Menopauza jest to okres w życiu kobiety często nazywany przekwitaniem. Jest to ostatnie krwawienie miesiączkowe, po którym następuje minimum roczny okres braku miesiączki. Klimakterium z kolei, jest to trwający kilka lat czas zmian hormonalnych. Często, okres ten potocznie jest nazywany menopauzą. Pierwsze objawy nadchodzącej menopauzy to między innymi uderzenia gorąca, zaburzenia snu i nocne poty. Mimo, że jest to proces naturalny, dolegliwości potrafią być uciążliwe. Jak sobie z nimi radzić?
Kiedy zaczyna się menopauza?
Wiek, w jakim występuje menopauza zależy od wielu czynników takich jak:
· Czynniki dziedziczne
· Miejsce zamieszkania (im wyżej nad poziomem morza tym występuje wcześniej)
· Palenie papierosów (przyspiesza wystąpienie menopauzy)
· Stosowanie leków obniżających estrogeny, sterydów
· Przebyta radioterapia lub chemioterapia
· Utrata jajnika w młodym wieku
· Niektóre choroby przewlekłe
W przypadku działania tak wielu czynników, zakres wiekowy, w jakim może wystąpić menopauza jest dość szeroki i wynosi od 40 do 58 lat. Jednak możliwe jest wystąpienie tzw. „przedwczesnej menopauzy” u kobiet z wyniszczającymi chorobami przewlekłymi (np. cukrzyca), chorobami tarczycy czy w wyniku gwałtownego znacznego spadku masy ciała. Podczas zmian hormonalnych, dochodzi do stopniowego obniżania poziomu hormonów płciowych takich jak progesteron i estrogeny. To właśnie zmniejszenie ich stężenia związane jest z nieprzyjemnymi dolegliwościami podczas klimakterium. Mogą one trwać nawet 4-5 lat.
Wczesne objawy menopauzy
Jednym z pierwszych czynników zwiastujących nadchodzącą menopauzę jest nieregularność miesiączek i wydłużanie się odstępów pomiędzy miesiączkami. Do najpowszechniej występujących dolegliwości, pojawiających się na początku zmian hormonalnych, czyli podczas tak zwanej „wczesnej menopauzy” zalicza się:
· Napady gorąca
· Nocne poty
· Zaburzenia snu
· Obniżenie nastroju
· Zmęczenie
· Suchość pochwy
U części kobiet mogą występować również dysfunkcje seksualne, depresja, bóle mięśni i stawów, bóle głowy, kołatania serca, zawroty głowy, nerwowość, melancholia oraz zaburzenia mikcji. Według badań, styl życia może mieć wpływ na ciężkość i czas przebiegu tych dolegliwości. Kobiety prowadzące aktywny tryb życia, uprawiające sport mają mniej objawów menopauzy oraz krótszy czas ich trwania. Z kolei palenie papierosów działa odwrotnie, szczególnie zwiększając ryzyko pojawienia się napadów gorąca.
Późne objawy klimakterium
W późniejszym okresie klimakterium, długotrwały brak estrogenów zaczyna negatywnie wpływać na zdrowie, a także wygląd. Dochodzi do pogorszenia jakości skóry. Osłabieniu ulegają mięśnie dna miednicy, co może powodować nietrzymanie moczu. Wzrasta ryzyko chorób układu krążenia i hiperlipidemii, a także nasilają się procesy ubytku wapnia z kości, prowadząc do rozwoju osteoporozy.
Hormonalna terapia zastępcza – co to jest?
Z powodu obawy przed wystąpieniem późnych objawów klimakterium, a także przy wyjątkowo silnych wczesnych objawach menopauzy, kobiety często decydują się na hormonalną terapię zastępczą (HTZ). Jest to nic innego jak przyjmowanie tabletek zawierających estrogeny (tabletki jednoskładnikowe) lub estrogeny i progesteron (tabletki dwuskładnikowe). Terapia ta ma swoje wady i zalety. Faktycznie łagodzi objawy menopauzy, zmniejsza ryzyko wystąpienia raka jelita grubego, osteoporozy, hiperlipidemii. Niestety równolegle zwiększa ryzyko występowania zakrzepicy, raka piersi, mięśniaków macicy czy raka endometrium w przypadku stosowania tabletek jednoskładnikowych. Nie każda kobieta może stosować HTZ. Do przeciwwskazań zalicza się między innymi żylna choroba zakrzepowo-zatorowa, rak sutka i/lub endometrium, niewydolność wątroby.
Zioła łagodzące objawy menopauzy
Kobiety, które nie chcą lub nie mogą stosować hormonalnej terapii zastępczej, poszukują naturalnych rozwiązań. W aptekach dostępnych jest wiele suplementów diety łagodzących dolegliwości związane z menopauzą. Według badań naukowych, stosowanie przez 12 miesięcy preparatów zawierających pluskwicę groniastą (min. 40mg/dobę), koniczynę łąkową (min. 80 mg/dobę), izoflawonoidy sojowe (min. 50 mg/dobę) przyczynia się do łagodzenia objawów menopauzy.
Przypisy
1. De Franciscis, Pasquale, et al. „A nutraceutical approach to menopausal complaints.” Medicina 55.9 (2019): 544.
2. Col NF, Cuthrie JR, Politi M, Dennerstein L. Duration of vasomotor symptoms in middle-aged women: a longitudinal study. Menopause 2009;16: 453–7
3. Whiteman MK, Staropoli CA, Langenberg PW, McCarter RJ, Kjerulff KH, Flaws JA. Smoking, body mass, and hot flashes in midlife women. Obstet Gynecol 2003;101:264–72.
4. Eisenberger, Andrew, and Carolyn Westhoff. „Hormone replacement therapy and venous thromboembolism.” The Journal of steroid biochemistry and molecular biology 142 (2014): 76-82.
5. https://www.aptekaolmed.pl/blog/artykul/menopauza-jak-ja-rozpoznac,49.html
