Rodzina dysfunkcyjna to taka, w której role są sztywnie obsadzone. Nie zaspokaja ona potrzeb wszystkich członków rodziny. Nierzadko można w niej wyróżnić osoby sprawujące władzę oraz te, które muszą spełniać ich polecenia. Dlaczego tak trudno rozpoznać rodzinę dysfunkcyjną?
Spis treści:
- Rodzina dysfunkcyjna to nie tylko alkoholicy i narkomani
- Wysoko funkcjonujący alkoholik
- Dysfunkcyjna rodzina, której nie widać na pierwszy rzut oka
- Narcystyczni rodzice i zakamuflowana przemoc psychiczna
- Ofiary przemocy psychicznej często nie widzą spraw takimi, jakimi są
- Kiedy pomocny okaże się psycholog systemowy?
Rodzina dysfunkcyjna to nie tylko alkoholicy i narkomani
Rodzina dysfunkcyjna niejedno ma imię. Na ogół utożsamiamy ją z uzależnieniami i zaniedbaniami widocznymi na pierwszy rzut oka. Uważamy, że rodziny dysfunkcyjne to tylko te, które wyglądają na patologiczne. Jeśli rodzice piją, to współczujemy dziecku, które znajduje się pod ich opieką. Jeśli mąż bije żonę, to zazwyczaj jej siniaki są doskonale widoczne. Taka przemoc nie podlega dyskusji. Jednak rodzina dysfunkcyjna nierzadko cieszy się szacunkiem lokalnej społeczności. Na pierwszy rzut oka wydaje się całkowicie normalna. Zdaniem postronnego obserwatora zaspokaja potrzeby dzieci. W rzeczywistości jednak nikt nie wie, co dzieje się za zamkniętymi drzwiami.
Wysoko funkcjonujący alkoholik
Czasem nawet alkoholizm nie jest dla wszystkich jasny. Rodzina dysfunkcyjna, w której jeden z rodziców zbyt często zagląda do kieliszka, może bowiem pełnić bardzo prestiżową rolę w lokalnej społeczności. Np. ojciec, który na co dzień pracuje jako prezes lokalnej firmy albo znany aktor to raczej osoby, które cieszą się szacunkiem znajomych i sąsiadów. Tacy ludzie żyją na pokaz i mają dwie twarze. Publicznie zawsze zachowują się właściwie. Prywatnie potrafią się upić do nieprzytomności lub urządzać swoim bliskim piekło, znęcając się nad nimi fizycznie oraz psychicznie.
Dysfunkcyjna rodzina, której nie widać na pierwszy rzut oka
O ile alkoholizm można jeszcze dostrzec, bo prędzej czy później znajdzie się funkcjonariusz, który zatrzyma szanowanego obywatela i wykaże, że prowadził on samochód pod wpływem, o tyle przemoc narcystyczna jest trudna do dostrzeżenia. Narcyz to osoba, która bardzo dba o pozory. Pragnie w ten sposób podbudować swoje ego. Chce, aby ludzie postrzegali go jako chodzący ideał. W związku z tym dba o swoją nieskazitelną opinię. Publicznie pozuje z rodziną, przytula jej członków. Dba o dobre wykształcenie swoich dzieci, kupuje im drogie zabawki. Na pierwszy rzut oka taka rodzina wygląda na szczęśliwą. W praktyce jednak przemoc narcystyczna każdego dnia niszczy jej członków od środka.
Narcystyczni rodzice i zakamuflowana przemoc psychiczna
Osoba z zewnątrz zazwyczaj nie widzi, jak rodzice sterują życiem swoich dzieci. Nie okazują im miłości i zainteresowania. Natomiast traktują jako przedmiot podwyższający ich wartość. Nie szanują autonomii swoich dzieci. Co z tego, że syn pragnie pracować w marketingu, skoro oni wymarzyli dla niego los inżyniera? Narcystyczni rodzice lubią wybierać znajomych swoim dzieciom, ci oczywiście muszą pochodzić z prestiżowych rodzin. Ich pociechy nie mają prawa sprzeciwu, nawet gdy są dorosłe i chcą same decydować o tym, z kim jeżdżą na wakacje. Narcyz czuje ogromną potrzebę kontroli.
Ofiary przemocy psychicznej często nie widzą spraw takimi, jakimi są
Ofiara narcyza często nie zdaje sobie sprawy, że stosuje się wobec niej przemoc psychiczną. Tę trudno bowiem dostrzec gołym okiem. Na domiar złego ma ona zaburzony obraz relacji rodzinnych. Nierzadko uważa, że to normalne, iż rodzice sprawują kontrolę nad swoim dzieckiem. Ktoś taki nie potrafi stawiać granic i odmawiać innym. W rezultacie często pada ofiarą nadużyć i sam wchodzi w toksyczne związki, w których odtwarza dobrze znany wzorzec. Narcystyczne zaburzenie osobowości to wciąż temat, o którym niewiele się mówi. Wiele osób nawet nie zdaje sobie sprawy, jak zachowuje się narcyz i dlaczego jest tak groźny dla otoczenia.
Kiedy pomocny okaże się psycholog systemowy?
W naszej kulturze przywykło się mówić dobrze o rodzinie. Nie wolno krytykować matki czy ojca, ponieważ źle postrzega się takie zachowanie. W rezultacie nie potrafimy przyznać nawet przed sobą samym, że rodzina dysfunkcyjna, w jakiej się wychowaliśmy, wywarła negatywny wpływ na nasze życie. Tymczasem dostrzeżenie tej zależności stanowi pierwszy krok do wprowadzenia zmian. Jeśli wiemy, że nie posiadamy pewnych cennych umiejętności, w tym asertywności, to możemy zgłosić po pomoc do specjalisty. Tutaj warto podkreślić, iż każdy specjalizuje się w nieco innej gałęzi psychologii. Dysfunkcyjna rodzina to problem, z którym najlepiej poradzi sobie psycholog systemowy. Z jego pomocą możesz dostrzec szkodliwe wzorce i zamienić je na właściwe, co uczyni twoi życie szczęśliwszym i bardziej satysfakcjonującym.
