Nasze społeczeństwo starzeje się. Trudno powiedzieć, gdzie lepsza jest starość – w małym miasteczku, na wsi czy w dużym mieście. Pozornie duże miasto sprzyja aktywizacji osób starszych. W praktyce wychodzi różnie.
Osoby starsze, mieszkające w dużych miastach często mieszkają same – bez opieki i kontaktów z rodziną. Blokowiska, w których kontakty z sąsiadami są powierzchowne, nie sprzyjają nawiązywaniu głębszych relacji. Mieszkańcy jednego bloku często w ogóle się nie znają i nie interesują się sobą nawzajem. Inicjatywy ze strony Urzędu Miasta, takie jak miniona akcja Psychoterapia Poznań oraz społeczne dotyczące osób starszych istnieją, są jednak marginalne w porównaniu z ofertą skierowaną do osób młodych oraz dzieci.
Bariery w relacjach z rodziną i sąsiadami
Z raportu przeprowadzonego na zlecenie Centrum Inicjatyw Senioralnych w Poznaniu przez Ośrodek Badań Społecznych i Marketingowych INDEKS (lipiec-sierpień 2011 r.) wynika, że duże znaczenie w temacie problemów psychologicznych oraz aktywizacji osób starszych mają relacje społeczne – z rodziną, znajomymi oraz sąsiadami. Kontakty te zazwyczaj są sporadyczne oraz lakoniczne. Jakie bariery ograniczają relacje społeczne u mieszkańców Poznania powyżej 50. roku życia? Badania przeprowadzone na próbie 500 osób w tym wieku, na stałe mieszkających w Poznaniu, wykazują, że największą barierą w kontaktach międzyludzkich jest brak czasu i ochoty na spotkania towarzyskie. Takiej odpowiedzi udzieliło 55,9% badanych. Kolejnymi problemami, o znacznie mniejszej randze, okazały się: obowiązki wynikające z pracy zarobkowej – 11,7%, brak motywacji – 8,3%, brak finansów – 7,9%, wiek – 5,1%, duża odległość od rodziny i przyjaciół – 4,8% oraz problemu z komunikatywnością – 3,2%.
Terapia osób starszych
Aktywizacja osób starszych powinna łączyć się z terapią psychologiczną. Miasto Poznań – z dużym zapleczem placówek psychologicznych – daje ogromne możliwości w zakresie opieki oraz terapii osób powyżej 50. r. ż., jednak starzenie się ciągle jest tematem tabu – wiele osób unika rozmowy na ten temat, a potem okazuje się, że jest już za późno. Zachowania społeczne są głęboko zakorzenione w kulturze, ale można je zmieniać. Dużą rolę terapeutyczną w przypadku osób starszych mają inicjatywy oddolne. Osiedlowe kluby seniora działają prężnie i cieszą się większym zainteresowaniem niż ogólne inicjatywy miejskie. Osoby starsze, dotyczy to przede wszystkim osób powyżej 65 r.ż., ze względu na problemy zdrowotne oraz ograniczoną mobilność, bardzo rzadko przekraczają granice swojego osiedla oraz dzielnicy. Lokalne biblioteki, domy kultury oraz kluby seniora – to miejsca, które pełnią największą rolę w życiu społecznym starszych mieszkańców Poznania. Najważniejsze jednak okazuje się nastawienie osób starszych, ich motywacja oraz chęć działania. To jest obszar działania, w którym niezbędny jest dobry psycholog. Terapia indywidualna pod okiem doświadczonego specjalisty w Pracowni Psychologicznej „Pomocnia” pomoże rozpoznać własne potrzeby, zauważyć potencjał oraz swoje mocne i słabe strony. Świadomość siebie, własnych możliwości i ograniczeń jest pierwszym krokiem do samorealizacji, która w efekcie daje największe poczucie szczęścia.
