Jedną z częstych chorób infekcyjnych małżowiny i przewodu słuchowego jest grzybica ucha. Za chorobę odpowiadają patogeny grzybicze, które rozwijają się w sprzyjających im warunkach, jakie panują w ciepłym i wilgotnym uchu. Wyjaśniamy, jakie czynniki zwiększają ryzyko grzybicy, jak ją rozpoznać, leczyć i zapobiegać.
Spis treści:
- Czym jest grzybica ucha i jakie są objawy?
- Jakie są przyczyny grzybicy ucha?
- Grzybica ucha – sposoby leczenia
- Jak zapobiegać grzybicy ucha?
Czym jest grzybica ucha i jakie są objawy?
Grzybica ucha to rodzaj infekcji, która rozwija się pod wpływem drobnoustrojów grzybiczych. Choroba najczęściej dotyczy skóry małżowiny usznej i widocznej części przewodu słuchowego. W niektórych przypadkach, zwłaszcza jako powikłanie grzybiczego zapalenia ucha zewnętrznego, infekcja może rozwijać się także w uchu środkowym i wewnętrznym.
Pod wpływem chorobotwórczych patogenów organizm uruchamia reakcję obronne, w tym stan zapalny. W konsekwencji grzybica ucha jest przyczyną objawów, takich jak:
- swędzenie – świąd może dotyczyć małżowiny, jak i okolic za uchem, a także przewodu słuchowego,
- zaczerwienienie i obrzęk skóry – świadczy o toczącym się stanie zapalnym,
- wykwity – mogą pojawiać się pęcherze, także wypełnione ropnym płynem,
- nieprzyjemny zapach z ucha,
- ból ucha w środku, tkliwość małżowiny usznej,
- zaburzenia słuchu – odpowiada za to narastający obrzęk tkanek, który zwęża światło kanału słuchowego,
- wysuszenie skóry, niekiedy łuszczące się strupki,
- uczucie wilgoci i pełności w uchu.
Jakie są przyczyny grzybicy ucha?
Przyczyną infekcji grzybiczej są drobnoustroje, głównie te z rodzaju Candida albicans, Candida parapsilosis, Candida glabrata i Candida tropicalis. Niemniej grzyby naturalnie bytują na skórze człowieka i nie zawsze kontakt z nimi oznacza rozwój infekcji. Za ochronę przed grzybicą odpowiada układ odpornościowy, dlatego choroba częściej rozwija się u osób osłabionych, a także dzieci z niedostatecznie rozwiniętą odpornością.
Ponadto wymienia się szereg czynników, które zwiększają ryzyko grzybicy ucha, takich jak np.:
- mikroklimat panujący w uchu – ciepło i utrzymująca się wilgoć sprzyjają namnażaniu się grzybów; takie warunki panują zwłaszcza w uszach osób, które często korzystają z basenów i sauny,
- choroby dermatologiczne – łuszczyca, egzema czy łojotokowe zapalenie skóry uszkadzają warstwę naskórka, przez co grzyby łatwiej wnikają do tkanek,
- podrażnienia mechaniczne – wszelkie zadrapania i rany zwiększają ryzyko wnikania oraz namnażania się zarazków,
- choroby, np. cukrzyca, niewydolność nadnerczy, zaburzenia tarczycy,
- przyjmowanie niektórych leków, np. antybiotyków, które poza niszczeniem bakterii chorobotwórczych zaburzają naturalną mikroflorę organizmu; również branie leków immunosupresyjnych, które osłabiają układ immunologiczny zwiększa ryzyko rozwoju grzybicy.
Grzybica ucha – sposoby leczenia
Leczenie grzybicy ucha wymaga wcześniejszej konsultacji z lekarzem, który na podstawie badań określa stan ucha i rodzaj patogenów odpowiedzialnych za infekcję. W większości przypadków wystarczające jest stosowanie preparatów o działaniu miejscowym, które niszczą grzyby lub hamują ich rozwój. Zdarza się jednak, że konieczne jest przyjmowanie środków doustnych.
Proces leczenia grzybicy ucha bywa długotrwały – niekiedy leki należy przyjmować nawet przez kilka miesięcy. Poza środkami przeciwgrzybiczymi lekarz może zalecić stosowanie kropli o działaniu przeciwbólowym i przeciwobrzękowym, takich jak np. wyrób medyczny LIX. Preparat zawiera glicerol o działaniu ułatwiającym osuszenie tkanek, a także lidokainę, która pozwala na szybkie uśmierzenie bólu.
Jak zapobiegać grzybicy ucha?
Osoby, u których grzybica ucha często nawraca, mogą zostać skierowane na dalsze badania diagnostyczne. Ich celem jest rozpoznanie przyczyny osłabionej odporności. Wzmocnienie odporności to jeden ze sposobów zapobiegania grzybicy.
Warto również rozważyć wprowadzenie diety przeciwgrzybiczej, ubogiej w cukry i wykluczającej alkohol. Podstawą jest także dbałość o higienę ucha. Wbrew pozorom to właśnie zbyt częste i niewłaściwe czyszczenie uszu sprzyja infekcjom. Nawet mikrourazy, powstające po wkładaniu do przewodu słuchowego patyczków higienicznych czy pod wpływem drażniących detergentów, ułatwiają grzybom dostęp do głębszych warstw skóry.
Należy więc prawidłowo myć uszy, za pomocą wody z łagodnym mydłem lub środków przeznaczonych do tego celu. Z kolei po każdym zmoczeniu przewodu słuchowego trzeba starannie osuszać uszy.
LIX/09357/10/21
