Umiar i zdrowy rozsądek jest ważny we wszystkim, co robimy, tym bardziej w aktywności ruchowej. Nie tylko wtedy, gdy skusimy się na systematyczną aktywność – na rowerze, podczas biegania czy intensywnego marszu, ale również podczas zbiegania po schodach czy spaceru z psem.
Chcemy być zdrowsze i szczuplejsze. Mamy świadomość, że ruch to zdrowie, ale nawet jeśli nie zdołamy się jeszcze zachęcić do regularnego trenowania zapominamy o tym, że dotrzymywanie kroku znajomym czy narzucenie sobie innego niż zazwyczaj tempa nie zawsze jest dostosowane do naszych możliwości.
Podejmując jakąkolwiek aktywność, szczególnie gdy jest to znaleziony w Internecie plan treningowy, mający gwarantować poprawę zdrowia i szczuplejszą sylwetkę, należy zwrócić uwagę nie tylko na specyfikę wieku, płci, poziomu sprawności fizycznej (najlepiej określonej jakimś testem), ale również na rodzaj wykonywanej przez siebie pracy zawodowej czy aktualny styl życia.
Siła profilaktyki
Kontuzja to uraz określonej części ciała, najczęściej wynikający z przeciążenia organizmu aktywnością fizyczną, który zakłóca normalne funkcjonowanie, stwarza problem z poruszaniem się, może objawiać się dokuczliwym bólem. Każda nagła zmiana może wywołać kontuzje, np. zmiana ukształtowania terenu, a częściej – podłoża i niedostosowanie do niego obuwia (noszenie takiego z cienką podeszwą i niestabilizującego stopy po żwirze czy kamieniach itp.).
Kontuzje wynikają nie tylko z nieuwagi w stąpaniu po nierównych czy śliskich nawierzchniach, ale często z przewlekłego przemęczenia, przeciążenia organizmu, stresów – osłabienie ogólne organizmu, brak zdrowej diety, witamin i regularnego snu bardzo często są ich powodem.
Od soma do psyche
Przymusowe czasowe wyłączenie z aktywności powoduje wiele ujemnych skutków, nie tylko w postaci obniżenia sprawności i wydolności fizycznej, lecz również spadku odporności psychicznej. Kontuzja to istna zmora, która nie pozwala cieszyć się z ulubionej aktywności ruchowej, kontaktu z przyrodą, wyczekanej wiosennej pogody. Niestety nie można jej zupełnie wyeliminować ze stylu życia, ale można znacznie ograniczyć jej występowanie. Podczas uprawiania ulubionej aktywności fizycznej kontuzje sportowe są najczęściej skutkiem braku elementarnej wiedzy z zakresu np. biegania, gry w tenisa, jazdy rowerem. Dlatego warto korzystać z rad instruktora czy innych doświadczonych osób lub poczytać o treningu. Trzeba trzymać się uniwersalnych zasad, m.in. przed każdymi zajęciami ruchowymi należy przeprowadzić odpowiednią dla danej dyscypliny rozgrzewkę i nie zaczynać swej przygody z ruchem od zbyt dużego obciążenia organizmu (dobierając ilość zajęć w tygodniu i ich intensywność i zwiększać je stopniowo). Ćwiczyć trzeba systematycznie i zwracać uwagę na samopoczucie – kontrolować wysiłek tak, by stanowił on umiarkowaną intensywność.
Należy pamiętać, że z każdą dekadą po 30 roku życia organizm o jeden tydzień dłużej przystosowuje się do większych obciążeń – trzeba więc powoli zwiększać intensywność swoich ćwiczeń. Aby znacząco zapobiegać kontuzjom układu ruchu, należy podczas każdych zajęć ruchowych wykonywać ćwiczenia rozciągające mięśnie – szczególnie te, które są w znacznym stopniu zaangażowane w wysiłek.
Bardzo ważne jest używanie bezpiecznego wygodnego sprzętu sportowego. Wcale nie jest wskazane, by był to sprzęt profesjonalny – często drogi sprzęt dla wyczynowców przeszkadza amatorom, może wręcz doprowadzić do powstania kontuzji, gdyż początkujący nie są przygotowani do tego, by go używać (opanować). W przypadku odniesienia kontuzji należy skonsultować się z lekarzem sportowym. Zaciskanie zębów i tzw. bycie twardym nie jest dobrym rozwiązaniem.
Apteczne wspomaganie
Profilaktycznie osobom aktywnym po 50. roku życia zaleca się stosowanie preparatów regenerujących stawy, zawierających kolagen (w proszku do rozpuszczania lub pastylkach do ssania, znacznie mniej stężony, za to zawierający kompleks witamin) czy glukozaminę.
dr Paweł F. Nowak
