Słońce od pewnego czasu budzi ogromne kontrowersje. Jedni oskarżają je o wzrost zachorowań na raka skóry oraz przedwczesne starzenie się tejże. Drudzy uważają, że stanowi ono źródło zdrowia i dobrego samopoczucia. Jak zwykle prawda znajduje się pośrodku. Jaki jest wpływ słońca na organizm człowieka?
Spis treści:
- Umiarkowane korzystanie ze słońca
- Jak Słońce zapewnia życie na Ziemi
- Wpływ słońca na organizm człowieka. Promienie słoneczne a cykl dobowy
- Regeneracja organizmu podczas snu
- Słońce odpowiada za wytwarzanie witaminy D w naszej skórze
- Witamina D zmniejsza ryzyko raka piersi i nie tylko
- Słońce przeciwdziała depresji
- Słońce łagodzi reumatyzm i nie tylko
- Nadmierna ekspozycja na słońce powoduje raka skóry
- Nadmierna ekspozycja na promienie słoneczne powoduje fotostarzenie
Umiarkowane korzystanie ze słońca
Naukowcy przekonują, że zarówno wylegiwanie się na słońcu, jak i jego nadmierne unikanie odbija się na naszym zdrowiu i samopoczuciu. Tutaj, podobnie jak w innych dziedzinach życia, obowiązuje umiar. Bez niego sami wpędzamy się w kłopoty.
Jak Słońce zapewnia życie na Ziemi
Za 5 miliardów lat słońce zniknie i przestanie spełniać swoje dobroczynne funkcje. Tych jest bez liku. Bez słońca nie zachodziłaby fotosynteza, czyli sposób odżywiania roślin. Nie powstawałby życiodajny tlen, którego zwierzęta i człowiek potrzebują do oddychania. Poza tym nie mielibyśmy co jeść, bo rośliny by nie mogły funkcjonować bez słońca i fotosyntezy.
Wpływ słońca na organizm człowieka. Promienie słoneczne a cykl dobowy
Naukowcy wykazali, że słońce reguluje cykl dobowy, pełni zatem rolę naszego wewnętrznego kompasu. Dzięki niemu wiemy, kiedy jest pora na sen i wypoczynek, a kiedy należy postawić na aktywność. Brak dostępu do naturalnego światła sprawia, że dochodzi do zaburzeń w syntezie melatoniny, zwanej też hormonem snu. Prowadzi to zaburzenia jakości snu, problemów z koncentracją i kreatywnością.
Regeneracja organizmu podczas snu
Podczas snu nasz organizm pracuje nieco inaczej. Nerki spowalniają swoją pracę, dzięki czemu nie musimy co chwilę odwiedzać toalety. Jednocześnie obserwuje się spadek temperatury ciała. Ponadto inaczej zaczyna działać też układ immunologiczny, który odpowiada nie tylko za zwalczanie infekcji, ale też usuwanie komórek nowotworowych, które nieustannie powstają w naszym organizmie.
Słońce odpowiada za wytwarzanie witaminy D w naszej skórze
Nie od dziś wiadomo, że od połowy kwietnia do połowy września w naszej skórze pod wpływem promieni UV powstaje witamina D. Ta odgrywa wiele istotnych funkcji w naszym organizmie. Po pierwsze, zmniejsza stężenie parathormonu w naszym organizmie, przez co kości i zęby nie oddają do krwi wapnia, lecz zachowują swoją wytrzymałość mechaniczną. Ponadto naukowcy wykazali, iż każda komórka naszego organizmu zawiera receptor witaminy D. Odgrywa ona kluczową rolę w pracy układu immunologicznego i ochronie przed różnego rodzaju infekcjami, w tym COVID-19.
Zdjęcie autorstwa Jermaine Ulinwa z Pexels
Witamina D zmniejsza ryzyko raka piersi i nie tylko
Witamina D pełni też funkcję prewencyjną w naszym organizmie. Wykazano, iż zmniejsza ryzyko raka piersi, jelita grubego czy prostaty. Ze względu na dobroczynne działanie witaminy D zaleca się jej suplementację przez cały rok. Niestety, u większości Polaków jej stężenie jest niedostateczne. Wynika to z faktu, iż godziny, w których słońce pada pod odpowiednim kątem niezbędnym do syntezy tego związku chemicznego, na ogół spędzamy w pracy. Na niedobór witaminy D w sposób szczególny narażeni są seniorzy. Ich skóra wykazuje bowiem mniejszą wydajność syntezy tego związku chemicznego. Ponadto wykazano, iż odpowiednie stężenie witaminy D redukuje ryzyko rozwoju stwardnienia rozsianego.
Słońce łagodzi reumatyzm i nie tylko
Wykazano, iż umiarkowana ekspozycja na słońce łagodzi reumatyzm, artretyzm, stany zapalne w obrębie stawów oraz zapobiega mocnym napadom padaczki u dzieci. Ponadto promienie UV obniżają ciśnienie krwi, przez co zmniejszają ryzyko zawału czy miażdżycy.
Słońce przeciwdziała depresji
Wykazano, że istnieje zależność między dobrym nastrojem a ekspozycją na promienie słoneczne. Mieszkańcy z południa Europy rzadziej borykają się z depresją niż Skandynawowie, gdzie promieni słonecznych dociera dużo mniej. To właśnie ludzie północy są najbardziej narażeni na wystąpienie depresji sezonowej, która objawia się obniżeniem nastroju. Ta zazwyczaj pojawia się jesienią i zimą, gdy dzień jest stosunkowo krótki.
Zdjęcie autorstwa Pavel Danilyuk z Pexels
Nadmierna ekspozycja na słońce powoduje raka skóry
Niestety, niektórzy marzą o mahoniowym odcieniu skóry. W celu jego uzyskania godzinami wylegują się na pełnym słońcu, co prowadzi do poparzeń słonecznych i powstawania wolnych rodników, czyli reaktywnych cząstek, które uszkadzają struktury komórkowe, w tym DNA i białka. Niestety, nadmierna ekspozycja na słońce to najkrótsza droga do raka skóry, w tym jego złośliwej postaci, czyli czerniaka. W związku z tym zaleca się zachowanie umiaru. Używajmy kremów z filtrem, najlepiej SPF 50. Jednak nie przez cały dzień. Jeśli pozwolimy sobie na 15-20-minutową ekspozycję na promienie słoneczne, gdy nasze ciało jest niepokryte żadnym filtrem i stosunkowo mocno odsłonięte (krótka sukienka na ramiączkach), to powstanie dostateczna ilość witaminy D. Jednocześnie nie rozwinie się rak skóry. Nie chodzi jednak o wylegiwanie się na słońcu, lecz o krótki spacer z psem czy wyprawę na zakupy do pobliskiego supermarketu. Należy również pamiętać o diecie bogatej w antyoksydanty. Sięgajmy po owoce leśne – maliny, jeżyny, jagody czy borówki. Ich czerwono-fioletowy barwnik to jeden z najsilniejszych przeciwutleniaczy. Warto spożywać także zielone warzywa takie jak szpinak, kalarepa, kapusta, brokuły czy brukselka. One również dostarczą organizmowi antyoksydantów, które zneutralizują wolne rodniki i nie pozwolą im dokonać spustoszeń w naszych komórkach.
Nadmierna ekspozycja na promienie słoneczne powoduje fotostarzenie
Osoby, które upodobały sobie mocną opaleniznę, często doczekują się zmarszczek w dość młodym wieku. Niestety, promienie UV skracają telomery na chromosomach, powodują też powstawanie wolnych rodników, które uszkadzają struktury komórkowe. Wszystko to powoduje fotostarzenie, czyli przedwczesne formowanie się zmarszczek pod wpływem promieni słonecznych.
