Co trzecia kobieta po menopauzie jest narażona na zachorowanie na osteoporozę. Przez to też choroba ta nazywana jest osteoporozą pomenopauzalną, bo wtedy obniża się poziom hormonów, co niekorzystnie odbija się na gęstości kości. Na szczęście chorobie można zapobiec, a gdy już wystąpi – skutecznie leczyć. Jak można wzmocnić swoje kości i nie dać się chorobie? Podpowiadamy!
Osteoporoza jest chorobą społeczną, nazywana nawet cywilizacyjną przez Światową Organizację Zdrowia (WHO). W Polsce cierpi na nią ponad 6 milionów osób, przy czym zdiagnozowaną osteoporozę ma ponad 2 miliony ludzi. W przypadku kobiet po ostatniej miesiączce to ryzyko się zwiększa, ponieważ deficyt estrogenów zakłóca prawie 400 przemian metabolicznych organizmu. Badania epidemiologiczne wskazują, że przedwczesny zanik kostny i osteoporoza dotyczą blisko 40% kobiet mających ponad 50 lat. Dodajmy, że wskaźnik ten u mężczyzn jest niższy i nie przekracza 13%.
Czym jest osteoporoza?
Osteoporoza znana jest też pod nazwą zrzeszotnienia kości, co dobrze oddaje istotę choroby – polega na spadku gęstości mineralnej kości. Beleczki kostne, które są wewnętrznym rusztowaniem kości, stają się coraz cieńsze i kruche, aż w końcu pękają, a między nimi pojawiają się szczeliny. Wpływa to ogólnie na wytrzymałość mechaniczną kości, przez co zwiększa się ryzyko złamań nawet przy niewielkich urazach.
Jej charakter jest bezobjawowy, do tego rozwija się długo, dlatego też nazywana jest cichym złodziejem kości. Jako pierwszy zdefiniował ją Fuller Albright (1900-1969), amerykański naukowiec, który opisał ją krótko i treściwie: „niedobór kości w kości”. Takie stwierdzenie wciąż funkcjonuje i najlepiej oddaje, na czym choroba polega, ponieważ jest to po prostu nadmierny ubytek tkanki kostnej na skutek stopniowej utraty wapnia. Warto wiedzieć, że Światowa Organizacja Zdrowia w 1993 roku zdefiniowała osteoporozę jako chorobę szkieletu z niską masą kostną, zaburzoną mikrostrukturą kości i zwiększoną podatnością na złamania.
Menopauza a osteoporoza
Jako jedną z przyczyn osteoporozy w menopauzie lekarze podają zaburzenia równowagi przebudowy kostnej na korzyść resorpcji kości – właśnie takie zmiany zachodzą w okresie menopauzy. Doktor n. med. Andrzej Sawicki, endokrynolog i konsultant Centrum Medycznego Synexus w Warszawie w swojej pracy „Osteoporoza – choroba kobiet po menopauzie” zaznacza, że zdrowe osoby po 40-50 roku życia tracą rocznie około 0,5 do 1% masy kostnej, gdy u kobiet po menopauzie wskaźnik ten może wynosić od 3 do nawet 6%. Oznacza to, że bardzo wysokie ryzyko złamania może wystąpić już nawet po 5 latach od menopauzy.
Doktor w swojej pracy podkreśla kilkakrotnie, że zasadniczą przyczyną osteoporozy jest brak estrogenów, które pobudzają tworzenie kości i hamują niszczenie tkanki kostnej. Przez niedobór tych hormonów zmniejsza się zdolność wchłaniania wapnia z pożywienia w przewodzie pokarmowym, to z kolei prowadzi do obniżenia masy kostnej, w efekcie – do osteoporozy.
Więcej o grupach ryzyka i ogólnie osteoporozie w menopauzie można przeczytać na stronie: http://calperos.pl/o-osteoporozie.
Profilaktyka osteoporozy
Tak jak już wspomnieliśmy, choroba może przebiegać bezobjawowo. Czasem pojawia się ból, który niestety najczęściej jest bagatelizowany. W przypadku tej choroby jednak liczy się czas i szybka reakcja, ponieważ może dojść do poważnych złamań i do zakłócenia zdrowia, nie wspominając o spadku komfortu życia i kosztownej rehabilitacji. Dlatego tak ważna jest profilaktyka osteoporozy oraz baczne obserwowanie organizmu, szczególnie jeśli jest się w grupie ryzyka.
W dbałości o zdrowie kobiet po menopauzie nie bez znaczenia jest ruch. W Polsce prowadzona była nawet akcja pod tytułem „Nie łam się” pod opieką profesora Edwarda Czerwińskiego, dyrektora Krakowskiego Centrum Osteoporozy, która promowała zdrowy ruch nie tylko dla seniorów. Akcja miała na celu nagłośnienie także innego problemu: przy osteoporozie może pojawiać się zanik lub osłabienie mięśni, co przy upadku może prowadzić wtórnie do złamań. Dlatego tak ważna jest sprawność mięśniowa i wykonywanie nawet 15-minutowych lekkich ćwiczeń dziennie. Wskazane są również spacery, również z kijkami (nordic walking), które świetnie się sprawdzają jako ochrona przed upadkiem w przypadku osób słabszych fizycznie i starszych wiekiem.
W profilaktyce osteoporozy istotna jest więc umiarkowana i regularna aktywność fizyczna, która powinna być wsparta dietą bogatą w produkty zawierające wapń, krzem i magnez. Konieczna może okazać się również suplementacja i sięganie po węglany wapnia, które pokrywają dzienne zapotrzebowanie na wapń. Takim jest na przykład Calperos – preparat wapniowy, który jest rekomendowany u kobiet w okresie około i postmenopauzowym oraz wszystkim osobom w podeszłym wieku. Bardzo dużą rolę (u około 80% przypadków osteoporozy) odgrywa niedobór samego wapnia oraz witaminy D3, dlatego warto też rozważyć suplementację witaminy. W tym przypadku możemy zdecydować się na preparat 2w1 jak Calperos Duo, który został wzbogacony witaminą D3. Witamin ta wspomaga wchłanianie wapnia i fosforu, wspiera również prawidłowe funkcjonowanie mięśni, a w duecie z wapniem pomaga utrzymać zdrowe i mocne kości. Bardzo ważne: przyjmowanie takich preparatów należy bezwzględnie skonsultować z lekarzem, ponieważ przedawkowanie witaminy D może powodować uszkodzenie nerek! Skład Calperos Duo, a także dawkowanie i przeciwwskazania, można sprawdzić na stronie: http://calperos.pl/calperos-lek-otc.
Warto również wyeliminować tak zwane czynniki ryzyka jak używki (alkohol i papierosy), a także unikać upadków i złamań, co oznacza spokojne wstawanie z łóżka rano, rozważne schodzenie po schodach czy niewykonywanie gwałtownych ruchów.
Jak przebiega leczenie osteoporozy?
W przypadku osteoporozy lepiej jest jej zapobiegać, niż leczyć. W końcu najczęściej dotyczy osób w starszym wieku, przez co choroba może ich unieruchomić na długie dni, a także mogą wymagać dodatkowej, stałej opieki ze strony najbliższych, nie wspominając o drogich lekach czy rehabilitacji. Leki dobiera się indywidualnie, jednak najczęściej są to preparaty zapobiegająca złamaniom. Przykładowo przepisuje się: ranelinian strontu, bisfosfoniany raloksyfen, denozumab, kalcytonina łososiową. Stosuje się również hormonalną terapię zastępczą (HTZ).
Leczenie osteoporozy polega na zachowaniu masy kostnej powyżej tak zwanego progu złamań. Nie polega tylko na braniu przepisanych leków, ale także wdrożenia programu leczenia, które uwzględnia aktywność fizyczną, a także zdrową dietę, jednak kluczem jest tu współpraca między pacjentem a lekarzem. Niektóre leki stosowane w osteoporozie zażywa się nawet wiele lat, a samą profilaktykę należy stosować już do końca życia. Dlatego tak ważny jest właściwie dobrany sposób leczenia, aby utrzymać sprawny układ ruchu już do starości.
Więcej informacji o leczeniu osteoporozy można uzyskać na stronie: http://calperos.pl/
Zbadaj się! Densytometria na NFZ
Przez NFZ refundowana jest densytometria, czyli badanie rentgenowskie, dzięki któremu ocenia się ryzyko złamań kości. Badania densytometryczne nie jest inwazyjne, odbywa się w ubraniu w pozycji leżącej i trwa kilka minut. Uzyskany wynik jest porównywany z wynikami młodych i zdrowych osób, a także rówieśników.
Zaleca się, aby profilaktycznie densytometrię przeprowadzać co 5-10 lat, w przypadku zaawansowanego osteopenia lub grupy ryzyka – co 2 lata. Warto ją wykonać, aby po pierwsze wcześnie wykryć ewentualne zmiany, a po drugie – zapobiec rozwojowi osteoporozy w menopauzie.
Źródła:
- https://www.menopauza.pl/osteoporoza-choroba-kobiet/
- https://www.menopauza.pl/osteoporoza-objawy-bolowe/
- https://www.menopauza.pl/osteoporoza-moze-spowodowac-chorobe-kosci/
- http://doktorsawicki.pl/osteoporoza.pdf
- http://www.zdrowieintymne.pl/zdrowa-kobieta/zdrowie-intymne/menopauza/czy-menopauza-wplywa-na-powstanie-osteoporozy
- https://diag.pl/pacjent/menopauza-a-osteoporoza/
- http://www.byczdrowym.info/kosci-i-stawy/osteoporoza-choroba-kobiet-po-menopauzie
- http://www.osteoporoza.pl/index.php?option=com_content&view=article&id=890&Itemid=131
Tekst partnera
