Mało kto potrafi się oprzeć słodkim smakom – przypominają nam dzieciństwo i poprawiają humor. Jednak nie wszyscy mogą sobie pozwolić na taką przyjemność. Wiele chorób wymusza dietę w której nawet łyżeczka cukru w herbacie lub kawie może mieć zgubne skutki. Coraz częściej też skwapliwie liczymy kalorie, przez co zmuszeni jesteśmy do rezygnacji ze słodkich przyjemności. W takich przypadkach pomocne mogą się okazać inne substancje słodzące.
Ksylitol
Substancja słodząca pozyskiwana z kory brzozowej, chociaż można go także znaleźć w niektórych warzywach i owocach, różnych drzewach liściastych i kukurydzy. Pojawia się również w ludzkim organizmie – jest produktem pośrednim podczas przetwarzania glukozy. Wygląda oraz smakuje tak samo jak cukier. Ma o 40% mniej kalorii i o 75% mniej węglowodanów niż cukier buraczany a także czternastokrotnie niższy indeks glikemiczny. Bywa dodawany do bezcukrowych gum do żucia, a w formie krystalicznej może być również stosowany w domowych wypiekach i do słodzenia kawy oraz herbaty. W przeciwieństwie do cukru, który „wypłukuje” z organizmu minerały, ksylitol sprzyja ich absorbowaniu (między innymi wapnia, przyczyniając się tym samym do zapobiegania osteoporozie), oraz wzmacnia układ immunologiczny. Nie tylko działa przeciwbakteryjnie i pomaga zapobiegać próchnicy, ale również likwiduje niemiły zapach z ust.
Erytritol
Znany też pod nazwą erytryt, występuje w nasionach, grzybach, porostach, oraz wielu owocach. Jest w około 70% tak słodki jak sacharoza. Podobnie jak większość innych słodzików, nie przyczynia się do powstawania próchnicy zębów, ponieważ nie jest rozkładany przez bakterie występujące w jamie ustnej. Co istotne, nie wpływa na poziom cukru we krwi, jest więc bezpieczny dla osób cierpiących na cukrzycę. Na skalę masową produkuje się go przetwarzając glukozę. Jego wartość kaloryczna jest tak niska, że w Japonii oznacza się go jako produkt „zero kalorii”.
Stewia
Substancja słodząca pozyskiwana z rośliny Stevia rebaudiana. Ta niepozorna roślina jest bardzo słodka. Zawarty w niej stewiozyd jest niemal trzysta razy słodszy od cukru buraczanego. Stewia jest przy tym wyjątkowo niskokaloryczna. Ponadto obniża ciśnienie i ma właściwości antybakteryjne i przeciwgrzybiczne. Jej smak utrzymuje się dłużej niż smak cukru, ale jest dość podobny. Warto jednak zauważyć, że niektóre ekstrakty ze stewii mogą pozostawiać nieprzyjemny, gorzki posmak. Jest szeroko stosowana w Japonii oraz Ameryce Południowej.
„Filiżanka Smaków” nr 1 (13); luty 2011
www.filizankasmakow.pl
Ireneusz Orzeł