Heterochromia to jedna z nielicznych wad genetycznych, która de facto nie niesie ze sobą żadnych dolegliwości zdrowotnych. W jej przypadku mamy do czynienia z bardzo ciekawym zjawiskiem. U osób dotkniętych heterochromią obserwuje się różnobarwność tęczówki. W praktyce kolorem tęczówki może różnić się lewe i prawo oko. Może też dojść do sytuacji, kiedy w obrębie jednego oka połowa tęczówki ma inną barwę niż jej pozostała część.
Osoba dotknięta heterochromią może mieć jedno oko brązowe a drugie niebieskie. Czasem jednak ta przypadłość genetyczna przyjmuje bardziej subtelny charakter i sprowadza się do fioletowego pierścienia na brązowej tęczówce. Różnobarwność tęczówki to zaburzenie genetyczne, którym dotknięte są także światowe gwiazdy takie jak Jane Seymour, David Bowie czy Dan Ackroyd.
Rodzaje heterochromii
Wyróżniamy dwa rodzaje heterochromii w zależności od zasięgu zmian. Heterochromia iridis dotyczy osób, u których część tęczówki oka jest zielona, reszta niebieska. Z kolei w przypadku heterochromii iridium jedno oko jest niebieskie, a drugie np. brązowe.
Różnobarwność tęczówki – przyczyny
Heterochromia nie jest zaburzeniem genetycznym, które dotyka wyłącznie ludzi. Różnobarwność tęczówki obserwuje się też w świecie zwierząt, jest to cecha pożądana w przypadku niektórych ras np. psów husky. Do heterochromii dochodzi wskutek niedoboru lub nadmiaru melaniny, czyli barwnika nadającego kolor naszym włosom, oczom i skórze.
Heterochromia nie zawsze ma podłoże genetyczne. Czasem do jej wystąpienia przyczyniają się niektóre choroby i leki. Wśród przyczyn różnobarwności tęczówki wymienia się: jaskrę, nerwiakowłókniastość, uszkodzenia mechaniczne oka, guzy, tętniaki, stany zapalne siatkówki.
Co wspólnego ma heterochromia z jaskrą?
Okazuje się, że całkiem sporo. Osoby, które borykają się z jaskrą, muszą codziennie stosować specjalne krople mające na celu obniżenie ciśnienia wewnątrzgałkowego. Hamują one postęp choroby, ale czasem niosą ze sobą „skutki uboczne”. Mogą mianowicie zmieniać kolor tęczówki części oka (heterochromia iridis) lub przyczynić się do gwałtownego wzrostu rzęs. Odpowiedzialność za taki stan rzeczy ponosi składnik aktywny – bimatoprost.
Heterochromia – genetyczne podłoże
Nerwiakowłókniastość to genetyczne podłoże heterochromii. Pod tym tajemniczo brzmiącym określeniem kryje się choroba genetyczna, które występuje w obrębie autosomów (heterosomy to chromosomy płci – X, Y, zaś reszta to autosomy) i dziedziczy się w sposób dominujący. Innymi słowy, jeśli od matki otrzymamy autosom zawierający prawidłowy gen, a od ojca autosom determinujący nerwiakowłókniastość, to zachorujemy na tę chorobę.
Heterochromia nie jest chorobą i nie powoduje problemów ze wzrokiem, w związku z tym nie podlega leczeniu. Czasem jednak różnobarwność tęczówki jest dla niektórych osób na tyle uciążliwa, iż konieczne staje się noszenie soczewek kontaktowych wyrównujących koloryt tęczówki. Nie zawsze jest to jednak możliwe, toteż przed założeniem nietypowych szkieł kontaktowych należy skonsultować się z lekarzem, który wykluczy istnienie ewentualnych przeciwwskazań.
Irmina Cieślik
