Narcystyczne zaburzenie osobowości to problem, o którym ostatnio zrobiło się głośno za sprawą licznych publikacji naukowych. Psycholodzy dostrzegli w nim poważne zagrożenie dla otoczenia osób dotkniętych tą przypadłością. One same zazwyczaj nie cierpią z powodu własnego narcyzmu. Brak empatii i uczuć wyższych ułatwia im sięganie po to, czego zapragną, ponieważ zmierzają po trupach do celu. W naszym artykule podpowiadamy, jak narcyz manipuluje innymi.
Spis treści:
- Trudne rozmowy z narcyzem
- Manipulowanie ludźmi. Odwracanie kota ogonem
- Techniki manipulacji. Gaslighting
- Manipulacja partnerem. Zalewanie miłością
- Kwestionowanie uczuć innych jako sposób manipulacji
- Jak narcyz manipuluje innymi? Zależność ekonomiczna
- Narcyz to doskonały aktor. Jak gra, by zyskać litość innych?
- Agresja jako sposób stawiania na swoim
Trudne rozmowy z narcyzem
Każdy, kto spotkał się z osobą cierpiącą na narcystyczne zaburzenie osobowości, z pewnością wie, jak rozmowa z kimś takim bywa męcząca. Można odnieść wrażenie, że druga strona w ogóle nie chce nas słuchać, jeśli nawet słucha, to nie rozumie, a jeśli rozumie, to i tak przekręca naszą wypowiedź. Wybiera z niej to, co uzna za słuszne.
Manipulowanie ludźmi. Odwracanie kota ogonem
Jeśli zastanawiasz się, jak narcyz manipuluje innymi, musisz wiedzieć, że wykorzystuje różne techniki. W niniejszym artykule postaramy się omówić najczęściej spotykane. Jedną z nich jest odwracanie kota ogonem. Np. odnosisz wrażenie, że od pewnego czasu narcyz cię unika, nie odpisuje na twoje wiadomości, nie odbiera telefonów. Jednocześnie aktywnie udziela się w mediach społecznościowych. Komentuje swoim znajomym każdy, nawet najgłupszy post. Widzisz, że ma sporo czasu dla innych, ale tobie nie chce go ofiarować. W rezultacie postanawiasz z nim porozmawiać na ten temat. Chcesz wyjaśnić, czy w waszej relacji coś poszło nie tak. Pytasz więc narcyza, dlaczego cię unika. On na to odpowiada, że to ty za mało się starasz, on nie czuje, że tobie na nim zależy. Krótko mówiąc, wprawia cię w poczucie winy. Może powołać się nawet na jakąś sytuację z przeszłości, np. twój wypad z przyjaciółką na obiad, aby udowodnić, że ty też więcej zainteresowania okazujesz innym. To klasyczne odwracanie kota ogonem. Nie pozwól sobie wmówić, że to ty go krzywdzisz.
Techniki manipulacji. Gaslighting
Jak wcześniej wspominaliśmy, istnieją różne techniki manipulacji. Korzystają z nich nie tylko ludzie z narcystycznym zaburzeniem osobowości, ale też sprzedawcy, marketingowcy czy egoistyczne jednostki. Najgorszą techniką manipulacji jest gaslighting. Stosowany przez dłuższy czas może doprowadzić do załamania psychicznego, a nawet wątpliwości co do swojego stanu zdrowia. Narcyz próbuje ci wmówić, że to, co widzisz i słyszysz, tak naprawdę stanowi wytwór twojej wyobraźni. Np. zarzucasz mu, że umówił się z tobą na wtorek i czwartek, ale w czwartek zapomniał o spotkaniu. Na co on odpowiada: nie umawiałem się z tobą na czwartek, coś ci się pomyliło. Jeśli będziesz bardziej dociekliwa, zaczniesz wyciągać wiadomości, które do ciebie wysłał, może stwierdzić, że owszem wspominał o czwartku, ale podał dwa terminy, a skoro widzieliście się we wtorek, to czwartkowe spotkanie od razu stało się nieaktualne. Gdy pytasz narcyza, gdzie są twoje pieniądze, które włożyłaś do komody, on może stwierdzić, że ich nie widział, że nie miałaś ich, gdy wróciłaś do domu. Gaslighting sprawia, że jego ofiara funkcjonuje na granicy obłędu.
Manipulacja partnerem. Zalewanie miłością
Gaslighting czy odwracanie kota ogonem to techniki manipulacji, które można rozpoznać, jeśli dysponuje się minimum wiedzy psychologicznej i posiada się silne poczucie własnej wartości. Czasem jednak narcyz wybiera dużo sprytniejsze rozwiązania. Każdy człowiek, który pada ofiarą przemocy, złego traktowania etc., w końcu dochodzi do wniosku, że lepiej odejść od toksycznego partnera. Gdy ty zaczynasz się nosić z taką myślą, rozpoczyna się zalewanie miłością. Narcyz chce dać ci tyle uczucia, abyś poczuła się przy nim szczęśliwa i wyjątkowa. To przyczyni się do zmiany twojej decyzji. Jednak gdy wybierzesz kontynuację związku, wkrótce stanie się równie okrutny jak dawniej. Manipulacja partnerem poprzez zalewanie miłością przypomina trochę traktowanie niewolników przez ich „panów”. Oni też dają im miskę ryżu, by mogli przeżyć i pracować na ich rzecz. „Pan” nie dba jednak o zdrowie niewolnika. Związek z narcyzem musi trwać, więc osoba zaburzona czasem da ci okruchy miłości, byś od niej nie odeszła.
Kwestionowanie uczuć innych jako sposób manipulacji
Istnieją różne sposoby manipulacji. Niektóre są bardzo zręczne, jednak trzeźwy osąd pozwala je zdemaskować. Narcyz często stosuje kwestionowanie uczuć innych. Np. mówisz mu, że boisz się, gdy jest agresywny. On twierdzi, że coś ci się przyśniło, masz urojenia, to pewnie zasługa twojego trudnego dzieciństwa. Narcyz wręcz stawia się w roli ofiary – przelewasz na mnie złość na swojego ojca.
Jak narcyz manipuluje innymi? Zależność ekonomiczna
Niestety, wiele kobiet wpada w tę pułapkę. Narcyz początkowo jest kochany. Przynajmniej sprawia takie wrażenie, w końcu nie może od razu ujawnić swojego prawdziwego oblicza, abyś od razu go nie przekreśliła. Narcyz będzie zachęcał cię do zajścia w ciążę, a gdy już znajdziesz się w stanie błogosławionym, powie, żebyś dla dobra dziecka zrezygnowała z pracy. On przecież tak dobrze zarabia, że będzie was stać na wszystko. Zależność ekonomiczna, która w tym momencie powstaje, chroni narcyza przed odpowiedzialnością za złe zachowanie. Kobieta, która nie ma własnych środków finansowych, nie odejdzie od niego z dnia na dzień, mimo przemocy emocjonalnej czy fizycznej.
Narcyz to doskonały aktor. Jak gra, by zyskać litość innych?
Dlaczego otoczenie zawsze wierzy narcyzowi, a nie jego ofierze? Wynika to z prostej przyczyny. Narcyz to doskonały aktor, on tak dobrze gra i udaje, że wzbudza w innych litość, troskę czy uznanie dla ciężkiej pracy. Jednocześnie nie ma on oporów, by cię pomawiać i przedstawiać twoją osobę w najgorszym możliwym świetle. Możesz się nagle dowiedzieć od kuzynki czy dalszej koleżanki, że zmagasz się z uzależnieniem alkoholu, chociaż masz naturę abstynentki. Narcyz często żali się i twierdzi, że wciąż o ciebie walczy, bo jesteś miłością jego życia. W rezultacie osoby zmanipulowane zaczynają na ciebie naciskać, byś do niego wróciła.
Agresja jako sposób stawiania na swoim
Narcystyczne zaburzenie osobowości sprawia, że ktoś taki nie ma żadnych oporów, by dopuszczać się okrutnych czynów. Tacy ludzie kochają stawiać na swoim. Każdy sprzeciw odbierają jako atak na swoje wątłe ego. W rezultacie uciekają się do agresji jako sposobu stawiania na swoim i wymuszania pewnych ustępstw. On może cię szarpać, mówić ci obelżywe rzeczy lub systematycznie podkopywać twoje poczucie własnej wartości. Czasem narcyz krzyczy jak opętany, przez co boisz się o własne bezpieczeństwo. Skoro już wiesz, jak narcyz manipuluje innymi, możesz się przed tym ustrzec. Świadomość pewnych mechanizmów wyzwala.
