Zgodnie z legendą, Chińczycy zawdzięczają herbatę indyjskiemu mnichowi Bodhidharmie. Przybył on do Chin głosić nową odmianę buddyzmu, która miała się opierać przede wszystkim na medytacji oraz na własnym doświadczeniu.
Zdrowie w małej czarce
Eisai jest też autorem pierwszej japońskiej książki poświęconej herbacie. Powstała w 1211 roku i nosiła tytuł Kissa Yōjōki (jak pozostać zdrowym dzięki herbacie). Już w pierwszym zdaniu Eisai oświadcza, że herbata nie tylko stanowi doskonałe lekarstwo na problemy fizyczne oraz psychiczne, ale także pomaga wieść życie pełne i bardziej doskonałe.
Mając taką rekomendację, herbata, gdy tylko dotarła na cesarski dwór, natychmiast zyskała jego poparcie. Niestrudzony Eisai przyczynił się również do wzrostu zainteresowania herbatą w klasie samurajów. Dowiedziawszy się, że szogun Minamoto-no-Sanetomo ma w zwyczaju pijać wieczorami zdecydowanie zbyt dużo alkoholu, polecił mu swoją książkę, a szczególnie rozdział poświęcony zbawiennemu wpływowi herbaty na kaca. Od tej pory żadnego z samurajów nie trzeba było namawiać do picia herbaty a wkrótce stała się również popularna pośród wyższych klas żyjących w gospodarstwach wiejskich. Tak rozpoczął się triumfalny pochód naparu herbacianego przez całą Japonię. Wkrótce niemal na wszystkich wyspach pito herbatę.
Herbata, z jaką Eisai spotkał się w Chinach, była podawana w formie sproszkowanej i ubijana w miseczce z wodą. Takiego sposobu postępowania z herbatą uczył też swoich pobratymców. Sproszkowana zielona herbata otrzymała w Japonii nazwę matcha (matcha uji oznacza po japońsku „piana z płynnego jadeitu”). Podczas gdy Chińczycy powoli zapominali o mielonej herbacie i skłaniali się raczej ku parzeniu całych liści, matcha do dziś jest popularna w Japonii, choć współcześnie wykorzystuje się ją raczej do produkcji słodyczy i urządzania ceremonii herbacianych niż do codziennego parzenia.
Herbata a filozofia
Ponieważ herbata pojawiła się w Japonii niemal równocześnie z buddyzmem zen, a jej producentami i konsumentami początkowo byli niemal wyłącznie buddyjscy mnisi, na zawsze związała się ze sferą duchową. Związek ten pogłębił się jeszcze za sprawą sposobu przygotowywania herbaty.
Agnieszka Kąkol
