Schorzenia błony śluzowej jamy ustnej dotykają znacznej części społeczeństwa. Występują zarówno u osób bardzo młodych, jak i dorosłych oraz w podeszłym wieku. Mogą mieć związek z toczącą się chorobą ogólnoustrojową, być wynikiem niewłaściwej higieny lub posiadać tło infekcyjne.
1. Afty
Afty to bolesne owrzodzenia występujące na błonie śluzowej wewnętrznej strony policzków, podniebieniu lub powierzchni języka. Wyglądem przypominają białawą nadżerkę otoczoną czerwonym wałem zapalnym. Ich przyczyna nie jest znana, chociaż uważa się, że mogą mieć związek z niedoborami odpornościowymi, brakiem witamin, przewlekłym stresem czy zmianami hormonalnymi. Ustępują samoistnie bez pozostawienia blizn. W przypadku wystąpienia aft zaleca się stosowanie miejscowych środków łagodzących i wspomagających gojenie owrzodzenia, np. Anaftin.
2. Choroby przyzębia
To grupa chorób obejmujących aparat zawieszeniowy zęba. Wśród nich wyróżnia się zapalenie dziąseł i zdecydowanie bardziej rozległe zapalenie przyzębia, z czego te pierwsze częściej występują u dzieci i młodzieży. Główną przyczyną jest gromadzący się kamień nazębny wraz z płytką bakteryjną, które najczęściej powstają w wyniku niedostatecznej higieny jamy ustnej. Jednym z objawów zapalenia dziąseł jest ich zaczerwienienie i obrzęk, znaczna bolesność oraz krwawienie przy szczotkowaniu. Natomiast w przypadku zapalenia przyzębia mogą wytwarzać się kieszonki przyzębne, ropnie, a nawet pojawiać się ruchomość zębów i powstawanie szpar między nimi. Aby uchronić się przed chorobami przyzębia, należy ściśle przestrzegać zasad prawidłowego szczotkowania oraz uczęszczać na regularne wizyty kontrolne do lekarza stomatologa.
3. Opryszczkowe zapalenie jamy ustnej
Statystycznie nawet około 15% społeczeństwa cierpi na nawrotowe infekcje wywołane wirusem opryszczki (HSV – Herpes Simplex Virus). Do pierwotnego zakażenia dochodzi najczęściej w wieku dziecięcym, co poprzedzone jest objawami, takimi jak: ogólne rozbicie, podwyższona temperatura ciała, powiększenie węzłów chłonnych okolicy szyi oraz ból głowy. Następnie w jamie ustnej pojawiają się liczne, drobne pęcherzyki wypełnione jasnym płynem. W przypadku wtórnych opryszczkowych zapaleń jamy ustnej, spowodowanych reaktywacją wirusa w organizmie, symptomy zależą od stanu układu odpornościowego. Najczęściej zmiany występują w obrębie podniebienia i dziąseł, ustępując po 7-10 dniach. Leczenie pomocnicze opiera się na przyjmowaniu leków przeciwwirusowych zawierających np. acyklowir.
4. Urazy błony śluzowej jamy ustnej
Najczęściej wywołane przez mechaniczne podrażnienie błony śluzowej jamy ustnej, np. mimowolne przygryzanie, źle dopasowane protezy zębowe, aparaty ortodontyczne lub nieostrożne szczotkowanie. W postaci świeżej przypominają powierzchowną ranę, natomiast wielokrotnie utrwalone mogą występować w postaci zrogowaciałego, białego pasma, które następnie może ulegać przekształceniu w przerosłe tkanki lub zmiany guzkowe. Zapobiegać temu można, eliminując czynniki drażniące śluzówkę. Zmiany we wczesnym etapie formowania mogą zanikać bez pozostawienia śladu.
