Mechanizmy, które bronią naszą psychikę przed złym wpływem świata zewnętrznego, przybierają różne formy. Ich istnienie zauważono już w Starożytności: stamtąd pochodzą też pierwsze opisy jednego z powszechniejszych mechanizmów: racjonalizacji.
Racjonalizacja pomaga nam spać ze spokojnym sumieniem. Podpowiada nam, dlaczego mamy do czegoś prawo większe, niż inni ludzie.
Walka z chorą racjonalizacją
Jak już wspominałam, racjonalizacja to bardzo przebiegły mechanizm. Często budowanie jakiegoś kłamstwa trwa latami i jest poparte wybiórczymi, wygodnymi argumentami. Ile razy załamywaliśmy ręce, kiedy do kogoś nie trafiały najprostsze argumenty? Człowiek owinięty w racjonalne kłamstwa może po prostu wzruszyć ramionami i uznać nas za głupich, albo zwyzywać, używając obraźliwych epitetów.
Im bardziej skrajna racjonalizacja, tym bardziej radykalny jest człowiek i jego poglądy. W pewnym momencie zaczyna uważać, że każdy, kto nie jest z nami, jest przeciwko nam. Przestaje racjonalnie myśleć, tylko racjonalizuje – a to jest bardzo duża różnica. *Człowiek rozsądny w tym momencie usunie się w cień – nie dyskutuje się z rozpędzonym stadem bawołów.
Przeczytaj również artykuł o innym mechanizmie obronnym: wyparciu!
Joanna Pastuszka-Roczek
