Nowotwory kobiecych narządów płciowych oraz piersi są jednymi z najczęściej występujących u kobiet. Poza nimi panie równie często chorują na raka płuc, jelita grubego czy żołądka. Niestety, w porównaniu do innych krajów Unii Europejskiej umieralność na raka wśród Polek zmniejsza się bardzo powoli. Wynika to z braku świadomości na temat profilaktyki nowotworów oraz regularnych badań. Kobiece nowotwory to między innymi rak szyjki lub trzonu macicy, rak sutka oraz jajnika. Ich wczesne wykrycie daje paniom duże szanse na wyleczenie.
Kobiece nowotwory bardzo często są złośliwe, a skuteczność leczenia zależy od ich stopnia zaawansowania. Część z nich wykrywana jest podczas rutynowych badań ginekologicznych. Inne wymagają dokładniejszej diagnostyki. Okresowe badania, którym powinny poddawać się panie, to: cytologia, badania USG oraz mammografia. Niepokojące objawy, takie jak bóle podbrzusza czy nieprawidłowe krwawienia, powinny skłonić kobiety do wizyty u lekarza. Na temat leczenia i diagnostyki raka krąży wiele fałszywych opinii. Jakie są fakty i mity dotyczące kobiecych nowotworów?
Rak szyjki macicy – mity
Rak szyjki macicy powodowany przez wirusa HPV stanowi blisko 60% wszystkich nowotworów ginekologicznych. Występuje bardzo często, a jednak wiele pań uważa, że problem ich nie dotyczy. Powszechna opinia, że wirusem HPV zarażają się tylko kobiety mające wielu partnerów seksualnych, jest błędna. Ten drobnoustrój przenosi się bardzo łatwo. Wystarczy bliski kontakt narządów płciowych, a nawet styczność z wirusem na basenie czy solarium. Co ciekawe, najczęściej na raka szyjki macicy chorują panie mające stałych partnerów. Warto wiedzieć, że wirusa nie niszczą żadne leki. Skuteczną ochronę przed rakiem szyjki macicy dają jedynie profilaktyczne szczepienia. Jednak przekonanie, że zaszczepione osoby nie muszą się badać, także jest błędne. Szczepionka daje odporność osobom, które jeszcze nie miały kontaktu z HPV. Trudno jednak stwierdzić, czy dana osoba jest nim zarażona. Dlatego warto wykonywać okresowe badania cytologiczne, by wcześnie wykryć ewentualne zmiany nowotworowe.
Fakty na temat raka szyjki macicy
Rak szyjki macicy jest wywoływany przez wirusa HPV, który występuje aż w 200 odmianach. Jedynie kilka podtypów wirusa jest odpowiedzialnych za zachorowanie na nowotwór. Patogen ten jest bardzo rozpowszechniony. Jednak większość infekcji mija u nas samoistnie, nie wywołując objawów. Faktem jest, że możemy sprawdzić, czy jesteśmy nosicielami HPV. Do jego wykrycia służy test DNA, który ocenia obecność oraz typ wirusa. Dzięki temu wiemy, że jesteśmy narażone na raka. Same zmiany nowotworowe są wykrywane poprzez badanie cytologiczne. Powinnyśmy wykonywać je przynajmniej raz na trzy lata. Wymaz jest pobierany specjalną szczoteczką, a samo badanie nie jest uciążliwe. Pamiętajmy, że rak szyjki macicy we wczesnym stadium nie daje żadnych symptomów. Gdy już się pojawią, zwykle świadczą o zaawansowanym stadium nowotworu. Regularnie wykonywana cytologia uchroni nas przed tą przykrą chorobą, na którą umiera nawet połowa chorych kobiet.
Rak jajnika – mity
Rak jajnika jest drugim co do częstości występowania nowotworem kobiecym. Najczęściej pochodzi z nabłonka powierzchniowego i podścieliska. Jajniki są miejscem występowania wielu niepokojących zmian. Duża część z nich jest łagodna, jednak część wykazuje znaczną złośliwość. Wiele pań błędnie sądzi, że rak jajnika dotyka jedynie starsze osoby. Zachorować można na niego jednak w każdym wieku, choć faktycznie częściej dotyka kobiety po 50. roku życia. Mitem jest też to, że istnieje profilaktyka nowotworu jajnika. Niestety, wykryć zmiany nowotworowe można jedynie poprzez analizę histopatologiczną już pobranego materiału. Dlatego też często rak odkrywany jest przypadkowo po zupełnie niezwiązanych z nim zabiegach ginekologicznych. Błędne przekonanie głosi, że nowotwór jajnika dotyka jedynie nosicielki mutacji genów BRCA1 lub BRCA2. Faktycznie, mutacje te zwiększają ryzyko zachorowania na nowotwór. Jednak większość chorych stanowią panie o prawidłowym genotypie.
Fakty na temat raka jajnika
Rak jajnika nazywany jest cichym zabójcą kobiet. W początkowym stadium nie daje bowiem żadnych objawów. Rozwija się niepostrzeżenie, aż do momentu, gdy rozprzestrzeni się do okolicznych narządów. Wówczas pojawiają się u nich symptomy gastrologiczne. Są to wzdęcia, uczucie pełności w nadbrzuszu czy zwiększenie obwodu pasa. Takie objawy trudno powiązać z kwestiami ginekologicznymi, przez co nowotwór długo pozostaje w ukryciu. Rak jajnika jest dużym wyzwaniem dla medycyny. Jednak da się go leczyć! W terapii stosowane są zabiegi operacyjne, cytostatyki oraz leczenie celowane. Polega ono na upośledzaniu pewnych funkcji komórek rakowych. Całkowite usunięcie zmian nowotworowych jest wciąż najskuteczniejszą metodą leczenia. Najczęściej wykonuje się po nim chemioterapię, która ma na celu zniszczenie ewentualnych pozostałości po guzie.
Kobiece nowotwory – fakty i mity
Kobiece nowotwory to podstępne schorzenia, które mogą pojawić się u pań w każdym wieku. Niestety, wiele kobiet nie bada się profilaktycznie, wciąż odkładając wizytę u ginekologa na potem. Część pań błędnie sądzi, że są za młode, by zachorować na raka. Nowotwory ginekologiczne faktycznie częściej pojawiają się u osób starszych, ale nie omijają też kobiet po 20. roku życia. Czynniki, które zwiększają ryzyko zachorowania, to otyłość, palenie papierosów, siedzący tryb życia, niezdrowa dieta oraz nadużywanie alkoholu. Rak może jednak rozwinąć się także u dbających o zdrowie kobiet. W przypadku zachorowania niezbędna jest im pomoc rodziny i otoczenia. Panie chorujące na kobiece nowotwory mogą stracić poczucie pewności siebie i czują się niekobiece i nieatrakcyjne. Warto, by były otoczone opieką najbliższych oraz miały zapewnione wsparcie psychologa.
Karolina Solga
