Choć antykoncepcja hormonalna uchodzi za najskuteczniejszą metodę zapobiegania ciąży, nie wszystkie kobiety mogą i chcą ją stosować. Gąbka dopochwowa to nowa metoda zapobiegania ciąży, która łączy w sobie cechy antykoncepcji chemicznej i mechanicznej. W związku z tym, iż umieszcza się ją głęboko w pochwie, stanowi naturalny mur, przez który plemniki nie powinny przedostać się w głąb dróg rodnych. Aby zwiększyć skuteczność gąbki antykoncepcyjnej, producenci nasączają ją środkami o działaniu plemnikobójczym. Czy ta metoda zapobiegania ciąży należy do skutecznych?
Gąbka dopochwowa nie jest gąbką wyłącznie z nazwy. Ma ona postać okrągłej gąbki o średnicy 5 cm, na której można dostrzec nieduże zagłębienie. Aby po odbyciu stosunku móc bez przeszkód wyjąć tworzywo pełniącą rolę środka antykoncepcyjnego, do gąbki dopochwowej przytwierdzono specjalny sznurek. Z podobnym rozwiązaniem mamy do czynienia w przypadku tamponów. Na tym podobieństwa się nie kończą. Gąbkę antykoncepcyjną zakłada się podobnie jak tampon, umieszczając ją głęboko w pochwie. Aby skutecznie chroniła przed niechcianą ciążą, w procesie produkcji zwilża się ją substancją plemnikobójczą np. nonoksynolem-9 lub benzalkonium. Warto o tym pamiętać, zwłaszcza gdy jest się alergiczką. Kobiety uczulone na żele i pianki plemnikobójcze powinny poszukać innej metody antykoncepcji niż gąbka dopochwowa wykonana z poliuretanu.
Gąbka dopochwowa – kiedy ją wyjąć?
Gąbka dopochwowa to środek antykoncepcyjny, który umieszcza się w drogach rodnych tuż przed współżyciem, ponieważ może on znajdować się w pochwie co najwyżej 30 godzin. Zbyt długie przetrzymywanie gąbki w pochwie może prowadzić do wstrząsu toksycznego. Jeśli z kolei wyjmiemy ją z dróg rodnych przedwcześnie, ryzyko zajścia w ciążę wzrasta. Choć gąbka antykoncepcyjna jest tworem jednorazowym, po wyjęciu z pochwy należy ją wyrzucić, to do tego czasu możemy kilkukrotnie uprawiać seks. Reasumując, gąbkę dopochwową umieszczamy w drogach rodnych przed stosunkiem. Odbywamy go raz lub kilkukrotnie, po czym odczekujemy 12 godzin i dopiero wówczas wyjmujemy ją z pochwy. Od czasu założenia gąbki do czasu jej wyjęcia nie może upłynąć więcej niż 30 godzin.
Jak założyć gąbkę antykoncepcyjną?
Do zakładania gąbki antykoncepcyjnej najlepiej podejść tak samo jak do aplikacji tamponu. Najlepiej zrobić to w pozycji stojącej, gdy jedną nogę mamy opartą na krawędzi wanny lub krzesła. Przed założeniem gąbki dopochwowej dokładnie oczyszczamy dłonie, aby przypadkiem nie wprowadzić do dróg rodnych patogenów. Podczas umieszczania gąbki dopochwowej należy robić to w taki sposób, aby niewielkie zagłębienie było skierowane w kierunku macicy. Jak rozpoznać, że wszystkie czynności wykonaliśmy prawidłowo? Najlepiej sprawdzić, czy gąbka dotyka szyjki macicy i całkowicie ją pokrywa. Jeśli tak nie jest, należy poprawić jej ułożenie. W przeciwnym wypadku, gdy gąbka dopochwowa jest niewłaściwie założona, stosunek może zakończyć się niechcianą ciążą. Każdy błąd w aplikacji może obniżyć skuteczność tej metody antykoncepcji. Po upływie 12 godzin od stosunku, przystępujemy do wyciągania gąbki dopochwowej. Czynność ta nie powinna nastręczać trudności, gdyż wystarczy złapać kciukiem i palcem wskazującym wystający sznurek i pociągnąć go, niezbyt mocno, aby nie doprowadzić do jego przerwania.
Skuteczność antykoncepcyjna – gąbka dopochwowa
Mogłoby się wydawać, że połączenie dwóch różnych metod antykoncepcji – chemicznej z mechaniczną, zapewni nam skuteczną ochronę przed niechcianą ciążą. To rozwiązanie mogłoby wydawać się idealne dla kobiet, które z różnych powodów nie mogą lub nie chcą przyjmować doustnych środków antykoncepcyjnych. Niestety, tak nie jest. Wskaźnik Pearla dla gąbek dopochwowych wynosi od 4 do 26. Wiele oczywiście zależy od tego, czy przestrzegamy instrukcji obsługi – nie nosimy gąbki zbyt długo, nie wyciągamy jej przed upływem 12 godzin, czy jeśli producent tego wymaga, zwilżamy materiał wodą. Do tego dochodzi jeszcze indywidualna budowa macicy. Gąbki dopochwowe przynoszą lepsze efekty u nieródek aniżeli kobiet, które urodziły już dziecko. Wynika to prawdopodobnie z różnic anatomicznych, na które w dużej mierze rzutują poród oraz ciąża. Środek antykoncepcyjny, którego stosowanie co czwarty stosunek może zakończyć się ciążą, nie jest najlepszym rozwiązaniem. Dlatego też specjaliści zachęcają do łączenia gąbki antykoncepcyjnej z innymi metodami zapobiegania ciąży np. środkami plemnikobójczymi, prezerwatywą itp.
Zanim sięgniesz po gąbkę, upewnij się, że masz do czynienia ze środkiem antykoncepcyjnym. Na rynku bowiem można kupić specjalne gąbki pozwalające na odbycie stosunku w trakcie menstruacji. Niestety, one w odróżnieniu do gąbki antykoncepcyjnej nie chronią przed niechcianą ciążą.
Irmina Cieślik
