Wyparcie jest jednym z mechanizmów obronnych, który ma na celu radzenie sobie z wewnętrznymi konfliktami i ochronę osobowości. Jest to najsilniejszy i najpowszechniejszy z mechanizmów. Ale czy naprawdę potrafimy zapomnieć o nieprzyjemnych wydarzeniach?
Typy wyparcia
Freud wyróżnił 2 typy wyparcia:
- pierwotne – powstaje w sytuacji, gdy pewne przeżycia bądź emocje nie są dopuszczane do świadomości, takie wyparcie ma miejsce tylko raz, zazwyczaj we wczesnym dzieciństwie,
- wtórne – powstaje w sytuacji, gdy pewne emocje czy przeżycia pojawiły się już w świadomości, ale następnie zostały one wypchnięte do nieświadomości.
Czasami jednak wyparte zjawiskaą się w świadomości. Dzieje się to zazwyczaj w sytuacjach, gdy nasza wewnętrzna cenzura jest osłabiona przez alkohol czy chorobę. Takie sytuacje bywają często przyczyną nerwic, boimy się, że powiemy za dużo, czujemy się źle, gdy na wierzch wypływają nieprzyjemne wspomnienia.
Metody wydobycia wypartych wspomnień
Psychoanaliza wypracowała pewne metody, które mają na celu wydobycie wypartych wspomnień w celach terapeutycznych (np. u ofiar przestępstw). Można tu wymienić metody takie jak:
- interpretacja snów,
- hipnoza,
- metoda wolnych skojarzeń
Niestety, praktyka pokazuje, iż metody często bywają zawodne, a pacjent przypomina sobie sytuacje i wydarzenia, które nigdy nie miały miejsca. Dlatego też takie badania powinny przeprowadzać bardzo doświadczone i wykwalifikowane osoby.
Sabina Sosnowska
