Wbrew pozorom, lęk przed bliskością nie jest czymś rzadko spotykanym. Problem ten dotyka wiele osób, choć nie zawsze zdajemy sobie z tego sprawę. Jeśli ktoś ucieka w pracę czy hobby, to zazwyczaj zakładamy, że mamy do czynienia z osobą mocno skoncentrowaną na karierze zawodowej lub swojej pasji. Tymczasem to tylko zasłona dymna, która chroni osobę dotkniętą lękiem przed bliskością. Gdy ktoś nas krytykuje, nieustannie się o coś czepia, a najmocniej wówczas, gdy spędziliśmy miło czas, często nie wiemy, o co chodzi. Tymczasem człowiek dotknięty lękiem przed bliskością w ten sposób tworzy dystans. Czy ten strach musi mu towarzyszyć do końca życia? Jak radzić sobie z lękiem przed bliskością?
Czy lęk przed bliskością można opanować?
Lęk przed bliskością można opanować. Psycholodzy nawet znają skuteczne narzędzia. Problem w tym, że nie każdy zdaje sobie sprawę, że za jego dziwacznym zachowaniem stoi lęk przed bliskością. Poza tym wielu osobom dobrze żyje się, zachowując dystans i nie wchodząc w bliskie relacje. Tacy ludzie zazwyczaj nie czują potrzeby zmian. Niektórzy wręcz nie odczuwają żadnych emocji, bo dawno już je w sobie wyłączyli, w ich mózgach powstało za mało połączeń nerwowych określonego rodzaju, przez co produkcja oksytocyny czy dopaminy jest znacznie zmniejszona.
Kto ma największe szanse pokonać strach przed bliskością?
Na zwalczenie lęku przed bliskością największe szanse mają osoby, które czują silne emocje. W ich przypadku nie mamy bowiem do czynienia z całkowitym zamrożeniem uczuć, lecz brakiem pewnej umiejętności panowania nad nimi. Jeśli ktoś lubi się przytulać, czuje wtedy radość, jest zazdrosny o partnera, czasem chce mu się płakać, bo tak bardzo za nim tęskni, to dobry prognostyk. Tutaj wciąż jest pewna praca do wykonania, ale dużo mniej niż w przypadku osób unikowo-obojętnych, którym naprawdę dobrze jest żyć w samotności. Tacy ludzie często nie potrafią kochać ani wchodzić z innymi w bliższe relacje, doskonale wychodzi im natomiast dążenie po trupach do celu, gdyż brakuje im empatii.
Dlaczego warto zacząć od poradnika poświęconego lękowy przed bliskością?
Jeśli twoje związki nie wychodzą, często żałujesz tego, jak postąpiłeś wobec partnera, zdarza ci odczuwać ogromny lęk przed odrzuceniem, masz niską samoocenę, czujesz się niegodny partnera, to sięgnij po dobry poradnik poświęcony lękowi przed bliskością. Najlepiej, aby był on napisany przez psychologa, ale przystępnym językiem. Im więcej w książce przykładów, tym lepiej. Czytając poradnik, musisz być wobec siebie szczerym. Zastanów się, które z opisanych zachowań dotyczą ciebie, z czego wynikają etc. Jeśli lepiej zrozumiesz własne zachowanie związane z lękiem przed bliskością, zyskasz potężne narzędzie do walki z owym strachem. Poradnik psychologiczny cię nie ocenia, tylko uzmysławia pewne problemy.
Logika zwycięża strach
W wielu poradnikach poświęconych lękowi przed bliskością zawarte też są konkretne wskazówki, jak sobie z nim radzić. My postaramy się opisać pokrótce najważniejsze z nich. Jeśli miło spędzasz czas z partnerem, nagle pojawia się w twoim organizmie nieprzyjemne napięcie i strach, nie pozwól im nad sobą zapanować. Kieruj się zdrowym rozsądkiem. Tak naprawdę każdy z nas ma dwa oblicza. Z jednej strony jest dzieckiem, które działa pod wpływem impulsu i ucieka, gdy pojawi się coś, czego się boi, nawet jeśli to coś nie stanowi żadnego zagrożenia. Z drugiej strony drzemie w nas odpowiedzialny dorosły, który kieruje się faktami i zdrowym rozsądkiem. Jeśli w sytuacji, gdy zaczyna rodzić się lęk, zdasz się na rozum, nie zlepek emocji, może się okazać, że zapanujesz nad strachem. Pomyśl sobie – znowu to ten lęk przed bliskością, miałem trudne relacje z rodzicami, ale nie chcę, by one wciąż wpływały negatywnie na moje życie. Jestem dorosły, potrafię się obronić, osoba, z którą jestem jest dobra i nie chce mi zrobić krzywdy. Spędzanie z nią czasu jest fajne, nie chcę jej stracić.
Gdy boisz się odezwać, bo nie wiesz, jak zareaguje druga osoba, pomyśl sobie, że to tylko zwykły SMS czy telefon. Partner może mieć kiepski dzień i zareagować nieprzyjaźnie, ale zazwyczaj normalnie reaguje na wiadomości i cieszy się z nich. Pisząc do kogoś, jak mija mu dzień, jak się czuje, czy ma wolne w okresie świąteczno-noworocznym, nie ryzykujesz odrzucenia. Większość ludzi lubi rozmawiać i cieszy się, gdy ktoś okazuje im zainteresowanie.
Czym jest asertywność?
Osoby cierpiące na lęk przed bliskością mają problem z asertywnością. Czują się źle, gdy muszą komuś odmówić, gdy się zgadzają, to mają wrażenie, że tracą siebie. W rezultacie zawsze mówią: nie, a wiedząc, że ranią tym partnera, stają się wobec niego jeszcze bardziej złośliwe. Tymczasem warto opanować emocje i zapytać siebie, czego ja chcę. Może propozycja partnera, by wyjść na spacer, wcale nie jest taka zła, bo będziemy mogli spokojnie porozmawiać. Jeśli partner proponuje pójście do kina na film, który cię nie interesuje, możesz o tym powiedzieć i zaproponować inny seans. Być może znajdziecie taki film, który satysfakcjonuje obie strony. Warto sobie uświadomić, że każdy z nas ma ogromną siłę sprawczą i może negocjować pewne rzeczy.
Nie testuj drugiej osoby
Osoby, które cierpią na lęk przed bliskością, muszą przestać sprawdzać, ile druga osoba jest w stanie znieść, aby być w związku z nimi. Takie testowanie rani partnera. Wzbudzanie w nim zazdrości, spóźnianie się na spotkanie, odwoływanie randki w ostatniej chwili, proponowanie randki last minute – wszystko to jest nieprzyjemne dla drugiej strony i sprawia, że może ona powiedzieć sobie – dość. Nikt nie zasługuje na to, by być źle traktowanym. Gdy denerwujesz partnera, to sprawiasz, że on przestaje czuć się kochany, a czuje, że ty widzisz w nim wroga. Tymczasem, gdy zachowujesz się całkowicie normalnie, w zdecydowanej większości przypadków doświadczasz miłości, a unikasz odrzucenia czy zerwania znajomości. Druga strona już oceniła twój potencjał, stwierdziła, że masz te cechy, których szuka. Jednak nikt przy zdrowych zmysłach nie wytrzyma ciągłego czepiania się, wytykania wad, lekceważania etc. Musisz zrozumieć, że drzemie w tobie małe dziecko, które każe w ten sposób testować bliskie osoby. Kiedyś zapewne robiłeś coś dziwnego, np. uciekałeś z domu, po to, aby zobaczyć, czy mama się tobą zainteresuje, czy oleje sprawę. Teraz jesteś dorosły, nie testuj tak partnera, bo on w końcu nie wytrzyma. Chcesz wiedzieć, czy mu na tobie zależy, zapytaj go o to lub po prostu obserwuj, jak się zachowuje. Im mniej złośliwych uwag wyjdzie z twoich ust, tym większa szansa, że partner zacznie okazywać ci miłość. Wzbudzając zazdrość, nie uzyskasz czułości, o którą tak zabiegasz. Wręcz przeciwnie, druga osoba się do ciebie zdystansuje.
Pomyśl o jej uczuciach
Wykaż się empatią. Zastanów się, czy chciałbyś samemu doświadczyć tego, co fundujesz drugiej osobie. Jak byś się czuł, gdyby to cię krytykowała, czepiała się wszystkiego, odwoływała spotkanie na ostatnią chwilę, nagle się od ciebie odsuwała, zrywała kontakt, wzbudzała w tobie zazdrość? Nie czyń drugiemu, co tobie niemiłe, bo zapracujesz sobie na odrzucenie, chociaż zachowując się normalnie, stworzyłbyś z tą osobą zdrowy i kochający związek.
