowe, niewielką senność). Dlatego zawsze ważne jest, aby skonsultować się z lekarzem przed rozpoczęciem jakiegokolwiek nowego suplementu lub terapii związanej z fitoestrogenami.
Gdzie szukać ?
Najbogatszym w fitoestrogeny produktem żywnościowym jest soja. Zawiera ona przede wszystkim izoflawony, a dokładniej: daidzeinę i genisteinę. Najwięcej znajdziemy ich w prażonych nasionach oraz mące sojowej, a następnie w tofu, paście miso i tempehu. Sos sojowy oraz inne popularne przetwory (np. kotlety, napoje lub makarony sojowe) zawierają ich znacznie mniej. Mniejsze ilości izoflawonów występują w nasionach roślin strączkowych (ciecierzyca, soczewica), w produktach zbożowych, ziemniakach, w warzywach i owocach, w mięsie i w mleku, w piwie, w burbonie.
Źródłem lignanów są przede wszystkim siemię lniane i olej lniany, a poza nimi to pełnoziarniste produkty zbożowe, orzechy, nasiona sezamu i słonecznika, ryż, oliwa, warzywa, owoce, kawa i herbata.
Stilbeny, reprezentowane głównie przez resweratrol, znajdziemy w czerwonym winie oraz w orzechach ziemnych, owocach morwy oraz w winogronach. Co ciekawe, resweratrol w owocach obecny jest w skórce, co oznacza, że aby cieszyć się prozdrowotnymi właściwościami wypitej lampki czerwonego wina należy koniecznie wybrać wino otrzymane z długiej fermentacji winogron wraz ze skórką.
Również wśród ziół znajdziemy takie, które obfitują w fitoestrogeny. Są to np. koniczyna łąkowa (koniczyną czerwoną), pluskwica groniasta, szałwia lekarska, kozieradka pospolita (kozieradka lekarska), mniszek lekarski, lucerna siewna, chmiel zwyczajny.
Okres okołomenopauzalny to niezwykle istotny i pełen zmian czas w życiu kobiety. Wpływa na procesy fizjologiczne, na anatomię, na psychikę, często pogarszając jakość życia i prowadząc do licznych schorzeń.Kobiety powinny rozważyć wprowadzenie do diety produktów bogatych w fitoestrogeny. Suplementacja odpowiednimi środkami czy ziołami z pewnością pomoże uporać się z nieprzyjemnymi objawami menopauzy.
