Nieprzyjemne dolegliwości związane z andropauzą można złagodzić. Jednym ze sposobów jest zastosowanie terapii hormonalnej (HTZ). Polega ona na wyrównaniu niedoborów testosteronu, hormonu wzrostu i melatoniny poprzez podanie odpowiednich preparatów. Obecnie stosuje się formy doustne, domięśniowe oraz plastry i żele skórne.
Najbardziej popularne jest stosowanie środków doustnych. Dzięki możliwości zmiany dawkowania, pozwalają one na prowadzenie długotrwałej terapii. Nie zwierają substancji toksycznych, dlatego są bezpieczne dla wątroby. Rekomendowana dawka (120-160 mg) jest zazwyczaj dzielona na mniejsze, w zależności od stopnia niedoboru testosteronu.
Terapia przezskórna jest również bardzo skuteczna. Pierwsze plastry mosznowe, które wywoływały częste reakcje uczuleniowe, zostały wyparte przez preparaty niemosznowe. Dostarczają one do organizmu odpowiednią ilość testosteronu i pozwalają utrzymać jego fizjologiczny poziom. Jednak efektem ubocznym stosowania tych środków jest możliwość wystąpienie zapalenia skóry.
Zastosowanie preparatów domięśniowych powoduje, że w ciągu 72 godzin od zastrzyku, testosteron osiąga poziom maksymalny. Może to spowodować wahania nastroju, spadek lub wzrost libido i funkcji seksualnych.
Podawanie testosteronu w ramach HTZ prowadzi do rozluźnienia mięsni gładkich i zwiększenia przepływu krwi, co w efekcie prowadzi do wystąpienia wzwodu. Dodatkowym atutem jest ogólne polepszenie samopoczucia, zwiększenie energii, poprawa koncentracji. Najbardziej widoczne efekty występują po 3-6 tygodniowej terapii. Inne korzyści to zwiększenie gęstości kości i masy mięśniowej.
Zanim zastosuje się terapię hormonalną należy zaczerpnąć porady lekarza. Jeśli występują choroby wątroby, serca, układu krwionośnego, nerek, cukrzyca, obrzęk np. twarzy, lekarz decyduje, czy leczenie testosteronem nie pogorszy stanu choroby. Natomiast w przypadku wystąpienia objawów raka prostaty, sutka lub czerwienicy prawdziwej nie wolno poddać się HTZ. Aby uniknąć wystąpienia niepożądanych reakcji, należy poinformować lekarza o alergiach na sterydy anaboliczne czy lekach przyjmowanych bez recepty (zwłaszcza przeciwzakrzepowych).
Uzupełnienie niedoboru hormonu wzrostu powoduje zmniejszenie masy tłuszczu i wzrostu gęstości kości. Dodatkowo, dzięki rozszerzeniu tętnic, prowadzi do cofania się wczesnych zmian miażdżycowych. Natomiast wyrównanie poziomu melatoniny zwalcza zaburzenia snu.
Niepożądane działania związane z zastosowaniem terapii hormonalnej występują rzadko. Najczęściej są to bóle głowy, zmiany skórne (trądzik), stany lękowe, zagęszczenie krwi, powiększenie gruczołów piersiowych, żółtaczka a w skrajnych wypadkach zapalenie i rak wątroby. W związku z istnieniem przypuszczeń, że HTZ wywołuje również powiększenie gruczołu krokowego, pacjenci stosujący terapię powinni być pod stałą obserwacją lekarza.
Zamiast HTZ można również zastosować fitoterapię, która opiera się na dostarczaniu organizmowi substancji pochodzenia naturalnego (fitosterole), o budowie zbliżonej do hormonów ludzkich. Jej działanie skupia się na leczeniu prostaty, dlatego może być stosowana nie tylko w okresie andropauzy. Preparaty stosowane w tej terapii zwierają olej z pestek dyni (jest on źródłem fitosteroli), cynk i witaminę E, które mają działanie antyutleniające (usuwają z organizmu wolne rodniki i przyczyniają się do szybszej regeneracji komórek). Dodatkowym atutem fitoterapii jest zmniejszenie ryzyka wystąpienia zmian miażdżycowych i nowotworowych.
Anna Ś
