Menopauza to ostatnia miesiączka w życiu kobiety. Okres czasu obejmujący kilka lat przed i po niej nazywamy przekwitaniem, czyli klimakterium. W jego trakcie następuje stopniowy spadek produkcji żeńskich hormonów płciowych. Wynika on z wygasających wraz z wiekiem czynności jajników. Estrogeny odpowiedzialne są nie tylko za czynności rozrodcze kobiet, ale również za funkcjonowanie całego organizmu. Ich niedobór wpływa na część naszego mózgu, zwaną podwzgórzem. Odpowiedzialne jest ono za kontrolę snu, apetytu, cyklu płciowego czy temperatury ciała. Nic dziwnego, że niski poziom kobiecych hormonów staje się przyczyną wielu przykrych objawów. Jednym z nich jest chroniczne zmęczenie. Jak mu zaradzić?
Klimakterium to naturalny, fizjologiczny etap w życiu każdej kobiety. Niestety, towarzyszące mu zmiany hormonalne są często przyczyną wielu uciążliwych symptomów. Uderzenia gorąca, problemy ze snem, zlewne poty czy chroniczne zmęczenie – to typowe objawy menopauzy. Przekwitające panie często skarżą się na brak energii, przemęczenie i nadmierną senność.
Klimakterium – jak je rozpoznać?
W okresie klimakterium stopniowo spada poziom żeńskich hormonów płciowych, zwanych estrogenami. Pierwszym sygnałem przekwitania są zaburzenia miesiączkowania. Menstruacja może mieć zmienną obfitość oraz pojawiać się z opóźnieniem. W pewnym momencie następuje menopauza – czyli ostatnia miesiączka w życiu kobiety. Najczęściej dotyczy ona pań między 45. a 55. rokiem życia. Menopauza kończy bezpowrotnie okres rozrodczy w życiu kobiety. Kilka lat przed i po niej panie borykają się z przykrymi symptomami przekwitania. Nierzadko czują się wtedy mniej kobiece i mało atrakcyjne. Warto pamiętać, że klimakterium to naturalny etap w życiu każdej z nas. Nie musi oznaczać końca naszej urody i aktywności.
Objawy przekwitania
Dla części kobiet przekwitanie nie jest uciążliwe. Niestety, wiele z nich doświadcza przykrych symptomów klimakterium. Uporczywe uderzenia gorąca, dreszcze i nocne poty wiążą się bezpośrednio z niedoborem estrogenów. Ich brak wpływa na podwzgórze, prowadząc do zaburzenia mechanizmów odpowiedzialnych za termoregulację ciała. Kobiety w okresie okołomenopauzalnym skarżą się również na wahania nastroju i rozdrażnienie. Pojawia się u nich także suchość pochwy i związany z nią spadek libido. Brak kobiecych hormonów wpływa na zahamowanie produkcji wydzieliny pochwowej. W trakcie współżycia pojawia się przykre uczucie tarcia. Brak nawilżenia okolic intymnych sprzyja również infekcjom. Na domiar złego część kobiet boryka się z chronicznym zmęczeniem, co również negatywnie wpływa na ich nastrój.
Chroniczne zmęczenie – jeden z pierwszych sygnałów menopauzy
Chroniczne zmęczenie u przekwitających pań wiąże się z zaburzeniami snu, które towarzyszą klimakterium. Są one jednym z pierwszych objawów zbliżającej się menopauzy. Kobiety mają trudności z zaśnięciem, często też się wybudzają i nie mogą ponownie zasnąć. W nocy uderzenia gorąca i zimne poty nie pozwalają im wypocząć. Dodatkowo przeszkadza im stres i niepokój, które często towarzyszą przekwitaniu. Kłopoty ze snem i przewlekłe zmęczenie nasilają rozdrażnienie i zły nastrój, tworząc błędne koło. Choć objawy te są zazwyczaj naturalne, warto wspomnieć o nich lekarzowi. Niekiedy bezsenność i przemęczenie świadczą o poważniejszych chorobach, które mogą wymagać odpowiedniej terapii.
Jak poradzić sobie z chronicznym zmęczeniem?
Chroniczne zmęczenie i zaburzenia snu mogą przyczynić się do znacznego pogorszenia nastroju, a nawet depresji. Niekiedy wymagają przyjmowania ziołowych suplementów diety, a nawet silniejszych leków. Możemy jednak spróbować poradzić sobie z przemęczeniem w naturalny sposób. Pamiętajmy, by nie spożywać ciężkiej, obfitej kolacji – pełny żołądek pogarsza jakość snu. Istotne jest również ustalenie dobowego rytmu czuwania i snu. Kładźmy się do łóżka zawsze o tej samej porze i śpijmy tyle, ile potrzebujemy. Warto wiedzieć, że także nadmierna ilość snu powoduje uczucie zmęczenia. Na problemy z zasypianiem najlepsza jest aktywność na świeżym powietrzu. Ruch dotlenia organizm, poprawia nastrój oraz sprawia, że jesteśmy fizycznie zmęczone. Warto wybrać się na wieczorny spacer, a potem wziąć długą, relaksującą kąpiel. Oglądanie telewizji lub przeglądanie stron internetowych przed snem nie jest najlepszym pomysłem. Światło emitowane przez ekran nas rozbudza, a nadmiar informacji sprawia, że nie potrafimy się wyciszyć.
Łagodzenie objawów menopauzy
Przemęczenie jest jednym z wielu dokuczliwych objawów menopauzy. Poza nim przekwitające panie mogą borykać się z uderzeniami gorąca, zlewnymi potami czy kołataniem serca. Łagodzić te symptomy może odpowiednia dieta bogata w fitoestrogeny. Są to roślinne hormony o budowie zbliżonej do kobiecych estrogenów, które łączą się z receptorami estrogenowymi podwzgórza. Dzięki temu w pewnym stopniu niwelują skutki niedoboru swoistych hormonów. Związki te znajdziemy w roślinach strączkowych, siemieniu lnianym, nasionach słonecznika, wiśniach czy gruszkach. Warto sięgnąć również po napary z ziół takich jak czerwona koniczyna, wiesiołek dwuletni czy pluskwica groniasta. Na bardzo uciążliwe objawy klimakterium ginekolodzy zalecają hormonalną terapię zastępczą. Polega ona na przyjmowaniu przez pacjentkę syntetycznych estrogenów. Kuracja ta jest skuteczna, choć przed jej rozpoczęciem warto zapoznać się z ewentualnymi skutkami ubocznymi.
Karolina Solga
